Ai "mượn 2 liệt sĩ" để kê khai?

Khi Pháp lệnh Ưu đãi người có công mở rộng tiêu chuẩn đề nghị xét công nhận danh hiệu vinh dự Nhà nước Bà mẹ Việt Nam anh hùng (VNAH), gia đình bà Thái Thị Hường ở thôn La Thọ 2, xã Điện Hòa (Điện Bàn) đi làm hồ sơ cho mẹ bà là Nguyễn Thị Di thì mới phát hiện có người đã “mượn 2 liệt sĩ” làm trước, từ năm 1994…

Làm hồ sơ mới, lòi hồ sơ cũ

Tháng 3.2014, khi UBND xã Điện Hòa thông báo về việc kê khai hồ sơ đề nghị xét phong tặng hoặc truy tặng danh hiệu Bà mẹ VNAH theo tiêu chuẩn mới, chi tộc và chị em bà Thái Thị Hường quyết định ủy quyền cho bà đứng kê khai làm hồ sơ đề nghị truy tặng danh hiệu cao quý này cho mẹ là bà Nguyễn Thị Di. Bà Di có 2 người con là liệt sĩ (LS), đó là LS Thái Bá Sâm (Bằng Tổ quốc ghi công số 8S-402b) và LS Thái Bá Quý (Bằng Tổ quốc ghi công số 2AB 948b). Mọi thủ tục được UBND xã Điện Hòa hướng dẫn gia đình thực hiện hoàn chỉnh sau vài lần chỉnh sửa và hồ sơ được gửi đến Sở LĐ-TB&XH thẩm định, đề nghị lên trên. Tháng 1.2016, Sở LĐ-TB&XH có phiếu chuyển đến gia đình bà Hường về trường hợp của mẹ bà. “Phiếu chuyển này khiến gia đình tôi hết sức bất ngờ và bất bình, bởi từ đây đã phơi bày một sự thật vô lý tồn tại trong hơn 20 năm qua mà cả chi tộc không có ai hay biết. Đó là 2 LS là con của mẹ tôi đã bị người khác kê khai để làm hồ sơ Bà mẹ VNAH”.

Ông Thái Công Tư và bà Thái Thị Hường vô cùng bức xúc khi phát hiện sự việc. Ảnh: D.L

Qua thẩm định hồ sơ, đối chiếu với chính sách quy định của Nhà nước, Sở LĐ-TB&XH xác nhận LS Thái Bá Sâm và LS Thái Bá Quý với số Bằng Tổ quốc ghi công như gia đình bà Hường kê khai đã được đề nghị truy tặng Bà mẹ VNAH cho bà Phan Thị Dĩ tại Quyết định số 394/KT-CTN ngày 17.12.1994 vì đã có 2 con là LS. Ông Thái Công Tư là chú ruột của bà Hường, bức xúc: “Rõ ràng 2 người cháu của tôi là LS, gia đình đã nhận chế độ LS bao nhiêu năm qua, đó là con của chị dâu tôi là bà Nguyễn Thị Di. Vậy mà ai đã kê khai làm hồ sơ, cả chi tộc chúng tôi không có bà nào là Phan Thị Dĩ làm dâu cả. Bà Dĩ này là ai, ở đâu ra mà nhận là mẹ của 2 LS của gia đình tôi?”. Theo ông Tư và bà Hường, bà Nguyễn Thị Di có cả thảy 9 người con vừa trai vừa gái, giờ 5 người con gái còn sống nhưng ai đó đã lén “gạt bỏ” 5 người này để làm hồ sơ phong tặng danh hiệu Bà mẹ VNAH cho bà Phan Thị Dĩ? Bởi thời điểm năm 1994 chưa có chính sách phong tặng danh hiệu Bà mẹ VNAH đối với bà mẹ có 2 người con là LS nếu đó không phải là 2 người con duy nhất.

Cần điều tra làm rõ

Để tìm rõ người có tên Phan Thị Dĩ là ai và người nào đã kê khai để hưởng chế độ Bà mẹ VNAH, chúng tôi đến UBND xã Điện Hòa, làm việc với lãnh đạo địa phương. Sau khi kiểm tra, ông Lê Văn Hưng - Phó Chủ tịch UBND xã Điện Hòa, cho biết hiện nay địa phương không quản lý người nào có tên Phan Thị Dĩ (đã mất) là Bà mẹ VNAH. Ông Hưng cũng cho biết UBND xã Điện Hòa cũng đã nhận được đơn thư khiếu nại của bà Hường và địa phương đang tìm hiểu ngọn nguồn sự việc để có câu trả lời xác đáng cho bà Hường. Làm việc với Phòng LĐ-TB&XH thị xã Điện Bàn, chúng tôi nhận được câu trả lời là phòng không lưu giữ hồ sơ và cũng đang cử cán bộ tìm hiểu vụ việc nên chưa thể trả lời được.

Tại Sở LĐ-TB&XH, trả lời về trường hợp “mượn 2 LS” để được công nhận Bà mẹ VNAH, bà Đinh Thị Liễu - Phó Trưởng phòng Người có công, xác nhận đã nhận được đơn thư của bà Hường và đang tìm hiểu sự việc để đề xuất hướng giải quyết. Bà Liễu cho biết: “Để tìm được người kê khai đề nghị truy tặng Bà mẹ VNAH vào thời điểm năm 1994 là vô cùng khó khăn. Bởi thời điểm đó, danh sách do quân đội lập để đề nghị, chứ thân nhân không lập bảng kê khai đối với trường hợp con độc nhất và 2 con duy nhất. Hơn nữa, khi chính sách mới có hiệu lực, chỉ trong vòng từ ngày 20.10.1994 đến 17.12.1994, Quảng Nam - Đà Nẵng đã có đến 3.366 Mẹ VNAH được truy tặng và phong tặng”. Bà Liễu đã cung cấp cho chúng tôi những hồ sơ liên quan, gồm danh sách những Bà mẹ VNAH được phong tặng và truy tặng trong đợt đầu vào năm 1994. Trong đó, tên Bà mẹ VNAH Phan Thị Dĩ (thôn La Thọ, xã Điện Hòa, huyện Điện Bàn) được ghi rõ là có 2 người con là LS Thái Bá Sâm, Thái Bá Quý có số Bằng Tổ quốc ghi công giống như số của gia đình bà Hường cung cấp. Lần tìm trong hồ sơ của LS Thái Bá Sâm, có ghi rõ mẹ là bà Nguyễn Thị Di (chứ không phải Phan Thị Dĩ), trong hồ sơ của LS Thái Bá Quý không thể hiện tên mẹ nhưng có tên cha là ông Thái Bá Từ (cũng chính là cha của LS Thái Bá Sâm).

Việc ai đó “mượn 2 LS” là con của bà Nguyễn Thị Di làm hồ sơ cho bà Phan Thị Dĩ được phong tặng danh hiệu Bà mẹ VNAH để nhận các chế độ đãi ngộ quả là bất nhân. Sở LĐ-TB&XH cần phối hợp với các cơ quan chức năng điều tra làm rõ vụ việc, cho dù có gặp khó khăn trở ngại nhằm sớm trả lại công bằng cho thân nhân người có công.

DIỄM LỆ