Cho em thơ nụ cười

Câu chuyện nhân ái này được viết liên tục trong suốt 5 năm qua với sự chung tay, đồng hành từ tấm lòng của những người con xứ Quảng đang sinh sống, lập nghiệp ở phía Nam của Tổ quốc. Hơn 500 cháu bé bất hạnh ở các tỉnh miền Trung đã được trả lại nụ cười nhờ chương trình phẫu thuật miễn phí sứt môi, hở vòm tại Bệnh viện Phụ sản - Nhi Đà Nẵng.

Phẫu thuật dị tật sứt môi hở vòm là một quá trình khó khăn, lâu dài.Ảnh: D.Đ

Niềm vui bé mọn

Bệnh viện Phụ sản - Nhi Đà Nẵng một ngày tháng 5. Từ sáng sớm, hơn 30 ông bố, bà mẹ từ Thanh Hóa đến Bình Định đã bồng bế con em đợi sẵn ở sảnh phòng khám hậu phẫu. Những đứa trẻ vẫn còn ngủ ngon lành trên tay bố mẹ, thỉnh thoảng quẫy đạp vì cơn đau sau phẫu thuật. Bác sĩ Nguyễn Văn Đẩu (Trưởng khoa Răng Hàm Mặt, Bệnh viện Nhi đồng 1, TP.Hồ Chí Minh) xuất hiện đã xua tan mọi lo lắng, căng thẳng trên những khuôn mặt người lớn khắc khổ.

Khăn gói bồng con vượt hơn nửa ngàn cây số để vào Đà Nẵng, vẻ mệt mỏi của anh Nguyễn Văn Thiên (trú huyện Ngọc Lặc, tỉnh Thanh Hóa) nhanh chóng tan biến, khi bác sĩ Đẩu vỗ vai, khẽ động viên: “Sau đợt phẫu thuật này, cháu có thể tập nói được. Khoảng 10 ngày tới, khi vết thương đã lành, hãy cho cháu ngồi dậy tập ăn, uống nước, sẽ không còn cảnh thức ăn trôi tuột ra ngoài như trước nữa”.

Cưới nhau gần chục năm trời, hình ảnh đứa con trai đầu lòng mang đến cho vợ chồng anh Thiên nỗi khổ tâm, lo lắng hơn là cảm giác yên vui, hạnh phúc. Bờ môi phía trên của cháu bị dị tật, nguyên hàm trên bị hở, phô ra bên ngoài. Cái miệng bé xinh, mủm mỉm lần đầu tiên đã không thể uống những giọt sữa mẹ tinh khiết, ngọt lành. Đói, cháu khóc thét suốt ngày đêm. Chốn miền quê khốn khó, kẻ ác miệng còn xúi giục, rằng cháu bị con ma rừng bắt tội, chẳng giống người nên hãy… bỏ đi.

Hành trình trở về quê hương của bác sĩ Nguyễn Văn Đẩu luôn mang theo tấm lòng của những người Quảng xa quê.

Vốn đã nghèo túng, mái ấm bé mọn càng hiếm tiếng cười, ngày dài trôi qua trong nặng nề và nỗi ám ảnh không dứt. “Thương con, mình đi hỏi dò khắp nơi, cũng lên mạng đọc báo, tìm hiểu nhưng chi phí phẫu thuật tốn kém quá, gia đình không có đủ điều kiện. Khi biết có chương trình này ở Đà Nẵng mình đã mạnh dạn gọi điện hỏi thủ tục và may mắn đã đến với cháu” - anh Thiên nhớ lại.

Tháng 12.2016, anh khăn gói bồng bế con vào để được khám, phẫu thuật miễn phí. Mọi chi phí đi lại, ăn ở, sinh hoạt hơn 5 ngày ở bệnh viện đều được hỗ trợ. Sau 3 lần phẫu thuật, bé Nhân, con trai anh đã hồi phục được khoảng 80%. “Vợ chồng đã quyết định đặt tên cho cháu là Nhân, mong sao sau này lớn lên con sẽ thành người tốt, chuyên làm điều thiện giúp đỡ người khác như chính bố mẹ và con đã từng được giúp đỡ khi khó khăn” - anh Thiên tâm sự.

