Kinh tế Quảng Nam năm 2016: Sẵn sàng cho những thách thức

Trong ngày làm việc đầu tiên của kỳ họp thứ 15 HĐND tỉnh (khai mạc vào sáng qua 9.12), các đại biểu đã tập trung đánh giá tình hình phát triển kinh tế - xã hội năm 2015 và nhiệm vụ, kế hoạch phát triển năm 2016. Theo UBND tỉnh, thời gian tới sẽ gia tăng huy động vốn đầu tư, phát triển năng lực sản xuất, kinh doanh, kiểm soát chặt đầu tư công… bảo đảm tăng trưởng 10% (theo cách tính mới) trên tinh thần tự lực của Quảng Nam.

Cầu Cửa Đại hoàn thành là một trong những dấu ấn phát triển, tăng trưởng đột phá hạ tầng năm 2015 của Quảng Nam. Ảnh: TÙY PHONG

Phát triển ổn định

Kết thúc năm 2015, GRDP Quảng Nam tăng 11,56%. Không chỉ GRDP tăng, dù ngành khai khoáng quặng kim loại (vàng) giảm sâu, chưa có dấu hiệu hồi phục, nhưng giá trị sản xuất ngành công nghiệp vẫn gia tăng đến 9%. Nổi trội trong bức tranh tăng trưởng này, chủ lực vẫn là sản xuất, lắp ráp ô tô, sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính, giường tủ, bàn ghế… và giá trị sản xuất các ngành dịch vụ cũng tăng gần 16%. Kim ngạch xuất khẩu dù thấp nhất trong vài năm gần đây và cách quá xa so với chỉ tiêu kế hoạch (2/16%) nhưng vẫn gia tăng. Khu vực nông, lâm, thủy sản không chịu “lép vế” khi đạt giá trị 11.700 tỷ đồng, tăng 4,5%. Theo một thống kê khác, tăng trưởng tín dụng và huy động đã vượt chỉ tiêu kế hoạch, cao hơn mức tăng trưởng cả nước khi huy động tăng 21,6% và tín dụng tăng 20%. Tín hiệu lạc quan dễ nhận thấy là dù doanh nghiệp phải “bơi” trong khủng hoảng, nhưng thu ngân sách vẫn tăng cao, sớm vượt dự toán năm. Đáng kể nhất là thu nội địa đã đạt gần 8.000 tỷ đồng, vượt 26% dự toán, tăng 29% so cùng kỳ. Con số thu vượt này chính là điểm khác biệt duy nhất cho ngân sách dồi dào kể từ năm 1997 đến nay. Ngoài ra, tổng vốn đầu tư toàn xã hội trên 18.630 tỷ đồng, chiếm gần 30,5% GRDP. Tỷ lệ này dù thấp hơn năm 2014 nhưng vẫn đạt chỉ tiêu. Vốn ngân sách chiếm 30%, chủ yếu tập trung đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội nông thôn, miền núi và giảm nghèo. “Trong điều kiện kiểm soát đầu tư và nợ công nhưng tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội năm 2015 vẫn đạt kế hoạch và cao hơn năm trước là một cố gắng lớn trong việc thực thi các giải pháp huy động các nguồn lực cho đầu tư phát triển” - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Huỳnh Khánh Toàn cho biết.

Trong một diễn trình khác, không như những dự báo lo ngại, FDI vẫn tiếp tục gia tăng với 10 giấy phép đã được cấp (tổng vốn 157,8 triệu USD), nâng tổng số dự án còn hiệu lực lên 115 dự án với 1,8 tỷ USD. Tuy nhiên, UBND tỉnh thừa nhận nhu cầu chi đầu tư phát triển rất lớn, nhưng việc huy động các nguồn lực cho đầu tư phát triển chưa đáp ứng đủ yêu cầu. Khá nhiều công trình, dự án vướng và chậm giải phóng mặt bằng dẫn đến chậm tiến độ như dự án đường Điện Biên Phủ (Tam Kỳ) hay thời điểm bàn giao mặt bằng với khối lượng lớn, lại quá gấp cho các dự án như Khu liên hợp sợi - nhuộm - dệt - may Đông Quế Sơn, dự án Panko (Hàn Quốc) tại Khu công nghiệp (KCN) Tam Thăng. Một số doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn trong kim ngạch xuất khẩu Quảng Nam (Giày Rieker, Groz – Beckert, Phước Kỳ Nam, Việt Hương 2...) lại thiếu đơn hàng, giá trị xuất khẩu thấp đã kéo theo đà sụt giảm tốc độ tăng trưởng xuất khẩu. Và kế hoạch xây dựng 3 nhà máy xử lý nước thải tập trung tại KCN Đông Quế Sơn, KCN cơ khí ô tô Chu Lai - Trường Hải và KCN Tam Hiệp không thể hoàn thành như dự định.

