Cách sử dụng chuyển số tay trên xe

Ô tô số tự động ngày càng phổ biến ở Việt Nam, các mẫu xe hiện nay đều được nhà sản xuất loại bỏ bản số sàn, tập trung nâng cấp phiên bản số tự động tích hợp chế độ chuyển số tay hay số thể thao để đảm bảo mang lại cảm giác thể thao cho người lái.

Chế độ chuyển số tay/số bán tự động

Số tay trên xe số tự động cho phép người lái dùng cần số hoặc lẫy số để chuyển đổi giữa các cấp 1,2,3,4 theo ý muốn chứ không để xe tự động sang số như ở chế độ D.

Các nhà sản xuất chia chế độ số tay trang bị trên xe số tự động làm 3 loại. Ở một số xe đời cũ chỉ giới hạn ở vài cấp số 1,2 hoặc 1,2,3. Còn lại hầu hết các dòng xe đều sử dụng chuyển số bán tự động +/- thông qua cần số hoặc lẫy chuyển số tích hợp trên vô lăng.

Chế độ chuyển số tay hay bán tự động thông qua cần số trên hầu hết các mẫu xe hiện nay thường được kí hiệu bằng dấu +/- hoặc chữ M (Manual) hay S (Sport) ở một số xe thiên về thể thao. Khi chuyển cần số từ D sang (+/-) hoặc M, S để chạy ở chế độ chuyển số bán tự động, người lái có thể tự mình chuyển đổi giữa các cấp số tương tự như xe số sàn bằng việc đẩy cần số về (+) để lên số, hoặc đẩy về (-) để giảm số. Ở chế độ này người lái phải đặt tay trên cần số như xe số sàn để điều khiển các cấp số phù hợp với điều kiện vận hành. Việc thay đổi giữa D và chế độ chuyển số tay (+/-) có thể thực hiện ngay cả khi xe đang chạy.

Với các xe có lẫy chuyển số trên vô lăng, khi chế độ chuyển số bán tự động được kích hoạt người lái chỉ cần khẩy lẫy số (+) hoặc (-) để lên hoặc giảm số. Các cấp số người lái lựa chọn khi chuyển số sẽ hiển thị trên bảng đồng hồ. Điều này giúp người lái vẫn có thể lựa chọn các cấp số phù hợp khi vận hành mà không phải rời tay khỏi vô lăng qua đó giúp duy trì sự tập trung khi lái xe.

Bên cạnh đó, một số mẫu xe ngoài chế độ D còn có chế độ chuyển số tay được kí hiệu bằng L (Low) được hiểu là cấp số thấp tương ứng số 1. Việc chuyển đổi giữa các cấp số này được thực hiện bằng cần số.

Khi nào cần sử dụng chế độ chuyển số tay

Theo các chuyên gia kỹ thuật, chế độ số bán tự động chuyển số tay không chỉ góp phần mang lại cảm giác lái thể thao hưng phấn mà còn phù hợp khi sử dụng trong nhiều điều kiện vận hành để đảm bảo an toàn và phát huy sức mạnh của xe.

Trong thực tế, các tài xế có nhiều năm kinh nghiệm lái xe cho rằng, các xe số tự động có chế độ chuyển số tay, dù chưa thực sự mang lại cảm giác như xe số sàn, nhưng phần nào tạo được hưng phấn và thao tác thuận tiện hơn. Khi chuyển số người lái vẫn cảm nhận được sức mạnh, sự phản hồi của động cơ, thay đổi của vòng tua máy.

Tuy nhiên, một số tài xế vốn đã quen với các thao tác lái ô tô số tự động ở chế độ D, nên thường bỏ qua chức năng chuyển số tay trên xe do thoải mái, an toàn hơn khi dùng chế độ xe sang số tự động.

Chế độ số bán tự động, sử dụng số tay hoặc số thể thao thường được nhiều tài xế sử dụng khi đi đường trường. Trong thực tế, khi cần vượt các phương tiện đi phía trước, động cơ cần tạo ra sức mạnh, giúp xe tăng tốc. Lúc này chế độ số tay thường được lái xe sử dụng để chuyển về các cấp số thấp, tối ưu hoá công suất vận hành để xe tăng tốc dễ dàng hơn. 

Bên cạnh đó, khi di chuyển trên đường đèo dốc. Nếu ở chế độ D, theo quán tính khi xuống dốc, xe di chuyển nhanh dần khiến tài xế phải sử dụng phanh nhiều hơn làm phanh nóng và rất dễ dẫn đến việc cháy má phanh, mất thắng. Vì vậy, khi đỗ đèo dốc dài, các lái xe có kinh nghiệm thường chuyển cần số về chế độ bán tự động, sử dụng cấp số thấp để phanh động cơ cho xe hãm tốc và không cần dùng phanh nhiều.

Ngoài ra, khi xe di chuyển trên các địa hình khó. Nếu ở chế độ D hộp số tự động thường phản ứng khá chậm với thay đổi của địa hình thì việc sử dụng chế độ số tay bán tự động sẽ giúp lái xe làm chủ các cấp số qua đó phát huy sức mạnh động cơ giúp xe dễ dàng vượt địa hình. 

Khi sử dụng chế độ số tay bán tự động hay số thể thao lái xe nên lưu ý chuyển số phù hợp với dải vòng tua máy để tránh làm cho xe bị giật cục và ảnh hưởng đến xe. Ví dụ, ở chế độ bán tự động dùng lẫy chuyển số, nếu người lái nhấn (+) để tăng số ở vòng tua quá cao, khoảng 4.000 - 5.000 vòng/phút, hay giảm số quá nhanh khi xe đang ở tốc độ cao… thì theo thời gian sẽ làm ảnh hưởng đến tuổi thọ hộp số.