Bước lùi trong quan hệ Mỹ - Cuba

Không lâu sau các cuộc “đổ bộ” vào Cuba, các nhà đầu tư và du khách từ Mỹ hụt hẫng trước tuyên bố mới nhất của Tổng thống Mỹ về chính sách đối với Cuba.

Khách du lịch tại Cuba. Ảnh: mcgrawcenter.org

Cuối năm 2014, Tổng thống Mỹ khi đó là Barack Obama tuyên bố bình thường hóa quan hệ với Cuba, mở ra một chương mới trong lịch sử ngoại giao giữa hai nước vốn đóng băng suốt hơn nửa thế kỷ qua. Trong đó, nhiều nhà đầu tư Mỹ hân hoan chào đón quyết định của ông Barack Obama khi mở đường kinh doanh sang Cuba. Minh chứng là chỉ một năm sau, Bộ Thương mại Mỹ đã cấp 490 giấy phép, với tổng giá trị 4,3 tỷ USD, tăng 30% so với năm trước đó về lĩnh vực này. Nhưng vào cuối tuần qua (16.6), chỉ sau 6 tháng tuyên thệ nhậm chức, Tổng thống Donald Trump ra quyết định hủy bỏ phần lớn thỏa thuận trong chính sách Cuba của người tiền nhiệm. Cụ thể, ông Trump ra lệnh cần phải siết chặt quy định đối với người Mỹ muốn du lịch sang Cuba. Đồng thời sẽ hạn chế hoạt động kinh doanh của công ty Mỹ với doanh nghiệp thuộc quân đội Cuba. Theo ước tính của các chuyên gia kinh tế, nếu bỏ cấm vận du lịch chống Cuba, mỗi năm nền kinh tế Mỹ sẽ hưởng lợi hơn 1,6 tỷ USD và sẽ tạo ra 23.000 việc làm mới.

Theo số liệu Văn phòng thống kê và thông tin quốc gia Cuba (ONEI) công bố, tính đến cuối tháng 5 vừa qua, số lượng công dân Mỹ tới Cuba là 284.565 người, tăng 145% so với cùng kỳ năm ngoái và gần bằng tổng số du khách Mỹ tới thăm Cuba trong cả năm 2016. Nhiều chính trị gia Mỹ cho rằng chính sách cứng rắn của Tổng thống Trump không phải là điều tốt nhất cho cả du khách Mỹ cũng như làm tổn thương đến người dân Cuba đang kỳ vọng vào sự bùng nổ du lịch của đất nước, hàn gắn vết thương chia cắt ngoại giao đang dần hồi phục. Chính quyền Cuba tỏ ý tiếc về sự thụt lùi trong quan hệ hai nước; đồng thời nhấn mạnh, tất cả chiến lược nhắm vào mục đích thay đổi hệ thống chính trị, kinh tế và xã hội của Cuba dù ở hình thức nào cũng sẽ thất bại. Mặt khác, Cuba tái khẳng định sẵn sàng tiếp tục tiến trình đối thoại được khởi động từ khi hai nước tái lập quan hệ ngoại giao dưới thời Obama.
Tuyên bố trong chính sách mới của Tổng thống Trump được cho có hiệu lực ngay tức khắc đã nhận được không ít phản đối và đồng loạt đứng về phía Cuba. Tổng thống Venezuela, Nicolás Maduro tố cáo động thái mới nhất của Tổng thống Mỹ về Cuba là hành vi “gây hấn”, “dọa nạt”. Ông Maduro kêu gọi người dân toàn thế giới lên tiếng bày tỏ tình đoàn kết với Cuba và khẳng định quốc đảo Caribe không bao giờ bị cô lập. Thủ tướng Canada Justin Trudeau khẳng định mối quan hệ tôn trọng và mang tính xây dựng giữa Mỹ và Canada song bày tỏ sự không đồng tình với chính sách chống Cuba của chính quyền Washington. Tổng thống Justin Trudeau cam kết, Canada sẽ tiếp tục hỗ trợ Cuba trong các lĩnh vực du lịch và đầu tư.

Ông Trump cam kết các lệnh trừng phạt với Cuba sẽ không được dỡ bỏ đến khi Cuba trả tự do cho tù nhân chính trị và tổ chức bầu cử tự do. Theo yêu cầu của tổng thống, các bộ Tài chính và Thương mại Mỹ sẽ có 30 ngày để soạn các quy định mới. Hành động này của ông Trump đúng với lời hứa lúc tranh cử chiếc ghế tổng thống Mỹ, khi tuyên bố sẽ giải quyết các vấn đề giao thương với Cuba.

NAM VIỆT