Áp lực ở phố cổ

Đời sống kinh tế Hội An hiện nay phát triển chủ yếu là nhờ du lịch dịch vụ và nền tảng hạt nhân là khu phố cổ. Tuy nhiên, những tác động từ du lịch dịch vụ lên khu phố cổ ngày càng gia tăng. Mâu thuẫn giữa công tác bảo tồn và khai thác; giữa tạo điều kiện để cộng đồng được hưởng lợi và sự xuống cấp di sản đang diễn ra hằng ngày...

Khu phố mới bờ nam sông Hoài cũng bị quá tải do lượng phương tiện tham gia giao thông ngày càng tăng.

Qua khảo sát 604 di tích nhà ở, nhà thờ tộc trong khu vực I phố cổ, Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An cho biết, có đến 552 di tích có hoạt động kinh doanh buôn bán và 52 di tích không có kinh doanh. Ngành nghề, mặt hàng kinh doanh buôn bán rất phong phú và đa dạng, cơ bản đáp ứng nhu cầu của khách tham quan, mang lại thu nhập cho các hộ dân nhưng cũng tạo ra mối quan ngại đáng lưu tâm. Ông Võ Duy Trung - Trưởng phòng Quản lý di tích khu phố cổ (thuộc Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An) chia sẻ: “Việc chuyển đổi các không gian chức năng trong di tích từ không gian truyền thống sang không gian kinh doanh cùng với việc trưng bày, trang trí không phù hợp đã làm thay đổi không gian truyền thống của di tích và ảnh hưởng xấu đến khu phố cổ. Ngoài ra, việc sử dụng các vật liệu hiện đại, dễ cháy trang trí, trưng bày bên trong di tích, rồi trưng bày hàng hóa kinh doanh không đúng theo quy định tràn ra không gian vỉa hè, gây mất cảnh quan chung”.

Bên cạnh đó, có một áp lực rất lớn luôn thường trực với phố và cuộc sống sinh hoạt hằng ngày của người dân là vấn đề giao thông. Được biết, với lưu lượng xe cộ của nhân dân và các đơn vị vận tải du lịch, thương mại đang tham gia hằng ngày cộng thêm trung bình mỗi ngày khu phố cổ đón hơn 14.000 lượt khách tham quan, Hội An thường xuyên xảy ra ùn tắc giao thông. Hiện tại, thành phố đang xây mới 3 bãi đỗ xe và sử dụng 2 bãi đỗ xe tạm để phục vụ. Trong thời gian tới, chính quyền thành phố sẽ vận động, triển khai thực hiện “thành phố xe đạp” và dự kiến mở rộng không gian “phố đi bộ” cũng nhằm để giảm áp lực về giao thông vào phố. Theo một số chuyên gia, chừng đó cũng chưa giải quyết được bao nhiêu, cần thiết phải phân luồng hợp lý, giãn luồng giao thông các phương tiện có trọng tải lớn, cồng kềnh ra khỏi khu vực phố cổ và lân cận phố cổ, đồng thời khuyến khích sử dụng các phương tiện giao thông thích hợp (như xe điện) để phục vụ trung chuyển khách tiếp cận vào phố...

Mặt khác, áp lực từ vệ sinh môi trường do tình trạng rác thải, nước thải cũng là vấn đề nan giải. Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Trần Ánh trăn trở: “Hiện nay mỗi ngày có 90 tấn chất thải rắn được thải ra qua sinh hoạt và hoạt động du lịch. Trong khi đó năng lực đốt, phân loại, xử lý rác của thành phố thì rất hạn chế. Cho nên hằng ngày thành phố phải hợp đồng với công ty môi trường đô thị của tỉnh chở một phần lớn đem chôn lấp tại Núi Thành, mà sắp tới không cho đổ nữa thì không biết đổ đâu cho hết!”.

 ĐỖ HUẤN