Có thể lạc quan ngân sách

Cục trưởng Cục Thuế Ngô Bốn khẳng định thu ngân sách nội địa năm 2017 sẽ đạt kế hoạch, bất chấp sự sụt giảm khá lớn nguồn thu thuế từ ô tô Trường Hải.

Một cuộc họp bàn tìm giải pháp tăng thu thuế do Thường trực HĐND tỉnh chủ trì làm việc với Cục Thuế Quảng Nam. Ảnh: T.DŨNG

Sẽ chạm đích kế hoạch

Ngày 21.11.2017, Cục trưởng Cục Thuế Ngô Bốn cho hay đến ngày 31.10.2017, tổng thu ngân sách khoảng 11.618 tỷ đồng, đạt 82,1% dự toán (tăng 4,5% so cùng kỳ). Nhưng theo diễn biến tình hình thu ở từng lĩnh vực, nguồn thu, sắc thuế, những chính sách tác động và các biện pháp triển khai công tác quản lý thuế trong những tháng cuối năm thì tổng thu ngân sách trên địa bàn sẽ khoảng 14.200 tỷ đồng, vượt dự toán pháp lệnh Bộ Tài chính và HĐND tỉnh giao.

Theo phân tích của cơ quan thuế, khu vực doanh nghiệp nhà nước địa phương  và khu vực công thương nghiệp, dịch vụ ngoài quốc doanh không thể hoàn thành kế hoạch. Lý do được viện dẫn là khu vực doanh nghiệp nhà nước địa phương chỉ thu 117,4%  (75,3% dự toán), bằng 81,2% chỉ có khả năng đạt 83,3% là do không có năng lực mới tăng thêm, sẽ giảm dần vì cổ phần hóa và doanh nghiệp còn lại hầu hết quy mô nhỏ, vừa, thiếu vốn kinh doanh. Còn khu vực công thương nghiệp và dịch vụ ngoài quốc doanh hiện chỉ thu được 7.508,4 tỷ đồng/10.650,7 tỷ đồng, đạt 70,4% dự toán, bằng 91,4%. Nguyên nhân chủ yếu là tình hình tiêu thụ ô tô của 2 công ty sản xuất và lắp ráp ô tô du lịch Trường Hải từ đầu năm đến nay giảm về số lượng và giảm giá liên tục do ảnh hưởng tâm lý chờ giảm thuế suất nhập khẩu, nên có số nộp ngân sách giảm so với cùng kỳ. Cụ thể, ô tô KIA chỉ  tiêu thụ 18.848 xe, nộp 2.054 tỷ đồng, đạt 54,2% dự toán, giảm 4.984 xe (907 tỷ đồng thuế), ô tô Vina – Mazda tiêu thụ 22.152 xe, nộp ngân sách 3.393 tỷ đồng, đạt 77,3% dự toán, bán giảm 600 xe (177 tỷ đồng thuế). Khả năng ước thực hiện cả năm chỉ có thể đạt 83,8% dự toán.

Sự sụt giảm tiêu thụ ô tô du lịch của Thaco đã kéo theo sự sụt giảm thu nội địa của Quảng Nam.

Phía ngược lại, khu vực doanh nghiệp nhà nước trung ương thu được 892 tỷ đồng (125,6% dự toán), tăng 103,9% so cùng kỳ. Đây là mức tăng kỷ lục của khu vực này khi đóng góp của các nhà máy thủy điện với tình hình thời tiết thuận lợi. Tổng số nộp của các nhà máy thủy điện là 640 tỷ đồng. Một số doanh nghiệp như Đăk Mi 4 nộp 186,7 tỷ đồng (tăng 111,3 tỷ đồng), A Vương nộp 154 tỷ đồng (tăng 85 tỷ đồng). Ước thu cả năm 2017 từ khu vực này khoảng 1.080 tỷ đồng (151,4%) dự toán, tăng 92,3% so cùng kỳ. Khu vực có vốn FDI thu 773,2 tỷ đồng/858,6 tỷ đồng, đạt 90,5% dự toán, tăng 32% và có khả năng đạt đến 1.030 tỷ đồng, đạt 119,9%. Ngoài ra, có thể kể đến số tăng thu đột biến từ thu tiền sử dụng đất đạt đến 172% dự toán và thu phí, lệ phí đạt 248,3%.

