Các khu công nghiệp Đà Nẵng: Khó tìm lao động

Dù đã cải thiện điều kiện lao động, tăng đơn giá sản phẩm, chăm lo đời sống người lao động nhưng tiền lương công nhân còn thấp, nhà ở, nhà giữ trẻ… chưa đáp ứng được nhu cầu nên các khu công nghiệp (KCN) Đà Nẵng khó tuyển dụng được người lao động.

Thiếu công nhân

Thống kê của Phòng Lao động (Ban Quản lý các KCN và chế xuất Đà Nẵng), đến nay, có hơn 76.493 công nhân đang làm việc tại 270 công ty (trong đó, có khoảng 40.000 công nhân làm việc cho các doanh nghiệp nước ngoài) đang hoạt động ở 6 KCN tại TP.Đà Nẵng (KCN Liên Chiểu, KCN Hòa Khánh, KCN Hòa Khánh mở rộng, KCN Dịch vụ thủy sản Đà Nẵng, KCN Hòa Cầm và KCN Đà Nẵng). Sau Tết Nguyên đán, số người trở lại làm việc là 72.562 người, đạt tỷ lệ 95,30%. Tình hình lao động không có sự dịch chuyển lớn như trước đây, do các công ty đã thực hiện nhiều biện pháp để giữ chân người lao động như ngoài được hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, còn được chi trả phụ cấp tiền nuôi con nhỏ dưới 6 tuổi, tiền phụ nữ hằng tháng, tăng chất lượng bữa ăn ca, trợ cấp tiền thuê nhà, tiền chuyên cần, ngày thứ bảy làm việc một buổi…

Trung tâm GTVL khu công nghiệp Đà Nẵng treo dán thông báo tuyển dụng lao động trước trụ sở. Ảnh: H.V.T

Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp sản xuất vẫn đang lâm vào tình trạng thiếu hụt công nhân có tay nghề để mở rộng sản xuất. Hiện nay, Trung tâm Giới thiệu việc làm (GTVL) KCN đã thống kê trên địa bàn TP.Đà Nẵng thiếu hơn 4.000 công nhân, chủ yếu là các ngành sản xuất như dệt may, giày da, lắp ráp điện tử, cơ khí chế tạo, gò hàn… Trong đó, công nhân may, công nhân ngành cơ khí không đáp ứng đủ cho các doanh nghiệp. So với các KCN khác trên địa bàn Đà Nẵng, KCN Hòa Khánh có số lượng các doanh nghiệp, nhà máy hoạt động nhiều nhất và đang ngày càng mở rộng quy mô sản xuất, nhu cầu tuyển dụng thêm lao động luôn là vấn đề bức thiết của các công ty, doanh nghiệp. Có thể nói, các doanh nghiệp tìm “đỏ mắt” vẫn thiếu lao động. Hiện tại, hàng loạt doanh nghiệp tại KCN Hòa Khánh treo biển báo tuyển công nhân với số lượng lớn như Công ty TNHH May mặc Tristar có nhu cầu tuyển dụng 500 công nhân may công nghiệp, Công ty TNHH MTV Con Đường Xanh thiếu hụt khoảng 500 công nhân may có tay nghề, Nhà máy May xuất khẩu Phong Phú Đà Nẵng cần tuyển dụng thêm gần 500 công nhân may, Công ty CP Keyhing Toys cần tuyển 500 công nhân, Công ty Dệt may 29.3 cần tuyển 500 công nhân, Công ty May Hòa Thọ cần tuyển 200 công nhân…

