Giải phóng mặt bằng quốc lộ 1: Những bài học kinh nghiệm

Từ thực tiễn triển khai giải phóng mặt bằng (GPMB) dự án mở rộng quốc lộ (QL) 1, nhiều bài học kinh nghiệm được các bên liên quan rút ra.  

Dựa vào dân

Sau hơn một năm triển khai GPMB cho dự án thành phần 2 và gần 7 tháng đối với dự án thành phần 1 mở rộng QL1, theo báo cáo chuyên môn, công tác này đã cơ bản hoàn thành trên chiều dài khoảng 57km. Qua quá trình chỉ đạo, tổ chức thực hiện, tỉnh và các địa phương đã đúc kết được nhiều kinh nghiệm, đặc biệt là phải biết dựa vào nhân dân và vì quyền lợi chính đáng của nhân dân. Thực tế cho thấy, nhiều người dân chưa chấp hành là vì kinh phí đền bù, hỗ trợ không đảm bảo cho họ ổn định cuộc sống. Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã từng lưu ý Quảng Nam cần tạo được sự đồng thuận, ủng hộ chủ trương chung từ phía cộng đồng dân cư nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện. Muốn vậy, khâu áp giá đền bù, hỗ trợ và tái định cư phải hết sức minh bạch, công bằng, chính xác trên cơ sở vận dụng tối đa mọi cơ chế, chính sách về GPMB, tuyệt đối không để người dân chịu thiệt thòi.

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trò chuyện với người dân bị ảnh hưởng tại Núi Thành.Ảnh: CÔNG TÚ

Thăng Bình là địa phương đi sau, nhưng tiến độ thực hiện tương đối nhanh. “Mọi chế độ chính sách về kiểm kê, áp giá bồi thường và hỗ trợ TĐC được công khai, minh bạch, rõ ràng để bà con hiểu rõ và tin tưởng mà tự giác thực hiện. Huyện, xã còn tổ chức đối thoại trực tiếp với người dân, cầu thị lắng nghe và có phương án tháo gỡ nhanh các vướng mắc” - bà Lê Thị Thanh Mai, Phó Chủ tịch UBND huyện Thăng Bình chia sẻ. Một số huyện, thành phố khác còn phân công cán bộ lãnh đạo và chuyên môn đứng điểm từng xã, thị trấn để đôn đốc, theo dõi công tác GPMB. Khi gặp vướng mắc phát sinh hoặc nhận được đơn thư khiếu nại từ phía các hộ dân, lãnh đạo nơi đó xuống ngay hiện trường nhằm có biện pháp tháo gỡ, nếu vượt quá thẩm quyền thì lập tức báo cáo cấp trên cho chủ trương giải quyết…
Cách làm linh hoạt

Suốt quá trình GPMB phục vụ xây dựng mở rộng công trình trọng điểm quốc gia QL1, Tỉnh ủy và UBND tỉnh đã tập trung chỉ đạo thực hiện quyết liệt công tác này. Chủ tịch UBND tỉnh Lê Phước Thanh đánh giá, ở một số địa phương, cấp ủy đảng và chính quyền đã tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện có hiệu quả, đảm bảo cơ bản tiến độ GPMB theo kế hoạch đề ra. Tuy nhiên, có một số địa phương, cấp ủy đảng và chính quyền ngay từ đầu còn chưa tập trung chỉ đạo quyết liệt, phương pháp tổ chức và cách làm còn lúng túng, chưa thực sự khoa học. Nhiều vấn đề tồn tại, vướng mắc chưa kịp thời tháo gỡ. Tiến độ GPMB chậm còn do không làm tốt công tác vận động nhân dân, chưa tập trung giải quyết việc tái định cư.     

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đinh Văn Thu, địa phương nào huy động được cả hệ thống chính trị tham gia đồng bộ GPMB, vận động nhân dân ủng hộ chủ trương vì lợi ích chung thì sẽ mang lại hiệu quả rõ rệt. Ở đó, người đứng đầu đóng vai trò rất quan trọng khi xông xáo vào cuộc chỉ đạo quyết liệt bằng những việc làm hết sức cụ thể. Thường xuyên kiểm tra thực địa và giải quyết các vướng mắc ngay tại cộng đồng dân cư, bất kể đó là ngày nghỉ cuối tuần hay lễ tết. Bà Lê Thị Thanh Mai nói thêm, sự năng động sáng tạo của các cơ quan chuyên môn cũng là yếu tố quan trọng cho sự thành công. Tổ chức họp trực báo thường xuyên và định kỳ giữa ban chỉ đạo, các ban ngành, hội đoàn thể có liên quan ở huyện và xã, chủ đầu tư, đơn vị thi công để nghe báo cáo tình hình thực hiện và giải quyết các tồn tại. Còn theo ông Đặng Bá Dự - Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Ninh, các cơ quan của huyện với các sở, ban ngành liên quan luôn phối hợp chặt chẽ nhằm kịp thời đề xuất với UBND tỉnh giải quyết nhiều vấn đề cụ thể. Nhằm tránh phiền hà cho bà con từ vùng dự án phải đi lên tới trụ sở huyện nằm cách xa QL1, Phú Ninh đặt văn phòng chuyên môn ngay tại khu vực ngã ba Kỳ Lý để mọi người tiện liên hệ công việc.    

Dù thời gian tiến hành nhiệm vụ gấp rút,  tỉnh đã linh hoạt thành lập các tổ công tác để hỗ trợ chuyên môn cho các huyện. Trưởng phòng Tài nguyên - môi trường huyện Quế Sơn, ông Trần Văn Noa cho hay, nhiều vướng mắc của địa phương đã được tổ chuyên môn hướng dẫn giải quyết kịp thời. Theo đánh giá của ông Noa, tiến độ GPMB nhanh còn do thời gian phê duyệt kết quả trích đo địa chính của Sở Tài nguyên - môi trường được rút ngắn, nhờ vậy địa phương sớm áp giá bồi thường, hỗ trợ để niêm yết công khai cho nhân dân nắm bắt và có ý kiến phản hồi. Cạnh đó, tổ giúp việc của ban chỉ đạo cấp tỉnh được thành lập hoạt động hiệu quả, góp phần không nhỏ trong thành công chung. Ngoài ra, Quảng Nam thường xuyên quán triệt và đề nghị chủ đầu tư, nhà thầu tích cực hỗ trợ người dân tháo dỡ nhà cửa, di chuyển về nơi ở mới để sớm ổn định cuộc sống. Qua đó, bà con thấy được tinh thần phục vụ nhân dân mà cảm phục bàn giao mặt bằng sớm.

CÔNG TÚ