Bỏ hoang nhà cộng đồng

Công trình nhà tránh lũ cộng đồng của huyện Nam Trà My được Quỹ hỗ trợ thiên tai miền Trung tài trợ xây dựng, đưa vào sử dụng từ tháng 7.2010. Tuy nhiên, do địa phương không có cách sử dụng hiệu quả nên công trình này vẫn chưa mang lại lợi ích như kỳ vọng ban đầu.

Công trình được đầu tư tiền tỷ nhưng địa phương chưa biết sử dụng thế nào cho hiệu quả. Ảnh: V.A

Xuống cấp

Công trình nhà tránh lũ cộng đồng huyện Nam Trà My đặt tại thôn 1 (xã Trà Mai), nằm ngay trung tâm huyện, có tổng vốn đầu tư hơn 2,2 tỷ đồng do Quỹ hỗ trợ thiên tai miền Trung vận động hỗ trợ từ Tổng Công ty Phân bón và hóa chất dầu khí (thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam). Nhà tránh lũ cộng đồng được xây dựng trên tổng diện tích 1.300m2, trong đó khu nhà làm việc 2 tầng chiếm 600m2, theo mô hình nhà cấp 4, mái lợp ngói, vách gỗ, kết cấu khung nhà bằng bê tông cốt thép. Mục đích của công trình này là làm nơi để trú ẩn phòng tránh thiên tai, là nơi phân phát hàng cứu trợ cho đồng bào khi gặp thiên tai, bão lũ; đồng thời phục vụ các hoạt động sinh hoạt văn hóa tinh thần của thanh niên và đồng bào dân tộc thiểu số địa phương. Ngày bàn giao, ông Phan Diễn - nguyên Ủy viên Bộ chính trị, nguyên Thường trực Ban Bí thư, Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ hỗ trợ thiên tai miền Trung yêu cầu chính quyền huyện Nam Trà My sau khi tiếp nhận công trình phải giao lại cho Đoàn thanh niên huyện tổ chức quản lý, khai thác có hiệu quả, đúng mục đích. Đặc biệt phải có nhiều hoạt động thiết thực để không ngừng nâng cao đời sống văn hóa cho người dân địa phương. Và đặc biệt, khi mưa lũ xảy ra, đây là nơi trú ẩn an toàn cho hơn 100 người.

Công trình đã mang nhiều kỳ vọng, tuy nhiên, theo ghi nhận của chúng tôi, hiện công trình bị xuống cấp khá nghiêm trọng. Ngôi nhà 2 tầng nằm ngay đường chính vào trung tâm huyện, quan sát từ bên ngoài dễ dàng nhận thấy cảnh hoang tàn. Bốn bề khuôn viên cỏ mọc um tùm, cánh cổng chính cũng bị hỏng và luôn trong tình trạng… mở toang, bất cứ ai cũng có thể vào. Một mình đi vào ngôi nhà này dù ban ngày cũng có thể nổi “gai ốc” bởi sự hoang vắng và lộn xộn. Một số bóng đèn cùng nhiều cánh cửa bị bung, gãy đổ. Phía tầng trên ngôi nhà thì tràn ngập rác. Nặng nhất là khu vực nhà vệ sinh. Do không sử dụng nên khu vực nhà vệ sinh hầu như bị bỏ trống, bồn, chậu vệ sinh cùng nhiều cánh cửa cũng bị hư hại. Và dù phía góc phải nhà tránh lũ, Huyện đoàn Nam Trà My có treo tấm biển “Văn phòng tư vấn – giới thiệu việc làm” nhưng cũng chỉ để cho có.

Theo những người dân sống xung quanh công trình này, do không có người bảo vệ, cổng chính và hàng trào bị hư hỏng nên bất cứ người, phương tiện hay trâu bò cũng có thể vào được. Đặc biệt, vào ban đêm do là địa điểm lý tưởng, rộng rãi, không có người bảo vệ nên nhiều thanh niên địa phương vô tư tụ tập ăn nhậu, hát hò và còn… ngủ luôn trong ngôi nhà này. Nhìn ngôi nhà được đầu tư bạc tỷ, với những mục đích cao cả vì cộng đồng lại bị để hoang phí như vậy, không chỉ chúng tôi mà bất cứ ai đi qua cũng thấy đau xót.

Lúng túng

Sau khi đưa vào sử dụng năm 2010, Huyện đoàn Nam Trà My được giao trách nhiệm quản lý công trình này. Tuy nhiên, việc sử dụng không hết công năng và không đúng mục đích đã khiến cho công trình không những không phát huy hiệu quả mà còn bị xuống cấp. Theo kế hoạch, ngoài mục đích chính là phục vụ cho người dân tránh, trú khi có bão lũ xảy ra thì công trình còn được kỳ vọng là điểm sinh hoạt văn hóa cho thanh niên và đồng bào vùng cao. Cũng đã có những năm, những lúc người dân Nam Trà My gặp thiên tai được chuyển đến ở tạm tại công trình này, tuy nhiên con số này cũng không đáng kể. Mùa mưa thì ngắn mà mùa nắng thì kéo dài, cho nên làm thế nào để sử dụng hiệu quả công trình này là một bài toán khó của cơ quan quản lý.

Theo ông Nguyễn Văn Bình – Bí thư Huyện đoàn Nam Trà My, lâu nay nhận thấy ngôi nhà bị bỏ trống vào mùa nắng rất hoang phí nên Huyện đoàn đã cho các cơ quan, đơn vị trên địa bàn huyện mượn tạm để tổ chức các ngày kỷ niệm, các buổi tập huấn hay liên hoan, giao lưu văn nghệ... Nhiều cặp vợ chồng người dân tộc thiểu số cũng mượn để tổ chức đám cưới, đám hỏi tại ngôi nhà này. Tuy nhiên, do không có người bảo vệ, cổng ngõ bị hư hỏng nên xảy ra tình trạng thanh niên tụ tập ăn nhậu. Mặc dù đã cố gắng nhưng do kinh phí hạn hẹp nên việc tu bổ, sửa chữa một số bộ phận bị hư hỏng gặp khó khăn. Để tìm một hướng đi nào lâu dài, hiệu quả, đó vẫn là một dấu hỏi lớn. Ông Bình cho biết: “Lãnh đạo huyện đã cho phép Huyện đoàn tìm cách để công trình phát huy hiệu quả hơn ngoài việc tránh trú bão, lũ. Chúng tôi vẫn đang suy nghĩ và chưa biết chọn cách làm nào. Có thể là sử dụng ngôi nhà để mở điểm cà phê sách báo, hay cho một đơn vị nào đó thuê để kinh doanh… Thời gian đến chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu vấn đề này”.

VINH ANH