Đãi cát tìm… vón dầu

Biển Rạng. Sóng vẫn ầm ào vỗ vào bờ, tung bọt trắng. Những bóng áo xanh vẫn miệt mài đi lại phía bờ biển, với ngổn ngang rác. Dấu chân in dày đặc, để lại đằng sau vô khối bao bì đã được đóng gói, đựng… vón dầu.

Màu áo xanh trên cát

Băng bộ qua khoảnh cát dày ở bờ biển Rạng (xã Tam Quang, Núi Thành), tôi tìm đến nơi những công nhân của Công ty CP Môi trường đô thị Quảng Nam đang miệt mài dọn rác. Cát lún theo mỗi bước chân. Bờ biển ngổn ngang rác. Đủ loại, từ chai lọ, hộp thiếc, lốp xe đến phao lưới, rác thải sinh hoạt. Tiếng ầm ào của sóng át đi mọi âm thanh, chỉ đến khi tôi đứng trước mặt, họ mới nhận ra sự hiện diện của một người lạ. Nhưng công việc vẫn tiếp tục. Cô Bùi Thị Hồng (50 tuổi, ở phường Hòa Hương, TP.Tam Kỳ), công nhân của công ty, cho hay đội công nhân đến đây từ ba ngày nay, với nhiệm vụ làm sạch rác ở đoạn dài gần 7km dọc theo bờ biển Rạng. Rác ở khu vực này, vừa là rác sinh hoạt, vừa là lượng lớn dầu vón cục và rác nhiễm dầu đủ kích cỡ, được liệt vào danh sách rác nguy hại, cần phải thu gom riêng để xử lý. Đội công nhân phải chia tốp, thu gom, phân loại rác, rồi cuối ngày tập kết đưa lên xe chuyên dụng chở về xử lý ở lò xử lý rác đặt tại xã Tam Xuân 2 (Núi Thành).

Công nhân Công ty CP Môi trường đô thị Quảng Nam thu gom dầu vón cục và rác thải ở bờ biển Rạng sáng 16.2.2017. Ảnh THÀNH CÔNG

Tôi đi theo tốp công nhân cào dọn rác. Họ dùng cào gom từng đống rác thải, phân loại tạm rác thải sinh hoạt để riêng, sau đó cho vào bao đựng dầu vón cục và những chai lọ, rác nhiễm dầu. Phần còn lại sẽ được tốp phụ nữ đi phía sau sàng lọc lại, thu gom nốt những hạt dầu còn sót. Đang đều tay cào, ông Trần Quang Vinh, cũng là chồng của cô Hồng, đột ngột dừng lại, bới từ đống rác lấy ra một ống xi lanh còn nguyên mũi kim tiêm. “Đây là thứ mà chúng tôi “ngán” nhất. Phát hiện phải nhặt ra liền, chứ để mấy chị em đi sau gom dọn dễ bị kim đâm lắm” - ông Vinh nói. Cẩn thận thế, nhưng với vô thiên lủng loại rác sinh hoạt lẫn rác nhiễm dầu ở nơi này, thì những nguy hiểm như thế vẫn luôn rình rập, như một đặc thù gian khổ của nghề. Thế nên, để đảm bảo quy trình thu gom, xử lý, các công nhân cũng được trang bị đồ bảo hộ riêng, với ủng, găng tay, đồng thời phải tuân thủ chặt chẽ việc phân loại rác dưới sự giám sát của cán bộ kỹ thuật. Nhưng những tai nạn đứt tay, chảy máu đã thành thường…

Công nhân môi trường “đãi cát tìm... vón dầu” để trả lại môi trường sạch cho bãi biển.

Nhìn dãy dài bao tải trắng nằm trên bờ biển, tôi liên tưởng đến những chú dã tràng xe cát, vốn không hiếm ở nơi này. Chỉ khác, thứ mà họ cần mẫn sàng lắc từng vốc cát kia, là dầu thải đóng cục, loại chất thải nguy hại được sóng đánh dày đặc vào bờ biển Rạng từ mấy ngày nay. Những hạt dầu vón cục có khi chỉ nhỏ hơn hạt đậu nành, nằm lẫn với dày đặc vỏ trai, vỏ sò. Qua một lượt cào, rồi thu gom những loại rác lớn, cô Hồng và vài phụ nữ nữa lại vốc từng sàng cát, cẩn thận sàng lắc lọc lấy những hạt dầu gom vào bao tải. Ba lượt như vậy, bãi cát được lọc sạch. Chìa đôi găng tay đã đổi màu đen vì dính dầu, cô Hồng tâm sự, rằng ngó đơn giản vậy mà cực. Găng tay cao su chỉ chịu được một ngày, vì cát và vỏ sò cắt thủng. “May là mấy hôm nay trời còn lạnh, không phải phơi nắng ở bờ biển nên công việc cũng đỡ vất vả. Chỉ khổ là dầu vón cục tấp vào khu này dày đặc, mà nhỏ li ti, lọc dọn từng mét vuông một, tốn công lắm” - cô Hồng chia sẻ.