Hôm nay cũng là một ngày không thể quên đối với chị Trần Thị Lệ (trú xã Quế Châu, huyện Quế Sơn). Chị đã rơi nước mắt khi đứa con trai có thể ngồi trên ghế, cầm bịch sữa để hút mà không đổ lấy một giọt ra bên ngoài. “Mọi người nhìn kìa, cu Khoa giờ giỏi quá” - tiếng chị vừa cất lên, những tràng pháo tay khuyến khích, đôi mắt hướng về cậu bé đang ngồi lắc lư trên chiếc ghế gỗ. Chị Loan, người có con cũng tham gia phẫu thuật lần này, vội móc trong túi áo ra chiếc bánh ngọt, dúi vào tay chị Lệ rồi dặn thêm: “Lát nữa cho cháu ăn thêm cái này đi, tập dần dần cho quen”.

Cái tên như vận vào đời, chị Lệ đã khóc cạn nước mắt vì đứa con trai bé bỏng chưa từng một ngày được bình yên. Bốn năm trước, lần đầu nhìn thấy mặt con, sự hoang mang, lo lắng hiện rõ trên đôi mắt của người mẹ trẻ. Liền sau đó là những tháng ngày sống trong nỗi thương con cùng vô vàn lời trách móc. Chồng cùng bà con nội ngoại đều không chút mảy may thương xót mà còn trách rằng người mẹ trẻ đã không biết tự chăm sóc cho con và bản thân trong thời kỳ 9 tháng mang nặng. Nhưng ở vùng đất bán sơn địa, chồng quanh năm xa nhà để làm ăn, chị cũng phải sớm hôm với ruộng đồng, nương rẫy để lo lấy cái ăn, tích cóp chút ít chờ con chào đời. Sống cuộc sống đầy đủ vẹn toàn quả là điều nằm ngoài tầm tay với. Nhưng từ hôm nay, chị đã có thể nở nụ cười mãn nguyện, tự tin cùng con bước tiếp con đường ở phía trước.

Sống chỉ để cười

Từ tháng 7.2013 đến nay, chương trình phẫu thuật sứt môi, hở vòm miễn phí được thực hiện tại Bệnh viện Phụ sản - Nhi Đà Nẵng với sự hỗ trợ của tổ chức phi chính phủ Smile Train (Hoa Kỳ), Bệnh viện Nhi đồng 1, TP.Hồ Chí Minh cùng Hội đồng hương Quảng Nam - Đà Nẵng tại TP.Hồ Chí Minh.

Người được xem là “cha đẻ” của chương trình nhân ái này là bác sĩ Nguyễn Văn Đẩu. Vốn sinh ra ở vùng quê xã Hòa Châu (huyện Hòa Vang, TP.Đà Nẵng) nhưng vì hoàn cảnh, từ nhỏ, ông đã cùng gia đình vào miền Nam sinh sống. Gần 30 năm sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Y dược TP.Hồ Chí Minh và gắn bó với Bệnh viện Nhi đồng 1, đến nay ông trở thành một trong những bác sĩ hàng đầu về phẫu thuật, tạo hình khuôn mặt, trực tiếp phẫu thuật cho hàng ngàn bệnh nhân, trong đó phần lớn là trẻ em. “Dị tật sứt môi hở vòm không chỉ là vấn đề y tế mà còn là vấn đề xã hội. Bởi nó ảnh hưởng sức khỏe đồng thời liên quan đến sự phát triển tâm lý của con người. Trách nhiệm của chúng tôi là sửa chữa những khuyết tật ấy. Quá trình này thực sự lâu dài, từ điều chỉnh giọng nói, xương và những tác động tâm lý để các cháu tự tin bước vào đời. Để làm được điều đó, áp lực đặt ra cho đội ngũ bác sĩ là rất lớn và đòi hỏi sự đóng góp của nhiều chuyên khoa” - ông Đẩu chia sẻ.

