Đưa điệu múa Cơ Tu vào trường học

Nhằm bảo tồn và phát huy những giá trị độc đáo của văn hóa dân tộc Cơ Tu, nhiều đơn vị trường học ở huyện miền núi Tây Giang đã bắt đầu đưa múa trống chiêng, múa tâng tung da dá vào trường học.

Thầy Nguyễn Quang Tuấn - Phó Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Nguyễn Văn Trỗi cho biết, từ năm học 2015-2016 này, nhà trường đã xây dựng kế hoạch và đưa điệu múa tâng tung da dá thành một trong những hoạt động ngoài giờ lên lớp. Trong đó, vào các tối thứ Bảy, Chủ nhật mời các nghệ nhân về nói chuyện cái hay, ý nghĩa của điệu múa, rồi truyền đạt lại kỹ thuật múa sao cho đúng với nguyên bản. Hiện nay, từ lớp 6 đến lớp 9 đều thành lập được đôi múa riêng. Mỗi đội khoảng 20 em (10 nam và 10 nữ). Nam học múa tâng tung, nữ học múa da dá, sau đó kết hợp lại thành điệu múa truyền thống tâng tung da dá.

Ngoài việc tập múa, các em còn tự mua sắm trang phục, đạo cụ... Em Alăng Thị Yến lớp 9/2 cho biết: “Em rất thích học múa. Em tham gia tập hơn 2 tháng nay rồi. Cái khó nhất ở điệu da dá là chỗ nhún chân, vừa nhún vừa di chuyển theo chiều ngược kim đồng hồ. Dù khó nhưng em vẫn thích học vì đây là điệu múa truyền thống của đồng bào mình cần gìn giữ”. Chị Clâu Thị Mớp mấy năm nay làm cấp dưỡng cho trường giờ đảm nhận việc tập múa cho các em. Dù không có trống chiêng rộn ràng như ngày hội nhưng các em vẫn say sưa luyên tập theo hướng dẫn của chị. Chị Mớp chia sẻ: “Vũ điệu tâng tung da dá gắn bó lâu đời với đồng bào Cơ Tu, xuất hiện trong các lễ hội lớn như lễ hội đâm trâu, mừng lúa mới, lễ hội dựng làng, dựng nhà gươl... Không một người Cơ Tu nào xa lạ với điệu múa này. Theo tiếng Cơ Tu, tâng tung có nghĩa là vươn cao, mạnh mẽ và vững chãi. Nên điệu tâng tung dành cho nam thanh niên khỏe mạnh, thể hiện điệu múa nhộn nhịp, mạnh mẽ và hùng dũng. Còn da dá có nghĩa là thẳng hàng, nhịp điệu nhẹ nhàng, uyển chuyển mềm mại mang khát vọng tâm linh đón đợi ơn trời đất nên dành cho nữ. Cả nam giới và nữ giới khi múa di chuyển theo vòng tròn. Múa tâng tung da dá bao giờ cũng theo nguyên tắc nữ đi trước, nam đi sau; vòng trong là nữ, vòng ngoài là nam”.

Không riêng gì Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Nguyễn Văn Trỗi mà hiện nay các trường tiểu học, trung học cơ sở cũng đã đưa điệu múa truyền thống Cơ Tu vào sinh hoạt ngoài giờ lên lớp. Riêng tại Trường Phổ thông dân tộc nội trú huyện, ngay từ năm 2014 nhà trường đã đưa điệu múa trống chiêng, rồi điệu múa tâng tung da dá vào trường học, tổ chức thi ở các lớp với nhau. Bên cạnh đó, 100 học sinh ở đây đều mặc trang phục Cơ Tu đi học. Ông Alăng Bưng - Phó phòng Văn hóa - Thông tin huyện nhận xét: “Giáo dục ý thức bảo tồn văn hóa Cơ Tu là việc làm cần thiết ngay từ khi các em còn ngồi trên ghế nhà trường. Trước cơn lốc của các mạng xã hội và sự giao thoa văn hóa giữa các vùng miền thì việc bảo tồn các giá trị văn hóa dân tộc cực kỳ khó. Chúng tôi rất muốn các em có “vốn liếng” về văn hóa dân tộc trước khi đi xa và cách đưa điệu múa Cơ Tu vào trường học là một ví dụ điển hình.

ĐÌNH HIỆP