Nhớ món dế xào mùa lụt

Chẳng biết tự bao giờ, món ăn dân dã dế xào mùa lụt đã trở thành đặc sản ở vùng quê xứ Quảng. Sức hấp dẫn của món ăn này không chỉ ở hương vị mà ở câu chuyện dài, cũng là những kỷ niệm khó quên của người xa quê…

Đến hẹn lại lên, vào mùa lụt, bà con làng tôi (cũng như nhiều làng khác) lại rủ nhau ra sông bắt cá, bắt dế… Những ngày mưa này, ký ức trong tôi ùa về. Lúc còn nhỏ, nhà tôi ở gần mé sông Thu Bồn. Hồi đó, nhà cửa chưa xây kiên cố như bây giờ. Nhà phên, lợp ngói lụp xụp, nền nhà đắp bằng đất thịt. Chỉ cần mưa vài ba ngày là nước đã đầy vườn. Thấy mưa dầm là mọi người trong nhà hối hả khiêng lúa, đồ đạc đi gửi nhờ. Quanh xóm, người dắt trâu, người dắt bò lên dốc đồi tránh lụt. Xong việc, tranh thủ lúc nước chưa tràn vào nhà, bà con trong làng rủ nhau ra đồng ra bãi bắt dế... Những lúc như vậy, ba cùng anh em tôi rọi đèn pin soi từng ngóc ngách bắt dế bỏ vào bình nhựa. Đến lúc được chừng nửa bình, tôi chạy về nhà đưa mẹ để kịp xào lên cho mấy con về ăn. Đôi khi chỉ bắt quanh quẩn trong vườn cũng đủ để dành ăn vài ba bữa cơm. Có nhiều cơn lụt, người dân trong làng ngồi canh nước lên nên tập trung lại một nhà để ăn cơm, nói chuyện về lũ lụt, kể chuyện bắt dế bắt cá rất rôm rả, dường như ai nấy cũng tạm quên đi nỗi lo âu mùa lũ. Nói về dế, ai cũng thích món ăn chế biến từ dế cơm, những con dế to gần bằng ngón tay cái, bụng bự, cánh nhỏ. Dế cơm khi chiên lên, ăn giòn và béo ngậy. Dế cơm sống trong hang khô ráo, nên lúc xảy ra mưa lụt hang bị ngập nước phải chui ra khỏi hang, nổi đầy mặt nước.

Mấy năm trở lại đây, tôi không được chứng kiến cách chế biến món dế xào, nhưng trong ký ức, tôi còn nhớ như in cách làm của mẹ. Dế bắt về bỏ phần gai chân, giữ lại phần đùi, bỏ cánh, ngắt nhẹ phần đuôi, bỏ phần ruột, rửa sạch bằng nước muối để cho ráo nước. Phần gia vị ướp dế gồm dầu ăn, muối, tỏi, ớt, hành, thêm một ít đường và mì chính, tiêu giã nhuyễn rồi cho vào dế trộn đều. Để món dế xào trở nên hấp dẫn và vàng giòn hơn, trước khi cho dế vào chảo nên cho muối ớt vào chảo rang trước, sau đó bỏ dế vào xào cùng đến khi dế chín. Người ăn sẽ cảm nhận được vị cay, vị mặn hòa lẫn vào nhau tạo hương vị khó quên. Đặc biệt, giữa tiết trời mưa lạnh, nhấm nháp những con dế xào cay giòn béo đầy hương vị thì còn gì hấp dẫn bằng. Cái cảm giác ấy cho đến bây giờ tôi vẫn còn nhớ mãi. Dế xào không chỉ là món ăn giàu dưỡng chất mà còn là món ẩm thực khoái khẩu và đặc trưng mùa lụt.

Những ngày này mưa dầm dề, nước lại ngập đồng và ký ức trong tôi lại quay về nguyên vẹn thuở ấu thơ. Tôi nhớ mãi bóng dáng cao gầy của ba đi trước, anh em tôi ríu rít chạy theo sau đi bắt dế và lúc trở về với niềm phấn khởi của một bình dế đầy… Giờ đây sống nơi phố thị, câu chuyện đi bắt dế và hương vị đặc trưng của món dế xào chỉ còn trong hoài niệm…

MINH PHƯỜNG