Chú trọng chất lượng tăng trưởng

Không đạt kế hoạch xuất khẩu và khu xử lý nước thải, nhưng 12/14 chỉ tiêu năm 2015 đã đạt và vượt kế hoạch cho thấy những con số thống kê như trên phần nào chứng minh nền kinh tế Quảng Nam đã vượt qua khó khăn, bước vào quỹ đạo tăng trưởng ổn định. Bức tranh kinh tế Quảng Nam đã xuất hiệu nhiều điểm sáng, báo hiệu một cuộc mở đường có lợi cho năm 2016. Tuy nhiên, không ít cơ quan quản lý khuyến cáo rất cần sự thay đổi, tìm ra những giải pháp thích hợp mới có thể duy trì những thành quả “mong manh” của nền kinh tế. Để đạt mục tiêu chuyển đổi mô hình tăng trưởng nhằm phát triển ổn định và bền vững với hiệu quả và chất lượng cao, Quảng Nam cần dứt khoát từ bỏ mong muốn tăng trưởng bằng mọi giá, đổ thật nhiều vốn để đạt con số tăng trưởng cao nhưng kém hiệu quả và trở lại yêu cầu cơ bản của nền kinh tế là tăng năng suất lao động, đặt sự an toàn của cả nền kinh tế vào chất lượng tăng trưởng bằng chính hiệu quả của các kế hoạch điều hành kinh tế. Ông Đinh Văn Đào - Cục trưởng Cục Thống kê cho rằng hiện tại mô hình, phương thức chăn nuôi vẫn chưa có gì thay đổi, lãng phí tài nguyên. Nếu thiếu quy hoạch ngành, vùng, hay một chương trình quy hoạch ven biển rõ ràng thì nguy cơ nghèo vẫn còn dai dẳng, đừng nói gì đến mô hình tăng trưởng.

Động lực tăng trưởng kinh tế của Quảng Nam năm 2016 vẫn phải dựa vào năng lực sản xuất ô tô và các doanh nghiệp lớn ở các khu công nghiệp. Ảnh: TÙY PHONG

Chủ tịch UBND tỉnh Đinh Văn Thu khẳng định các chương trình nghị sự năm 2016 của Quảng Nam sẽ được điều hành trên 5 chương trình đầu tư phát triển lớn và trọng điểm. Đó là ban hành nghị quyết cải cách hành chính (môi trường đầu tư, PCI, công chức, công vụ…), đánh giá giảm nghèo bền vững, phát triển nông thôn mới, các dự án phát triển vùng đông và tập trung 3 mũi đột phá. Sẽ tập trung triển khai đầu tư và thu hút 5 dự án trọng điểm vùng Đông (hạ tầng sân bay Chu Lai, trung tâm khí điện đạm, công nghiệp hỗ trợ cơ khí ô tô, công nghiệp phụ trợ ngành may mặc và dự án Nam Hội An). Tất cả dự án ô nhiễm môi trường đều phải được kiểm tra, giám sát. Vấn đề đầu tiên và quan trọng trong việc huy động vốn đầu tư là đẩy mạnh công tác giải phóng mặt bằng.

Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định, tập trung bằng mọi giá để có hạ tầng tốt, tháo gỡ vướng mắc, cơ chế, chính sách, nhanh chóng tiến hành, không thể trì hoãn cuộc cải cách từ trong nội tại các cơ quan quản lý để cải thiện môi trường đầu tư thông thoáng, đủ sức cạnh tranh hoặc sẽ tạo mọi điều kiện cho doanh nghiệp tham gia các dự án đầu tư là sự thay đổi lớn. Điều này khẳng định năng lực điều hành của địa phương phải được đo lường trên cơ sở kết quả cuối cùng: sự thịnh vượng. Đó là sự thể hiện qua chất lượng dự án đầu tư, đời sống người dân sẽ được cải thiện như thế nào, thu nhập ra sao và môi trường sống được bảo đảm tới đâu mới là điều quan trọng… Điều này là minh chứng rõ nhất cho việc Quảng Nam đã sẵn sàng đối mặt với những thách thức, khó khăn trong năm 2016.

TÙY PHONG