Besra, thương hiệu về khai khoáng

Không chỉ là một trong những doanh nghiệp dẫn đầu về đóng góp ngân sách nhà nước, Besra còn đầu tư dòng vốn lớn, mang lại nhiều lợi ích kinh tế cho các nhà thầu, người dân địa phương…

Toàn cảnh Nhà máy khai thác vàng Bồng Miêu.

Đầu tư lớn

Besra (tên gọi trước đây là Olympus Pacific Minerals) đã tiên phong đầu tư vào ngành công nghiệp khai khoáng từ năm 1993, qua hai công ty liên doanh là Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu (BMGMC) và Công ty TNHH Vàng Phước Sơn (PSGC). Hơn 20 năm trước, sự xuất hiện của một công ty có 100% vốn đầu tư nước ngoài này, gây không ít ngạc nhiên cho giới đầu tư, bởi sự “đóng đô” hoạt động thăm dò, khai thác của hai công ty liên doanh trên “đất vàng” Bồng Miêu (Phú Ninh) và xã Phước Đức (Phước Sơn). Đây vốn là những vùng đất nghèo khó, yếu kém về hạ tầng kỹ thuật, lại phức tạp về tình trạng khai thác vàng trái phép. Do vậy, ngoài trực tiếp đầu tư vào khâu thăm dò, khai thác vàng, Besra còn phải gián tiếp đổ vốn vào hoàn thiện kết cấu hạ tầng. Phải mất khá nhiều thời gian, tiền bạc để đưa các nhà máy tuyển luyện vàng với công nghệ tiên tiến nhất Đông Nam Á vào hoạt động như ngày hôm nay. Trong khi đó, Besra cẩn trọng cân nhắc lựa chọn các nhà thầu địa phương cung ứng thiết bị, công nghệ, phương tiện cho quy trình khai thác công nghiệp của hai nhà máy.

Những năm qua, nhiều công ty xí nghiệp lớn tại địa phương đã ký kết hợp đồng cung cấp các dịch vụ dài hạn cho Besra. Điển hình là xí nghiệp xây dựng Quảng An (trụ sở đóng tại TP. Tam Kỳ) có điều kiện thi công công trình thuận lợi khi nhận hợp đồng xây dựng một số hạng mục của Công ty vàng Phước Sơn từ năm 2007. Công ty TNHH Kỹ thuật Sao Mới (NOVAS) cũng đã hợp đồng với Besra từ năm 2006 để cung cấp hệ thống điện phục vụ hai nhà máy. Bắt đầu cung cấp dịch vụ lưu trú cho cán bộ công nhân viên của Công ty Vàng Phước Sơn từ năm 2001, Khách sạn Khâm Đức (Phước Sơn) đã tạo công ăn việc làm cho một số lượng lớn công nhân địa phương qua việc cung cấp các dịch vụ lưu trú. Giám đốc khách sạn Khâm Đức phấn khởi: “Thời gian qua, công ty Vàng Phước Sơn  đã tạo điều kiện thuận lợi cho khách sạn phát triển loại hình dịch vụ kinh doanh. Công ty đã đóng góp không nhỏ vào sự phát triển của địa phương ở nhiều lĩnh vực khác nhau”.

Lễ ký kết hợp tác chiến lược toàn diện giữa Công ty TNHH Vàng Phước Sơn và Ngân hàng Thương mại cổ phần Việt Á.

Ông David Seton, Chủ tịch Tập đoàn Besra khẳng định, Bồng Miêu và Phước Sơn là hai nhà máy tuyển luyện vàng hiện đại nhất Đông Nam Á, được các nhà thầu địa phương xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế do Besra yêu cầu và giám sát chặt chẽ. Các nhà cung ứng thiết bị, công nghệ địa phương đã hưởng lợi từ nguồn vốn công ty bỏ ra đầu tư lúc mới đặt chân thăm dò đến giai đoạn nhà máy vận hành. Thống kê cho đến tháng 2.2013, Besra chi trả cho các nhà cung cấp và nhà thầu địa phương gần 3.300 tỷ đồng. Điều đáng nói, chính đồng vốn đầu tư này đã “sinh lợi kép”, các doanh nghiệp trong tỉnh có cơ hội mở rộng hợp tác làm ăn, phát triển kinh tế và giải quyết nguồn lao động tại chỗ dồi dào.

