Cúng xóm cuối năm

Hạ tuần tháng Chạp, dù ở quê hay ở phố, cộng đồng dân cư lại cùng nhau họp bàn việc “cúng xóm cuối năm” nhằm tạ ơn nơi mình sinh sống, đồng thời cầu mong năm mới mọi người làm ăn phát đạt, vạn sự như ý…

Khi cán bộ, công chức từ các huyện thị được rút lên tỉnh công tác sau ngày tái lập, họ mua đất cất nhà, chuyển cả gia đình về Tam Kỳ sinh sống, hình thành nên các khu dân cư đông đúc ở thành phố trẻ. Dù không còn ở quê nhưng cộng đồng dân cư ở các khu dân cư, các khu phố thuộc các phường Tân Thạnh, Hòa Thuận, An Mỹ, Trường Xuân, Hòa Hương… vẫn chung tay tay góp sức tổ chức “cúng xóm cuối năm” vừa đáp ứng nhu cầu tâm linh, vừa họp mặt các gia đình thông qua bữa liên hoan tất niên. Đó là nét đẹp của cả cộng đồng ở nơi “đất lành chim đậu”. Anh Đ.N.T. ở khối phố Hương Trung (phường Hòa Hương) cho biết, khu phố anh duy trì việc “cúng xóm cuối năm” từ lúc mới có vài ba gia đình cư ngụ đến nay đã tăng lên mấy chục hộ. So với các khu phố khác, khu phố anh mỗi gia đình chỉ đóng góp 350.000 đồng nhưng không vì thế mà bữa liên hoan kém phần hoành tráng. Bởi bà con mỗi người một tay, mỗi người một việc, không thuê mướn dịch vụ đảm nhận từ A đến Z nên ít tốn kém mà lại rất vui.

Khu phố ở khối phố Hương Trung (phường Hòa Hương, TP.Tam Kỳ) cúng xóm cuối năm. Ảnh: N.Đ.A

Tìm hiểu, tôi được biết khu phố anh Đ.N.T. ở khối phố Hương Trung đã lồng ghép được nhiều mục đích qua việc “cúng xóm cuối năm”. Đầu tháng Chạp, gia đình đăng cai tổ chức họp bà con ở khu phố bàn về kinh phí đóng góp, sắm mâm cúng thổ thần, những người khuất mặt, nấu nướng các món ăn rồi phân người đi chợ, người đảm nhận khâu bếp núc… Ai khó khăn được miễn trừ khoản đóng góp. Ai bận việc không thể tham gia, người khác gánh vác thay. Tất cả đều họp bàn thảo luận công khai, dân chủ và minh bạch. Khi mọi người trong khu phố thống nhất, đến ngày “cúng xóm cuối năm”, cứ thế mà làm. Hai năm nay, khu phố anh Đ.N.T. làm heo “cúng xóm cuối năm” vừa lấy đầu heo cúng bái, vừa tạo điều kiện cho trẻ con ở khu phố hiểu được tục lệ “làm hàng thịt heo” và không khí tết ở quê. Trẻ con cả khu phố chưa đến bốn giờ sáng đã thức dậy í ới gọi nhau ra coi “làm hàng thịt heo”, tò mò thích thú với mỹ tục ở quê được tái hiện ở phố. Anh Đ.N.T. cho biết: “Năm nào cũng vậy, xong việc trọng, mọi người lại cùng nhau dọn vệ sinh lòng đường hè phố, treo cờ Tổ quốc, trang hoàng nhà cửa, chuẩn bị đón xuân vui tết cổ truyền của dân tộc”.

Nét độc đáo của khu phố anh Đ.N.T. là sự tương thân tương ái và khi vui không ai “quá chén”. Nhờ thế, nhiều năm nay, ngoài việc “cúng xóm cuối năm”, khu phố anh Đ.N.T. còn tổ chức “cuộc vui” cho chị em nhân ngày Quốc tế phụ nữ 8.3, Tết Trung thu cho các em thiếu nhi vào rằm tháng 8, ngày hội đoàn kết dân tộc 18.11… Nhiều khu phố khác ở các khu dân cư trên địa bàn TP.Tam Kỳ cũng tổ chức “cúng xóm cuối năm” nhưng thuê dịch vụ làm từ A đến Z. Kinh phí đóng góp vì thế cũng “đội lên” khá cao. Có nơi 500 ngàn đồng/hộ. Có chỗ 700 ngàn đồng/hộ. Do đóng góp lớn, số lượng người của mỗi gia đình nhiều ít khác nhau, dẫn đến tình trạng xeo cạy, so bì thiệt hơn. Để công bằng trong đóng góp, không ít nơi “căn cứ đầu người” mà thu! Có trường hợp “nhà đông người quá kham không xuể” nên viện cớ này cớ nọ để “đại diện” tham gia, còn lại “vắng mặt”. Chị Y. ở một khu phố thuộc phường Tân Thạnh nói: “Lương công nhân, viên chức ba cọc ba đồng. Cuối năm lại có lắm khoản phải chi. Đóng góp lớn, chiếm gần ¼ tháng lương, họ không còn cách nào khác hơn là tìm cách thoái thác, chỉ cử “đại diện” tham gia”.

“Cúng xóm cuối năm” - việc làm không những mang ý nghĩa tâm linh, mà còn là dịp để mọi người trong khu phố đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau để lo việc chung. Mỗi nơi có một cách làm nhưng cũng nên căn cứ tình hình thực tế về thu nhập của từng hộ để có mức đóng góp sao cho phù hợp nhằm tạo sự đoàn kết giữa mọi người với nhau trong khu phố. Đó là điều không nên xem nhẹ.

N.Đ.AN