Bài 2: Gỡ khó

(QNO) - Các địa phương còn “nợ” giải phóng mặt bằng (GPMB) cho dự án cao tốc cần huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc đồng bộ, quyết liệt một cách cụ thể thì mục tiêu bàn giao vào cuối tháng 6 này mới khả thi.

Lo tái định cư  

Núi Thành chỉ bàn giao mặt bằng được 20,165km/30,937km (đạt 65,2%), thấp hơn so với mức bình quân chung toàn tuyến đoạn qua địa bàn tỉnh (hơn 80%). Huyện còn 543 hộ bị ảnh hưởng, với gần 600 thửa đất chưa được phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và TĐC; còn hơn 1.200 ngôi mộ chưa di dời… Mặt bằng bàn giao có nhiều đoạn tuyến đứt quãng gây khó khăn trong việc thi công. Điều đáng nói địa phương còn tới 186 hộ đăng ký nhận suất đầu tư hạ tầng (SĐTHT) chưa bàn giao mặt bằng.

Chính quyền cơ sở nên xem xét, giải quyết thấu đáo để tránh xảy ra “điểm nóng” không cần thiết. Ảnh: VINH ANH

Nguyên nhân do việc lập phương án bồi thường, hỗ trợ và chi trả tiền cho các hộ rất chậm. Huyện mới lập phương án được 101 hộ/186 hộ, trong đó chi trả tiền chỉ được 78 hộ. Phó Giám đốc phụ trách Ban Quản lý dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, ông Hoàng Việt Hưng cho hay, các hộ đã nhận SĐTHT nhưng lấy lý do chưa tìm được nơi mua đất nên chưa bàn giao mặt bằng. Địa phương bố trí vị trí để mua đất thì bà con lại không đồng ý vì cho rằng giá cao.

Hệ lụy là nhà thầu phải thi công “nhảy cóc”, máy móc tập kết trên công trường chỉ để “làm cảnh” ở nhiều vị trí vướng nhà, vật kiến trúc của người dân và cả hạ tầng kỹ thuật do đơn vị Nhà nước quản lý.

Theo đó, lãnh đạo UBND tỉnh đã chỉ đạo bên cạnh đẩy nhanh tiến độ thi công các khu TĐC, địa phương phải tập trung phối hợp cùng các xã, tổ chức đoàn thể vào cuộc tích cực vận động hộ dân nhận SĐTHT. Hộ gia đình nào nhận tiền hỗ trợ SĐTHT mà không tự tìm được đất ở nơi khác, có nhu cầu được giao đất có thu tiền sử dụng đất tại các khu xen cư hoặc khu dân cư nông thôn mà địa phương đã quy hoạch thì tổ chức GPMB và giao đất có thu tiền sử dụng đất với mức giá phù hợp (giao đất thô) cho các hộ để tự san nền, xây dựng lại nhà ở, hạn chế việc tổ chức xây dựng khu dân cư hoàn chỉnh mất thời gian quá lâu.

Phối hợp chặt chẽ

Để giải quyết rốt ráo các nút thắt trên cần sự sâu sát của cán bộ cơ sở cũng như sự vào cuộc của đoàn thể cùng ý thức vì cái chung của người dân. Trường hợp của ông Trần Văn Đô ở thôn Kỳ Long (xã Điện Thọ, Điện Bàn) là ví dụ cụ thể. Ông đã đồng ý bàn giao mặt bằng nhưng không cho thi công vì muốn xem xét bồi thường móng nhà bằng bê tông cốt thép đúng theo thực tế. “Từ khi chồng tôi đề đạt nguyện vọng đến nay đã khá lâu, gia đình chẳng thấy cán bộ bồi thường ghé hỏi thăm tiếng nào” - vợ ông Đô kể. Nghe vậy, Giám đốc Văn phòng hiện trường Đà Nẵng (Ban Quản lý dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi) Lê Nhiều lập tức làm việc với cán bộ liên quan và lên phương án chi trả tiền cụ thể. Theo thông tin chúng tôi có được, ông Đô hiện đã nhận tiền và mọi việc đâu vào đấy.

Vướng mặt bằng, mố công trình cầu vượt sông Phong Thử (Điện Bàn) chưa thể triển khai. Ảnh: CÔNG TÚ

Trước những tồn tại về GPMB dự án, trong công tác chỉ đạo UBND tỉnh thường xuyên nhấn mạnh huyện, thị xã phải tổ chức đối thoại và bố trí cán bộ có chuyên môn nghiệp vụ, nắm vững chế độ, chính sách tham dự để giải thích, phân tích rõ quyền lợi mình được hưởng. Trường hợp có đơn thư kiến nghị, khiếu nại phải tập trung kiểm tra, trả lời sớm cho dân. Những gia đình nào tháo dỡ nhà ở, vật kiến trúc và bàn giao mặt bằng đúng thời hạn yêu cầu thì chi trả tiền khen thưởng, vận dụng hỗ trợ tiền thuê nhà theo quy định để động viên kịp thời hộ chấp hành tốt.

Một vấn đề phát sinh là việc người dân đã bàn giao mặt bằng song không cho thi công hoặc đã nhận tiền mà chưa chịu bàn giao mặt bằng vì cần nắm trong tay Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với lô đất TĐC, chính quyền phải xúc tiến nhanh khâu này. Đồng thời, địa phương nên yêu cầu người dân có cam kết sau khi nắm “sổ đỏ” thì đi thuê nhà trong khi chờ xây dựng nhà chỗ ở mới.

Xác định “khó đến đâu gỡ đến đó”, Chủ tịch UBND tỉnh Đinh Văn Thu và Phó Chủ tịch UBND tỉnh Huỳnh Khánh Toàn thời gian qua đã lên tục đi thực địa, làm việc với từng địa phương còn vướng mắc để có sự chỉ đạo quyết liệt, rốt ráo kể cả thứ Bảy, Chủ nhật và ngày lễ. Nhờ đó, những vấn đề mà thời gian qua cơ sở lúng túng được giải quyết cụ thể tại cuộc họp. Nhiều khúc mắc cũng đã được chỉ đạo hướng dẫn thực hiện cụ thể bằng văn bản…

Quan trọng hơn, đội ngũ cán bộ chuyên môn, người làm công tác đoàn thể xã hội cần phối hợp tuyên truyền cho người dân với từng trường hợp cụ thể. Lên phương án áp giá công khai, minh bạch tránh tình trạng “tiền hậu bất nhất” gây mất lòng tin nơi bà con. Lực lượng chức năng chủ động vào cuộc để kịp thời ngăn chặn kẻ xấu kích động người dân vi phạm pháp luật, tránh xảy ra “điểm nóng”.

CÔNG TÚ - VINH ANH