Các công ty trên địa bàn TP.Đà Nẵng đã bước vào kế hoạch sản xuất quý 1 được gần 2 tháng, nhưng nhiều công ty đang cần tuyển thêm lao động để bù đắp thiếu hụt do sự dịch chuyển từ công ty này qua công ty khác, vừa đáp ứng yêu cầu do mở rộng quy mô sản xuất. Mặc dù các công ty đã hợp tác với Trung tâm GTVL KCN giăng thông báo tuyển dụng kèm theo các chế độ đãi ngộ đối với người lao động nhưng vẫn tuyển dụng được quá ít công nhân. Các công ty đã cải thiện điều kiện lao động, tăng đơn giá sản phẩm, chăm lo đời sống người lao động nhưng tiền lương cho công nhân vẫn còn thấp, cuộc sống người lao động vẫn khó khăn, nhà ở cho người lao động, nhà trẻ để gửi con… vẫn là điều bức thiết, điều kiện làm việc chưa tốt, nên chưa thực sự thu hút người lao động gắn bó lâu dài với công ty. Mặt khác, do các ngành chiếm số lượng công nhân vượt trội là may mặc, giày da, điện tử… chủ yếu tuyển công nhân nữ, tạo ra sự thiếu hụt lao động lớn. Nếu những năm trước, các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Ngãi... là địa bàn cung cấp công nhân chính cho các KCN ở Đà Nẵng và Quảng Nam, nay các địa phương này cũng có các KCN, giải quyết được việc làm cho lao động tại chỗ cho người lao động.

Liên kết đào tạo, tuyển dụng

Sự thiếu hụt lao động là bài toán khó giải quyết, khiến các công ty còn phải trăn trở trong nhiều năm tới. Hiện nay, Nhà nước quy định các công ty được quyền trực tiếp tuyển dụng lao động, không phải thông qua các Trung tâm GTVL, một số công ty khi gặp khó khăn về lao động trực tiếp mới đến trung tâm yêu cầu, còn các chức danh khác dễ tuyển thì thôi. Trung tâm GTVL KCN (Đường số 2, KCN Hòa Khánh, TP.Đà Nẵng) đã dự báo trước được tình hình, hợp tác với các trường Đại học Bách khoa, Đại học Duy Tân, Đại học Đông Á, Cao đẳng Công nghệ, Cao đẳng Nghề và các trung tâm khác, tổng hợp được số lượng người lao động ngoài xã hội đến đăng ký tại trung tâm. Vì vậy, các công ty cần có sự chia sẻ và hợp tác đầy đủ, để tạo điều kiện cho trung tâm thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. Với tình hình thiếu hụt trầm trọng lao động có tay nghề như hiện nay, lao động giá rẻ không còn là lợi thế cạnh tranh.

Trước tình hình đó, Trung tâm GTVL KCN, đơn vị sự nghiệp nhà nước trực thuộc Ban Quản lý các KCN và chế xuất Đà Nẵng, đã tổ chức các lớp dạy nghề ngắn hạn, cấp tốc, với hình thức: tuyển dụng (người lao động) - đào tạo (trung tâm) - chuyển giao (doanh nghiệp). Trung tâm và doanh nghiệp hợp tác đào tạo theo địa chỉ, theo chương trình doanh nghiệp yêu cầu, có thời gian thực tập trên các thiết bị, công nghệ mới tại doanh nghiệp, đảm bảo sau khi kết thúc khóa học, học viên trở về làm việc không phải qua thời gian thực tập. Học viên được trung tâm đào tạo nghề, thực tập trên máy móc nên đạt được yêu cầu về tay nghề của nhà tuyển dụng. Sau nhiều năm thực hiện phương thức này, trung tâm đã đào tạo và chuyển giao rất nhiều lao động cho các công ty Vinatex, Tân Phát Lộc, Dệt may 29.3, Sức Trẻ, Phong phú… với các ngành nghề như may công nghiệp, vận hành máy thi công, điện công nghiệp và dân dụng, lái xe mô tô, ô tô… Ngoài ra, trung tâm đã tư vấn cho người lao động về các ngành nghề phù hợp và giới thiệu cho họ vào làm ở các doanh nghiệp như Điện tử Việt Hoa, Foster điện tử, Thép Đà Nẵng… Để tạo điều kiện cho cán bộ quản lý doanh nghiệp, nhân viên văn phòng, trung tâm còn mở các lớp tiếng Nhật, tiếng Hàn, tiếng Anh cơ bản. Trung tâm cũng liên kết với các cơ quan, các đơn vị chuyên ngành để đào tạo, bồi dưỡng các kiến thức về quản lý doanh nghiệp, thực hiện các dịch vụ KCN khác như giới thiệu, trưng bày sản phẩm, sản phẩm công nghệ mới, thực hiện các dịch vụ tư vấn - thiết kế - xây dựng hạ tầng KCN và nhiều dịch vụ khác khi doanh nghiệp và nhà đầu tư có yêu cầu.

HUỲNH VIẾT TƯ