Vấn đề chung của những đứa trẻ bị sứt môi, hở vòm, đó là nói không tròn vành, rõ chữ, ăn uống hết sức khó khăn. Những ông bố, bà mẹ phải bồng ngửa con mình, đút từng thìa cơm, mớm từng muỗng sữa để con không phải quấy khóc vì đói. Nhưng điều đáng lo ngại nhất, theo bác sĩ Đẩu, đó là tâm lý của đứa trẻ khi lớn lên. “Đứa trẻ khiếm khuyết bản thân sẽ tác động tiêu cực đến tâm lý phát triển của cháu khi lớn lên. Đó không chỉ là sự tự ti, mặc cảm, mà còn là sự nóng giận, bất cần, hung hãn. Chính vì thế, điều trị bệnh lý cũng có nghĩa là xoa dịu những tổn thương trong tâm hồn ngay từ sớm cho các cháu” - bác sĩ Đẩu nói.

Theo bác sĩ Trần Đình Vinh, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản - Nhi Đà Nẵng, chương trình hợp tác phẫu thuật sứt môi hở vòm không chỉ giúp hàng trăm cháu bé được phẫu thuật miễn phí, người nhà được hỗ trợ chi phí đi lại, ăn ở mà còn có ý nghĩa hết sức quan trọng trong chiến lược phát triển của bệnh viện, đặc biệt là trong lĩnh vực mắt, tai – mũi - họng và răng – hàm - mặt. Tính đến nay, đã có gần 60 nhân viên y tế được bác sĩ Đẩu trực tiếp đào tạo, chuyển giao kỹ thuật. Đây là nguồn nguồn nhân lực bền vững, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh lâu dài cho bệnh viện.

Cùng quan điểm này, ông Nguyễn Trí Dũng, Giám đốc điều hành Tổ chức Smile Train tại Việt Nam chia sẻ thêm, chương trình không đơn thuần là một hoạt động trong lĩnh vực y khoa mà còn là cầu nối xã hội, chủ động tìm kiếm, kết nối và chia sẻ với bất hạnh của trẻ em trên khắp dải đất này. Hiệu quả từ nguồn hỗ trợ hơn 5 tỷ đồng của Smile Train suốt thời gian qua, theo ông Dũng, đó là cố gắng xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn mà ở đó, nụ cười của trẻ em là tâm điểm hướng đến.

Lớn lên, học tập rồi lập nghiệp xa nhà nên tình yêu mảnh đất, con người Quảng Nam - Đà Nẵng đã thấm vào máu thịt của bác sĩ Đẩu. Suốt 10 năm qua, với cương vị là Chủ tịch Hội đồng hương Đà Nẵng tại TP.Hồ Chí Minh, ông đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực.

Những lần trở lại của ông đều gắn liền với những chương trình như “Vì nụ cười trẻ thơ”, “Mang lại nụ cười xuân”... nhưng đều có chung một điểm, đó là đem lại nụ cười, thắp lên hy vọng cho hàng trăm gia đình. Đồng hành với những chương trình này là nhiều tấm lòng của những người con xa quê, đôi khi chỉ là gói bánh, hộp sữa, áo quần hay một ít tiền mặt. “Rất nhiều người con Quảng Nam - Đà Nẵng hiện là những doanh nhân, trí thức thành đạt đã tạm gác mọi thứ để trở về đầu tư, chia sẻ khó khăn với quê nhà. Sự trở về ấy thật đáng trân quý” - bác sĩ Đẩu tâm sự.

Phóng sự của DIỆU ĐAN