Iraq khôi phục những di sản văn hóa

Ngày 28.2, Iraq chính thức mở cửa trở lại Bảo tàng quốc gia trong nỗ lực khôi phục di sản, trước “cơn lũ dữ” phá hủy những giá trị văn hóa vô giá của Iraq.

Như vậy, sau 12 năm đóng cửa do các hoạt động cướp phá hàng nghìn cổ vật ngay sau khi chế độ của Tổng thống Saddam Hussein sụp đổ, Bảo tàng quốc gia của Iraq mở cửa trở lại trong nỗ lực khôi phục được gần 1/3 trong tổng số 15 nghìn cổ vật tại bảo tàng bị đánh cắp và phá hoại.

Đất nước Iraq là một trong những nơi có kho tàng di sản văn hóa lớn của thế giới về mỹ thuật và khảo cổ học. Được xây dựng vào những năm 1920, Bảo tàng quốc gia Baghdad là một trong những viện bảo tàng lâu đời nhất ở Iraq với nhiều bộ sưu tập có giá trị, bao gồm 18 phòng triển lãm, trưng bày các hiện vật về những nền văn minh Lưỡng Hà cổ đại theo thứ tự thời gian.

Bảo tàng quốc gia Iraq được mở cửa trở lại.

Tuy nhiên, những bất ổn, xung đột về an ninh chính trị tại Iraq dai dẳng nhiều năm qua khiến cho nạn cướp bóc, phá hoại di sản, cổ vật diễn ra tồi tệ. Hiện nhiều cổ vật có giá trị đứng trước nguy cơ bị xóa sổ vĩnh viễn bởi sự lộng hành của phiến quân Sunni cực đoan thuộc Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Trong hơn 7.000 cổ vật giá trị có thể mất vĩnh viễn từ năm 2003 phải kể đến 80 nghìn tấm bảng đất sét có các ký tự hình nêm - loại chữ viết cổ nhất thế giới, bức tượng bằng đồng của vua Akkadian (4.500 năm tuổi), bức tượng không đầu của vua người Sumer là Entemena (4.600 năm tuổi)… Trong chiến tranh vùng Vịnh năm 1991, hàng nghìn món cổ vật của Iraq từng bị đánh cắp.

Bảo tàng quốc gia của Iraq mở cửa trở lại là một sự kiện văn hóa quốc tế gây nhiều chú ý, chỉ sau 2 ngày các phiến quân của IS ở Iraq công bố một đoạn video mô tả chúng dùng búa tạ để đập các bức tượng cổ ở một viện bảo tàng ở thành phố Mosul, miền bắc Iraq. Các cổ vật bị phá hoại bao gồm đồ tạo tác từ thời kỳ Assyrian và Hellenistic, niên đại khoảng vài thế kỷ trước Công nguyên, được Tổ chức Giáo dục, khoa học và văn hóa Liên hiệp quốc (UNESCO) công nhận. Đây là hành động vi phạm nghị quyết của Liên hiệp quốc về bảo vệ các cổ vật và di sản văn hóa tại Iraq và Syria.

Vụ việc khiến cả thế giới phẫn nộ. Tổng Giám đốc UNESCO, bà Irina Bokova gọi đây không chỉ là “thảm kịch văn hóa” mà nó còn liên quan tới vấn đề an ninh như sẽ kích động tư tưởng bạo lực cực đoan, chia rẽ dân tộc và khiến các cuộc xung đột tôn giáo tại Iraq trầm trọng hơn. Bà Irina Bokova nói: “Một tổn thất rất lớn và hành động không thể tin được của chủ nghĩa khủng bố văn hóa”. Vì vậy, bảo vệ di tích lịch sử là một phần không thể tách rời trong vấn đề an ninh của Iraq.

Trong bối cảnh đất nước xâu xé vì chiến tranh, các cuộc bạo lực còn tiếp diễn, việc mở cửa Bảo tàng quốc gia Iraq thể hiện mong muốn của người dân thành Baghdad muốn thấy cuộc sống hằng ngày tiếp diễn bình thường. Người dân Iraq sẽ gìn giữ giá trị văn hóa của mình cũng như quyết tâm ngăn chặn những kẻ đang muốn tiêu diệt giá trị văn hóa của Iraq và di sản thế giới.

KIM OANH