Gần 35 năm trong quân ngũ, lúc nào Đại tá Võ Huy Tâm - Phó Chủ nhiệm Phòng không Quân khu 5 cũng mang bên mình hộp thuốc cá nhân - kỷ vật mà mẹ đã trao tặng ngày anh lên đường nhập ngũ.
Anh kể về kỷ vật này: Tôi quê xã Hòa Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Cha mẹ sinh 10 người con, tôi là con thứ 7. Trong số 6 anh em trai, có 4 người gia nhập quân đội. Đi bộ đội đầu tiên là anh ba - anh Võ Văn Quỳnh. Hồi anh đi quân ngũ, tôi mới 5 tuổi cứ nài nỉ xin theo mẹ đi tiễn anh. Tối hôm trước mưa lớn nên đường vừa lầy lội vừa trơn trượt. Anh vừa khoác ba lô vừa bế tôi đi. Mẹ căn dặn anh đủ điều, chốc chốc bà lại lấy khăn lau nước mắt. Anh an ủi mẹ: “Con đi rồi lại về, mạ ráng giữ gìn sức khỏe, khi nào thắng giặc con sẽ về”. Vuốt mái tóc hoe nắng của tôi, anh bảo: “Em phải ráng học hành, giúp đỡ mạ, không được chơi bời lêu lổng”. Đến chỗ con suối, do nước dâng cao, tôi và mẹ đành phải ở lại nhìn anh lội qua rồi đi mãi đến khi khuất bóng sau những hàng cây. Gần hai năm sau, gia đình tôi mới nhận được thư anh gửi về từ chiến trường. Anh bảo đang công tác ở một đơn vị công binh chuyên mở đường, san lấp hố bom, phá bom nổ chậm trên đường Hồ Chí Minh, đoạn ngang qua Quảng Bình - Quảng Trị. Chiến trường bom đạn mịt mù nhưng các anh luôn sống lạc quan, yêu đời. Anh còn bảo, mẹ cứ “dấm” sẵn một cô thật xinh, lúc nào anh về sẽ lấy và sinh cho mẹ một đàn cháu. Đọc xong thư, mẹ mang đi khoe khắp nơi. Nào ngờ đây cũng là bức thư duy nhất của anh mà nhà tôi nhận được. Cuối năm 1968, đơn vị gửi giấy báo tử, báo tin anh hy sinh khi đang làm nhiệm vụ, kèm theo di vật là chiếc ba lô đã cũ. Trong ba lô ngoài quân tư trang, có một chiếc hộp nhỏ, bằng thiếc, bên ngoài sơn màu xanh, dùng đựng thuốc quân y cho chiến sĩ. Mẹ tôi gầy sọp đi, bà đặt chiếc hộp lên bàn thờ và thường xuyên hương khói. Năm 1966, người anh thứ ba là Võ Văn Trạng vào quân ngũ, đến năm 1971 thì hy sinh ở Đường 9 Nam Lào, đến bây giờ vẫn chưa tìm được hài cốt. Năm 1972, người anh thứ năm - Võ Văn Hòa tiếp tục tòng quân, phục viên năm 1981, hiện nay là Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Hòa Trạch.
Đại tá Võ Huy Tâm với kỷ vật mẹ trao. Ảnh: NGỌC DIỆP |
Mẹ thường bảo, trong nhà tôi giống anh Quỳnh nhất, từ tướng đi đứng đến nét mặt khi nói, cười. Năm 1980 tôi gia nhập quân đội, mẹ trao cho chiếc hộp thiếc và dặn: “Con đi chân cứng đá mềm, ráng phấn đấu bằng anh bằng em!”. Từ đó, chiếc hộp luôn bên tôi trên những chặng đường công tác, nhiều lần giúp tôi và đồng đội vượt qua cơn sốt rét ác tính…
Mẹ mất năm 1983 lúc tôi đang học sĩ quan và thực tập tại một đơn vị ở biên giới phía Bắc nên không về kịp đám tang. Vừa qua, Nhà nước đã truy tặng mẹ danh hiệu Mẹ Việt Nam anh hùng. Tôi mang chiếc hộp về thắp hương trước bàn thờ người, thầm khấn: “Mạ ơi, suốt 35 năm qua con luôn ghi tạc và thực hiện đúng lời mẹ dạy, sống xứng đáng là người lính Cụ Hồ, không hổ thẹn với truyền thống quê hương, gia đình và xứng đáng là con trai của mạ”.
NGỌC DIỆP (ghi)