"Chặng đường thử thách"

Sau thời gian tập trung cho dự án mở rộng quốc lộ 1, công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) phục vụ xây dựng đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi qua địa bàn tỉnh tiếp tục được các địa phương gấp rút triển khai. Tính đến cuối tháng 7 vừa qua, Quảng Nam giải phóng được khoảng 60/91,235km chiều dài mặt bằng. Phần GPMB còn lại tuy ngắn nhưng lại nằm tại những vị trí liên quan đến việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân về cây trồng, đất đai, nhà cửa…, đây được xem là “chặng đường thử thách” bởi liên quan đến quyền lợi của người dân, thường nảy sinh những vấn đề phức tạp.

Nhìn lại thực tế vướng mắc trong GPMB dự án đường cao tốc thời gian qua, có thể nhận thấy nhiều tồn tại chưa được tháo gỡ hiệu quả và kịp thời. Một số nơi, người dân bị ảnh hưởng còn chưa đồng tình ủng hộ và chấp hành chủ trương khi cho rằng giá bồi thường đất ở, vật kiến trúc, cây cối thấp. Lãnh đạo một số địa phương cho hay, nhà cổ của người dân trị giá cả tỷ đồng nhưng khi áp giá thì tương đương với nhà cấp 4 nên dân không đồng thuận. Giá trị đền bù cây dó bầu chẳng thể nào đánh đồng được với cây keo lá tràm. Nhiều người dân không chịu chấp nhận giải pháp nhận tiền để tự đi lo chỗ ở… Thực trạng vừa nêu đã gây áp lực rất lớn lên địa phương về khâu xây dựng khu tái định cư tập trung để giải quyết chỗ ở cho 887 hộ dân, số lượng lớn hơn rất nhiều so với dự án mở rộng quốc lộ 1. Không ít khu cải táng mồ mả hiện nay vẫn nằm trong chế độ “chờ” thi công.

Bằng trách nhiệm và uy tín của mình, các ngành viễn thông, điện lực đã nỗ lực đưa công trình ra ngoài phạm vi dự án. Song vẫn còn một số đơn vị chưa tự giác di dời đối với hạng mục không nằm trong danh sách bồi thường thiệt hại. Bên cạnh đó, nguồn kinh phí chưa được chủ đầu tư là Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) phân bổ kịp thời cũng là yếu tố quan trọng dễ gây chậm trễ GPMB. Từ đầu năm đến nay, các địa phương liên tục kêu thiếu vốn để thực hiện nhiệm vụ được giao. Có thời điểm, người dân đồng ý nhận tiền sau khi được vận động, thuyết phục nhưng vì không có sẵn để chi trả ngay, người dân thay đổi ý định chỉ sau đó vài ngày. Để giải quyết thực trạng trên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đinh Văn Thu đã đề nghị VEC phải chủ động nguồn vốn để GPMB kịp thời cho các bên liên quan. Thời gian qua, Quảng Nam đã tạm ứng kinh phí để đẩy nhanh công tác GPMB phục vụ mở rộng quốc lộ 1 để đảm bảo tiến độ. Khả năng của tỉnh có hạn, VEC không thể trông chờ mãi vào nguồn tài chính do địa phương tạm ứng trước. Vì vậy, ngoài yếu tố khách quan, GPMB dự án đường cao tốc có nguy cơ tiếp tục bị trì trệ về tiến độ nếu không chuẩn bị các điều kiện cần thiết để giải quyết thấu đáo các vấn đề nảy sinh.

SÁU CÒI