Năng lực của ngành thuế

Thống kê nhiều năm ghi nhận thu ngân sách nội địa luôn phụ thuộc vào độ tăng trưởng của Thaco (chiếm đến 64,7% tổng thu ngân sách nội địa). Mỗi khi Thaco sụt giảm sẽ kéo theo sự hụt thu nội địa Quảng Nam (điều này đã được lường trước và Quảng Nam đã nêu kiến nghị đến Trung ương). Tuy nhiên, sự khác biệt của năm 2017 là cho dù không thể thu từ Thaco đạt kế hoạch thì kết quả thu từ các lĩnh vực khác cũng có thể bù đắp phần nào sự thiếu hụt ấy. Qua thống kê cho thấy những nguồn thu liên quan trực tiếp đến hoạt động doanh nghiệp đều gia tăng. Điều ấy chứng tỏ không phải cả cộng đồng doanh nghiệp đều rơi vào hoàn cảnh khó khăn như nhau. Nhiều doanh nghiệp vẫn có nhiều cơ hội để tiếp cận vốn, thị trường, tiếp tục duy trì và mở rộng sản xuất. Sự tăng trưởng ấy có thể chứng minh các khu vực kinh tế khác (ngoài Thaco) cũng đã bắt đầu trỗi dậy, bắt đầu có thể chia sẻ gánh nặng nộp ngân sách nhà nước cùng Thaco.

Cho dù cơ quan thuế cho rằng tăng thu hay không đều phải dựa vào sức khỏe doanh nghiệp, dù rất khó có thể định lượng được phát sinh kinh tế, năng lực sản xuất, tiêu thụ của thị trường vốn trồi sụt bất ngờ…, không dễ dự lường con số thuế thu theo kế hoạch tương đối “chính xác”. Tuy nhiên, trong một vài cuộc họp gần đây, Thường trực HĐND tỉnh đã đánh giá khá cao nỗ lực hành thu của cơ quan thuế trước sức ép tăng thu, bù đắp sự thiếu hụt của ngân sách năm 2017. Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Võ Hồng cho rằng năng lực sản xuất tăng. Nếu không gặp sự cố gì thì thu ngân sách nội địa năm 2017 sẽ về đích. Điều này còn chứng minh việc quản lý, kiểm soát thu thuế tốt. Có thể nói năm 2017 là một năm cơ quan thuế đã tập trung cao hơn việc thường xuyên theo dõi diễn biến tình hình thu, đôn đốc, khai thác nguồn thu, tăng cường thanh tra, kiểm tra thuế, rà soát toàn bộ doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trên địa bàn để đưa vào quản lý thu, chống thất thu thuế. Ngành thuế đã rất linh hoạt tìm cách tăng thu bằng việc khai thác nguồn, xác định, lựa chọn chính xác các doanh nghiệp có dấu hiệu “trốn thuế”, chuyển giá mà có khả năng nộp thuế để thanh tra, kiểm tra. Cơ quan này đã rất nỗ lực, quyết tâm cao trong việc đòi nợ thuế, tăng cường chống thất thu qua thanh tra, kiểm tra… Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Hoàng Minh nói việc quản lý thu, kiểm soát hiệu quả các nguồn thu của cơ quan thuế, nhất là kiểm soát các nhà đầu tư ngoại tỉnh đã đóng góp nhất định không chỉ tăng thu cho ngân sách mà còn tạo lập sự công bằng giữa các nhà đầu tư. Con số ấn tượng này không chỉ thể hiện rõ năng lực nội sinh, sức khỏe doanh nghiệp mà còn phản ánh nỗ lực thu đúng, thu đủ, quản lý thuế tốt của cơ quan hành thu.

Cục trưởng Cục Thuế Ngô Bốn cho hay không chỉ tính đến chuyện bây giờ mà tính đến ngày sau để bảo đảm các nguồn thu thuế đều được động viên, rất cần một nghị quyết về giá tính phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản, bảng giá tính thuế tài nguyên áp dụng tại địa phương phù hợp với thực tế với giá sản phẩm tài nguyên bán ra tại thị trường tại địa phương, cân nhắc khi cho phép ưu đãi đầu tư (do biến tướng thành dự án đầu tư) dẫn đến giảm cơ sở thu, khó có điều kiện thực hiện tăng trưởng số thu hàng năm. Cần một thái độ kiên quyết xử lý thu hồi dự án với những nhà đầu tư không đủ năng lực tài chính, cố tình lập các thủ tục hồ sơ kéo dài triển khai dự án khiến nợ đọng và thất thoát thuế không thể kiểm soát được...

TRỊNH DŨNG