Zalo Báo Quảng NamGửi bình luận
Mợ chồng vốn là con ngư dân nhà nòi miệt biển Hội An. Ngay từ nhỏ mợ đã gắn với con tôm, con cá nơi chợ biển. Sáng tan chợ, ghé lại nhà chơi, mang theo cả rổ cá suốt biển và một bó lá đinh lăng, mợ bảo “cá này đúng độ đầu thu mới ngon, làm được món gỏi là số một”. Vừa nói mợ vào bếp “thực hành” luôn “món ngon mùa thu phố Hội”.
Với tôi, gỏi cá suốt khá mới mẻ bởi đây là lần đầu tôi thưởng thức, lại lạ hơn vì cá suốt rất hiếm khi xuất hiện tại các chợ miền trung du, xứ núi quê tôi. Mợ bảo, như một lời hẹn ước, cứ đến cuối hè đầu thu cá suốt xuất hiện bơi từng đàn và di chuyển trên mặt nước biển gần bờ Cửa Đại - Hội An.
Để bắt được cá suốt, ngư dân vùng biển xứ Quảng chủ yếu dùng lưới để thả. Cá suốt tuy vào mùa nhưng số lượng hạn chế, ngư dân đánh bắt không nhiều nên khi bắt được loại cá này đều ưu tiên để lại dùng trong gia đình hay đãi khách phương xa. Những hôm trúng cá suốt, chợ biển dường như chộn rộn hơn với từng rổ cá suốt tươi rói.
Tôi đã từng nhầm cá suốt với cá cơm, nhờ rổ cá sáng nay của mợ mà tôi “kinh nghiệm” hơn. Cá suốt thân nhỉnh hơn cá cơm, cỡ bằng ngón tay cái trở lên và trông rất bắt mắt.
Theo kinh nghiệm dân gian, thịt cá suốt rất lành, hàm lượng đạm cao, chứa nhiều canxi, dưỡng chất, thịt cá trắng, mùi vị thơm, ngon, dai, ngọt, có thể làm món ăn cho người đau ốm hay mới sinh em bé.
Đặc biệt, cá suốt có thể chế biến theo nhiều kiểu, món nào cũng ngon, hấp dẫn như kho dẻo cay ngọt hoặc cá suốt nướng thơm lừng. Kỳ công nhất nhưng thuộc diện được “nghiện” nhất lại là gỏi cá suốt.
Khâu sơ chế cá đòi hỏi phải tỉ mỉ làm sạch ruột và xử lý khéo léo. Cá mang về bỏ vào rổ chà cho sạch nhớt rồi bỏ đầu, ruột. Sau đó, dùng tay loại bỏ xương cá, chỉ để lại hai miếng thịt căng tròn không dính một chút xương nhỏ nào, rửa sạch, để ráo. Khâu quan trọng quyết định hương vị, giữ được độ thơm ngọt của món ăn chính là quá trình phối trộn cá với các loại gia vị, rau.
Người ăn rải lên trên đĩa gỏi lớp đậu phụng rang, tiêu rừng đã giã nhỏ, tiếp tục trộn cá với mù tạt, chanh, nước chấm. Nước chấm được chế biến từ hỗn hợp nước cốt chanh cùng với ít bột gạo rang và thêm chút xì dầu cho hợp khẩu vị.
Món gỏi cá suốt không thể thiếu đĩa rau sống như lá đinh lăng, tần ô, lá cốc, lá xoài và đôi ba trái chuối chát được xắt lát mỏng trộn đều… Khi thưởng thức, đặt rau lên bánh tráng lề, bỏ gỏi cá lên trên lớp rau sống và cuộn lại, chấm ngập trong chén nước chua cay, cứ thế đưa lên miệng, vừa hít hà, vừa xuýt xoa.
Hương vị đậm đà của biển cả từ thịt cá trộn lẫn với mùi hương đồng nội trong rau vườn đồng quê, rất dân dã nhưng cứ thích hoài không thôi.