Chống buôn lậu, gian lận thương mại: Cần chặt chẽ, đồng bộ

Tuyên chiến với nạn buôn bán sâm Ngọc Linh giả, chống thất thoát tài nguyên cát, chống sử dụng thuốc nổ khai thác hải sản... là những vấn đề “nóng” đặt ra tại hội nghị sơ kết chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả 6 tháng đầu năm của Ban Chỉ đạo 389 do Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Huỳnh Khánh Toàn chủ trì mới đây.

Lực lượng quản lý thị trường xử lý vụ buôn bán hàng giả.

Giả sâm Ngọc Linh

Theo ông Ngô Tấn - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, thành viên Ban Chỉ đạo 389 Quảng Nam, thời gian qua đã xuất hiện tình trạng kinh doanh hàng hóa giả sâm Ngọc Linh trên thị trường. Việc buôn bán các loại củ giả danh sâm Ngọc Linh đã gây thiệt hại lớn về kinh tế cho người tiêu dùng, ảnh hưởng tiêu cực đến xây dựng thương hiệu của sản phẩm sâm Ngọc Linh. “Sở NN&PTNT đã giao trách nhiệm cho Chi cục Kiểm lâm phối hợp với huyện Nam Trà My vào cuộc quản lý, ngăn ngừa, đấu tranh chống nạn buôn bán sản phẩm củ giả danh sâm Ngọc Linh. Tuy nhiên, việc truy xuất nguồn gốc, xuất xứ, kiểm định chất lượng của sản phẩm gặp nhiều khó khăn” - ông Ngô Tấn nói. Trung tá Phạm Trường Sơn - Trưởng phòng Cảnh sát kinh tế (Công an tỉnh) cho biết, lực lượng chức năng đã vào cuộc đấu tranh chống sâm Ngọc Linh giả, tuy nhiên rất khó vì không thể phân biệt sản phẩm thật giả ngay được. “Các loại củ có hình dáng giống sâm Ngọc Linh rất nhiều. Khi nghi ngờ sản phẩm giả sâm Ngọc Linh, lực lượng không thể test nhanh và có ngay kết quả để xử lý. Trong khi đó, việc tạm giữ, giám định đòi hỏi tốn nhiều thời gian. Lỡ kết quả giám định cho thấy đó là sản phẩm sâm Ngọc Linh thật thì sẽ kéo theo nhiều hệ lụy phức tạp” - Trung tá Phạm Trường Sơn nói.

Hàng loạt ý kiến tại hội nghị đều cho rằng, sâm Ngọc Linh giả chủ yếu vào Quảng Nam từ phía Bắc, chủ yếu là củ tam thất. Khi nhìn bề ngoài, củ tam thất giống hệt củ sâm Ngọc Linh. Điểm khác nằm ở chỗ, củ tam thất nhìn to nhưng xốp ruột, còn củ sâm Ngọc Linh nhìn có vẻ nhỏ nhưng khi nắm thì rất chắc tay, nặng hơn củ tam thất. Khi nếm thử, tam thất có vị đắng nhẹ, sau đó chuyển sang ngọt rồi tan nhanh. Ngược lại, sâm Ngọc Linh khi nếm có vị đắng rất đậm, sau đó chuyển sang ngọt rất đậm đà, ngọt rất lâu.

Theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Huỳnh Khánh Toàn, UBND tỉnh giao trách nhiệm cho Công an tỉnh chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường các biện pháp nghiệp vụ, điều tra, phát hiện, lập chuyên án đấu tranh và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với các đường dây, tụ điểm sản xuất, kinh doanh, vận chuyển các sản phẩm giả sâm Ngọc Linh. Sở NN&PTNT cùng phối hợp với các sở, ngành liên quan tăng cường công tác quản lý nguồn giống sâm Ngọc Linh trên địa bàn, tăng cường thanh tra, kiểm tra, cấp giấy chứng nhận nguồn giống.

Không thể lơ là

Trong 6 tháng đầu năm, lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh đã ra quân, phát hiện, bắt giữ 2 vụ vận chuyển trái phép thuốc lá nhập lậu; 6 vụ vận chuyển, mua bán, tàng trữ trái phép dầu DO; nhiều vụ vận chuyển pháo lậu qua biên giới. Đại tá Nguyễn Bá Thông - Phó Chỉ huy trưởng Bộ đội Biên phòng tỉnh cho rằng, cuộc chiến chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả ngày càng gian truân hơn trước bởi các đối tượng dùng thủ đoạn tinh vi hơn, chống trả manh động hơn. Địa bàn biên giới Quảng Nam giáp với tỉnh Sê Kông (Lào) rất hiểm trở, đời sống người dân còn khó khăn nên dễ tham gia vận chuyển hàng trái phép qua biên giới. Hiện nay, tuy có cửa khẩu chính Nam Giang và cửa khẩu phụ Tây Giang nhưng chưa thông thương. Trong khi đó các quy định pháp luật về thẩm quyền, nguyên tắc hoạt động, biên chế, tổ chức, phương tiện, trang bị kỹ thuật còn hạn chế, bất cập gây nên rất nhiều vướng mắc cho công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả. Bởi vậy, thời gian đến cần sự chỉ đạo quyết liệt hơn nữa của UBND tỉnh; sự ra quân gắt gao, khẩn trương, quyết liệt hơn nữa của các ngành chức năng.

Thượng tá Bùi Minh Trứ - Phó Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 2 cho biết, đang tạm giữ 1 tàu chở quặng titan trái phép. Vùng Cảnh sát biển 2 đang phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng điều tra, xác minh  làm rõ nguồn gốc hàng hóa trên để xử lý theo quy định. Thượng tá Bùi Minh Trứ cho rằng, công tác phòng chống vận chuyển trái phép cát ra ngoại tỉnh và nước ngoài đang có diễn biến khó lường. Nhiều tỉnh tại miền Trung đã chở cát trái phép vào miền Nam bán với giá rất cao, thu lợi bất chính. Nhiều tàu đã chuyên chở trái phép cát nhiễm mặn ra các vùng biển để bán cho các tàu nước ngoài. Nhà nước đã nghiêm cấm sử dụng thuốc nổ để khai thác hải sản nhưng vấn nạn ngày càng nghiêm trọng hơn. Nhiều ngư dân vì ham lợi đã dùng thuốc nổ khai thác sò tai tượng, hải sâm ở các vùng biển khiến cho san hô bị tận diệt, đe dọa đa dạng sinh học và nhiều hậu quả khác. Vì thế, Ban Chỉ đạo 389 Quảng Nam cần nhận diện rõ các mối nguy để phối hợp chặt chẽ, đồng loạt ra quân ngăn chặn, xử lý.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Huỳnh Khánh Toàn cho rằng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả đòi hỏi phải được sự hưởng ứng mạnh mẽ của mọi tầng lớp nhân dân; thu hút cộng đồng chủ động tố giác tội phạm và trực tiếp tham gia bắt giữ các đối tượng. Muốn vậy thì công tác thông tin tuyên truyền cần phải cải tiến về hình thức, phong phú về nội dung, huy động được sức mạnh các kênh báo, đài của tỉnh. Các ngành chức năng của tỉnh cần chủ động triển khai các chương trình, kế hoạch riêng và phối hợp chặt chẽ với nhau ra quân trấn áp tội phạm. Các lực lượng biên phòng, cảnh sát biển cần phối hợp chặt chẽ với các địa phương biên giới và hải đảo kiểm soát khu vực miền núi và biển đảo, chống vận chuyển, kinh doanh hàng lậu, hàng giả, gian lận thương mại.

NGUYỄN QUANG VIỆT