Khai thác titan trái phép tại khu vực sân bay Chu Lai: Doanh nghiệp coi thường pháp luật?

Mặc dù UBND tỉnh đã có chỉ đạo xử lý, dư luận bức xúc, song tình trạng khai thác titan trái phép tại khu vực sân bay Chu Lai vẫn còn tiếp diễn. Phải chăng, doanh nghiệp coi thường pháp luật?

Máy móc, thiết bị khai thác titan được tập kết, lắp đặt trong khu vực sân bay Chu Lai. Ảnh: H.P

Môi trường bị đe dọa

Trên vùng cát Tam Nghĩa (huyện Núi Thành) có nhiều “lô cốt” khai thác titan với hệ thống vòi nước chảy xối xả giữa trưa nắng như đổ lửa. Đi trên đường ĐT 620 dẫn vào địa phận sân bay Chu Lai thấy nhiều giàn máy vít xoắn đặt cố định tại các đồi cát rộng mênh mông. Theo người dân địa phương, nhiều tháng nay, hoạt động khai thác titan trong lòng đất phát ra tiếng động lớn, kéo theo tình trạng cát bay “tấn công” người đi đường và nhà dân. Lo ngại hơn, việc bới móc tìm “vàng đen” còn ảnh hưởng đến nguồn nước ngầm sinh hoạt. Một người dân ở đây cho biết, cứ tầm 3 - 4 giờ chiều gió thổi mạnh, ở khu vực khai thác  titan, cát bụi bay cuồn cuộn gây nguy hiểm cho người đi đường và nhà dân sống xung quanh. Sau một thời gian tạm ngưng thì nay máy khai thác titan hoạt động trở lại.

Năm 2012, cử tri Tam Nghĩa đã từng bức xúc, phản ảnh nhiều lần với đại biểu Quốc hội, HĐND các cấp. Theo tìm hiểu của chúng tôi, trong khu vực sân bay Chu Lai, trước đây UBND tỉnh đã cấp giấy phép hoạt động cho 2 doanh nghiệp khai thác titan dạng tận thu, trong đó Công ty CP Thương mại và dịch vụ khoa học kỹ thuật Trung Việt (gọi tắt là Công ty Trung Việt) đã hết giấy phép khai thác từ lâu.

Coi thường pháp luật

Cuối tháng 3 vừa qua, trong khi kiểm tra thực địa tại khu vực sân bay Chu Lai, Sở Tài nguyên - môi trường cùng các ngành liên quan phát hiện 2 khu vực đặt giàn máy khai thác, có gắn 5 giàn vít xoắn sử dụng để khai thác titan, 2 khu chứa quặng, 2 lán trại của Công ty Trung Việt. Ngoài ra, Công ty Trung Việt còn tập kết đến 9 giàn vít xoắn tại khu vực trước đây được UBND tỉnh cấp phép khai thác cho công ty, nhưng giấy phép đã hết hạn vào cuối năm 2011.

Trong khi đó, đại diện Sư đoàn Không quân 372 là đơn vị trực tiếp quản lý, sử dụng đất khu vực sân bay Chu Lai cho rằng, trước đây Công ty Trung Việt có tiến hành khai thác titan tại 2 khu vực nêu trên nhưng sau khi phát hiện, sư đoàn đã yêu cầu công ty này tạm dừng hoạt động để xin phép cấp có thẩm quyền cho phép khai thác. Hiện công ty đang “tạm thời” đặt máy tại 2 khu vực nêu trên để chờ xin giấy phép khai thác của cấp có thẩm quyền. Đồng thời công ty kiến nghị UBND tỉnh xem xét, thống nhất hoặc đề nghị cấp có thẩm quyền thống nhất chủ trương cho phép được lập hồ sơ, thủ tục xin cấp phép khai thác titan đối với phần diện tích còn lại (123,381ha) trong hợp đồng đã ký với Sư đoàn Không quân 372 nhằm giúp công ty thu hồi vốn…

Theo tìm hiểu của chúng tôi, trước đây Công ty Trung Việt đã ký hợp đồng hợp tác, liên kết thực hiện dự án làm sạch môi trường, kết hợp khai thác tận thu quặng titan và trồng rừng sinh thái trong phạm vi rộng hơn 178ha thuộc khu vực sân bay Chu Lai với Sư đoàn Không quân 372. Công ty này được UBND tỉnh cấp 2 giấy phép khai thác titan ở 2 khu vực trong sân bay Chu Lai với tổng diện tích hơn 54ha. Tuy nhiên, hai giấy phép đều đã hết hạn từ cuối năm 2011. Về việc giàn máy khai thác còn đặt trong khu vực sân bay, Công ty Trung Việt giải thích, sợ máy móc, thiết bị để lâu sẽ bị hư hỏng nên công ty có tiến hành khởi động máy móc và thu hồi một số quặng titan tại 2 khu vực nêu trên. Công ty tập kếp 9 giàn vít xoắn về khu vực nêu trên là để bảo dưỡng, quản lý chứ không tiến hành khai thác (!). Tuy nhiên, ông Nguyễn Viễn, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên - môi trường khẳng định: “Qua kiểm tra, chúng tôi phát hiện hoạt động khai thác titan tại 2 khu vực thuộc sân bay của Công ty Trung Việt chưa được cấp có thẩm quyền cho phép. Do vậy, đoàn kiểm tra đã đề nghị Sư đoàn Không quân 372 giám sát việc chấp hành dừng hoạt động của công ty này”.

Điều làm cho nhiều người quan tâm nhất là việc tận thu titan trong khu vực sân bay Chu Lai còn ảnh hưởng đến an toàn hoạt động bay. Ngày 25.9.2012, Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam có Công văn số 1847 nêu rõ khai thác titan tại Cảng hàng không Chu Lai ảnh hưởng đến an toàn hoạt động bay.

HỮU PHÚC