Ám ảnh ung thư

Bạn nói với tôi, ông ngoại, bà ngoại, cậu, ông nội và cả cha bạn đều chết vì ung thư. Cha bạn chết bởi căn bệnh ung thư đại tràng, hồi đó mới 39 tuổi. Hơn hai chục năm rồi. Ám ảnh về những cái chết vì ung thư mỗi ngày mỗi đầy, khi cứ thỉnh thoảng lại nghe ai đó, người quen, người thân, bạn bè, hay những người của công chúng qua đời vì ung thư. Và bao giờ cũng vậy, khi nghe thêm tin một ai đó mắc ung thư, là cảm giác thảng thốt, sợ hãi.

Nghe bạn nói, tôi bỗng nhớ vụ Công ty CP VN Pharma nhập và bán hơn 10 nghìn hộp thuốc điều trị ung thư giả bị đưa ra xét xử hồi năm ngoái. Không chỉ khép lại ở một phiên tòa; đằng sau đó còn là trách nhiệm quản lý nhà nước, công tác giám sát, kiểm tra trong việc cấp phép sản xuất, nhập khẩu, quản lý phân phối, lưu hành, kiểm định thuốc… của Bộ Y tế. Và điều mà người dân cần nhất là những giải pháp để hạn chế tình trạng thuốc chữa bệnh giả nhập khẩu vào Việt Nam. Nhưng, liệu có ai dám đứng ra cam kết với người bệnh, từ đó về sau không có bất kỳ ai gặp phải thuốc điều trị giả nữa?

Tôi nói với bạn, mình cảm được nỗi sợ hãi đó (nó giống như khi xem phim kinh dị zombie ăn thịt người) vì tôi cũng có người thân mắc ung thư, vật vã với hóa trị rồi kết thúc chuỗi ngày sống đau đớn. Nhưng vấn đề là, tôi đâu thể biết làm thế nào giúp họ không trở thành một số đếm trong bảng thống kê đáng sợ đó. Chỉ biết tự nhủ như kiểu dân gian, rằng “trời kêu ai nấy dạ”.

Một con số vừa được Bệnh viện Ung bướu (TP.Hồ Chí Minh) công bố: trong 6 tháng đầu năm 2018, tại bệnh viện có đến 11.415 người phát hiện bị ung thư (cùng kỳ năm 2017 là 5.918 người). Điều đáng lưu ý, nếu như trong 6 tháng đầu năm 2017 số người trẻ tuổi (từ 20 - 39 tuổi) mắc bệnh ung thư được phát hiện là 908 bệnh nhân, thì trong 6 tháng đầu năm 2018 là 1.803 người. Tại sao tỷ lệ người trẻ mắc bệnh ngày càng nhiều?

Thống kê của Viện Nghiên cứu phòng chống ung thư, ước tính mỗi năm Việt Nam có khoảng 94.000 người chết vì ung thư. Năm 2000 Việt Nam có khoảng 69.000 ca ung thư mắc mới, năm 2015 lên đến 150.000 ca mắc mới. Ước tính đến năm 2020 số ca ung thư mắc mới ở Việt Nam sẽ xấp xỉ 200.000 người.

Theo PGS-TS. Phan Thanh Dũng (Trường Đại học Y dược TP.Hồ Chí Minh), ung thư là một bệnh lý đa nguyên nhân gồm có nguyên nhân do di truyền, do ăn uống (nguồn nước) và môi trường ô nhiễm, trong đó nguyên nhân do ăn uống và môi trường ô nhiễm gây bệnh ung thư chiếm tỷ lệ rất lớn. Kiểm soát được những nguyên nhân này được cho là vô cùng khó; tuy nhiên nếu thực hiện tầm soát bệnh định kỳ sẽ tránh được nguy cơ phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn, chi phí điều trị tốn kém nhưng không hiệu quả.

Trở lại băn khoăn, tại sao tỷ lệ người trẻ mắc bệnh ung thư ngày càng nhiều? Với con số ban đầu từ Bệnh viện Ung bướu (TP.Hồ Chí Minh) và các bệnh viện ung bướu khác trên cả nước, liệu có thể đưa ra một “phác đồ” ngăn chặn không? Thật khó tìm được câu trả lời thỏa đáng nên cứ quẩn quanh ám ảnh bởi những mảnh đời buồn…

C.B.L