Ống kim tiêm nhặt được từ đống rác thải trên bờ biển. Ảnh: THÀNH CÔNG

Sau những miệt mài...

Đồng hành với đội công nhân dọn dầu vón cục và rác ở biển Rạng, anh Đỗ Thanh Hướng - kỹ sư môi trường của Công ty CP Môi trường đô thị Quảng Nam cẩn thận kiểm tra từng bao tải rác, chỉ dẫn cho công nhân xử lý các đống rác thải được gom dồn. Với loại dầu vón cục này, quy trình xử lý khá khắt khe, buộc phải gom riêng cả hạt dầu vón cục lẫn các loại rác thải nhiễm dầu như bao bì, lưới, phao lưới… Rác thải sinh hoạt sẽ được tách riêng, còn rác nguy hại được đóng gói, sau đó chở về lò xử lý của công ty đặt ở xã Tam Xuân 2. “Lò đốt xử lý rác thải nguy hại của công ty được công nhận đạt chứng chỉ ISO 14.000 vào đầu năm nay, đảm bảo các quy định về môi trường. Số rác thải nguy hại sẽ được vận chuyển về lò đốt này mỗi chiều. Riêng rác thải sinh hoạt, sau khi thu gom hết rác thải nguy hại chúng tôi sẽ cho xử lý theo quy định” - anh Hướng cho hay.

Đi lại trên bờ biển chừng nửa tiếng đồng hồ, đã thấy vón dầu đóng thành lớp đen đặc dưới đế giày. Loại dầu thải này không tan trong nước, khi sóng đánh lên bờ thì đóng thành viên, mềm, lẫn trong cát và rác. Găng tay, giày và cả khẩu trang của công nhân cũng đổi thành màu dầu, sau mỗi lần quệt cho ráo bớt mồ hôi tuôn sau lớp khẩu trang, mặc cho trời đang xám xịt, gió thổi lồng lộng từ phía biển. Không ai ngơi nghỉ, những chiếc áo xanh cứ lặng lẽ với công việc của mình, trên bờ cát. Một ngày, 8 tiếng với chiếc cào, sàng, bao bì và… rác.

Quá trưa, trời đột nhiên đổ nắng. Đây cũng là lo ngại lớn nhất của cán bộ môi trường, khi nắng nóng có thể làm dầu tan chảy, thấm vào cát. Nhịp làm việc của công nhân vì thế mà cuốn theo… thời tiết, càng khẩn trương hơn. Mỗi ngày, công nhân của công ty phải xuất phát từ TP.Tam Kỳ vào sáng sớm, kịp có mặt ở bờ biển và vào ca làm việc trước 7 giờ. Đến tận cuối giờ chiều, khi bao rác cuối cùng được đưa lên xe vận chuyển, họ lại lặng lẽ vượt quãng đường hơn 30 cây số trở về nhà, rồi quay lại với công việc vào sáng hôm sau. Hai ngày ra quân, đội công nhân đã lọc sạch vón dầu trên gần 2km bờ biển, còn số ít rác thải sinh hoạt đã được thu gom thành đống chờ đưa đi xử lý…

Mùa này biển động, dọc bãi cát dài, chỉ có những bóng áo xanh công nhân môi trường...

Tôi đi về phía dãy dài hàng quán hải sản vẫn đang mở cửa đón khách mỗi ngày. Chủ các quán hải sản chia sẻ, sự có mặt của những công nhân môi trường những ngày qua khiến cư dân nơi đây mừng ra mặt. Bờ biển nơi này sạch hơn hẳn, khi khu vực này được ưu tiên xử lý trước từ ngày đầu ra quân. Giữa buổi trưa, chủ các hàng quán góp nhau từng lốc nước ngọt, gói bánh, mang biếu tặng những công nhân đang lặng lẽ thu gom rác giúp họ có được bờ biển sạch.

Sóng lớn vẫn mải miết vỗ vào bãi biển, trên bờ cát dài, chỉ còn hằn vết mờ của những dấu chân…

THÀNH CÔNG