Ông Lê Minh Kha, Tổng Giám đốc của hai công ty BMGMC và PSGC cho biết: “Đóng góp kinh tế trực tiếp của chúng tôi là giá trị được tạo ra thông qua việc chi trả lương và chế độ phúc lợi cho cán bộ công nhân viên, tiền thuế nhà nước, chi trả cho các nhà thầu địa phương và hoàn vốn cho cổ đông”. Cũng theo ông Kha, người dân bản địa cũng được hưởng lợi gián tiếp từ dòng vốn đầu tư của công ty, được sử dụng cơ sở hạ tầng tốt hơn”. Được biết, có đến 75% tổng số tiền chi tiêu của Besra đã được đầu tư trực tiếp cho Việt Nam. Con số này cao hơn nhiều so với tỷ lệ 20 – 40% mà các công ty hoạt động trên lĩnh vực khai khoáng khác trên thế giới đang áp dụng.

Lợi ích “kép”

Người dân hưởng lợi gì từ khi Besra đặt chân đến các “mỏ vàng” xứ Quảng? Câu trả lời là lợi rất nhiều. Địa phương ngoài việc thừa hưởng hạ tầng giao thông bài bản hơn trước, còn được công ty chăm lo phát triển cộng đồng, an sinh xã hội. Cái được lớn hơn, người lao động, đặc biệt lực lượng công nhân là đồng bào dân tộc thiểu số dần từ bỏ tư duy làm ăn kinh tế manh mún, lạc hậu, tiếp cận với thói quen sản xuất công nghiệp, tôn trọng kỷ luật, tổ chức. Chủ tịch UBND huyện Phước Sơn – ông Phạm Thế Quyền thừa nhận: một nhà máy công nghiệp mọc lên giữa đại ngàn quả có sức ảnh hưởng lớn đến đời sống kinh tế - xã hội địa phương. Công nhân nhà máy là người đồng bào, ngoài nâng cao thu nhập, họ còn là tấm gương để những thanh niên khác trong làng từ bỏ tư tưởng trông chờ ỷ lại, mọi công việc đều giao phó cho người phụ nữ. Chính lề lối làm việc công nghiệp sẽ tác động tích cực đến suy nghĩ, nhận thức của đồng bào. Trao đổi với chúng tôi, nhiều công nhân xã Phước Đức bảo rằng, không được học hành đến nơi đến chốn nhưng được vào nhà máy làm việc là niềm vui lớn. Đồng lương không chỉ nuôi sống bản thân mà cả gia đình họ nữa.

Công nghệ hiện đại tại Nhà máy khai thác vàng Phước Sơn.

Thời điểm này, Besra đã tạo công ăn việc làm cố định cho 1.800 cán bộ, công nhân viên, người lao động và ưu tiên tuyển dụng lao động địa phương. Dưới góc nhìn của những nhà quản lý, khi thanh niên được vào nhà máy làm việc, sẽ hạn chế tối đa tình trạng khai thác vàng trái phép, chặt phá rừng tự phát, đốt rừng làm nương rẫy. Thêm vào đó, sự có mặt của Besra đã góp phần không nhỏ “nối dài cánh tay” giao thương thông suốt giữa các địa bàn miền núi, tạo điều kiện nâng cao tri thức cũng như tay nghề cho người lao động.

Nói về tầm ảnh hưởng của Besra, Phó Chủ tịch UBND tỉnh – ông Đinh Văn Thu khẳng định, bây giờ lãnh đạo tỉnh không còn “hoài nghi” về sự lớn mạnh, trưởng thành trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của công ty. Công ty BMGCM và Công ty PSGC, cùng với Công ty cổ phần Sản xuất và lắp ráp ô tô Trường Hải luôn là hai đối thủ “cạnh tranh” đóng góp ngân sách nhà nước cho tỉnh. “Càng có sức mạnh niềm tin hơn khi Besra và Ngân hàng Thương mại cổ phần Việt Á chính thức ký kết hợp tác chiến lược toàn diện, với nguồn vốn tài trợ 18 triệu đô la Mỹ cho công tác thăm dò, khai thác tại mỏ vàng Phước Sơn” - ông Thu phấn khởi nói.

Sự thành công của một doanh nghiệp khởi nguồn từ hiệu quả kinh tế, nhưng điều làm nên một thương hiệu lớn chưa hẳn đo, đếm bằng giá trị vật chất hiện hữu mà là niềm tin, uy tín, trách nhiệm của doanh nghiệp đó đối với cộng đồng xã hội. Có lẽ, Besra hội tụ được các yếu tố trên…

BÍCH HẠNH