Ngày 30.5, UBND tỉnh công bố thu ngân sách nhà nước 5 tháng qua đã hơn 6.972 tỷ đồng với số thu nội địa 4.696 tỷ đồng, tăng 39%, bằng 53% dự toán. Đây là con số tăng trưởng khá cao, lạc quan về sự phát triển của doanh nghiệp. Tuy nhiên, Quảng Nam cũng đang đứng trước bài toán tăng thu để bù đắp vào sự thiếu hụt của ngân sách mỗi ngày càng được nới rộng.
Theo nhận định của nhiều cơ quan quản lý, ngành thuế đã rất linh hoạt tìm cách tăng thu bằng việc khai thác nguồn thu, xác định, lựa chọn chính xác các doanh nghiệp có dấu hiệu trốn thuế, chuyển giá mà có khả năng nộp thuế để thanh tra, kiểm tra. Ngành chức năng đang tiến hành đánh giá, rà soát các nguồn thu, sắc thuế và phát sinh kinh tế trên địa bàn, nỗ lực tăng thu…, dự lường con số thuế thu theo kế hoạch một cách tương đối chính xác để xác định dự toán cho năm 2016, bằng các “địa chỉ” cụ thể.
“Mệnh lệnh” tăng thu để giảm bớt gánh nặng bội chi ngân sách đã được ban bố. Cơ quan thuế cho hay cũng sẽ thường xuyên theo dõi diễn biến tình hình thu, đôn đốc, khai thác nguồn thu, tăng cường thanh kiểm tra thuế, kiểm tra, rà soát toàn bộ doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trên địa bàn để đưa vào quản lý thu thuế, chống thất thu thuế. Công cụ rất hữu hiệu được cơ quan hành thu sử dụng để tăng thu chính là thanh tra, kiểm tra thuế các doanh nghiệp. Tuy nhiên, nỗ lực hành thu để bù đắp ngân sách thiếu hụt luôn là điều “căng thẳng” của cơ quan thuế. Cơ quan này cho rằng việc khó kiểm soát thu thuế xây dựng cơ bản vãng lai đã dần “nền nếp”, sẽ tiến tới quản lý thu thuế theo sản lượng từng mỏ, các dự án lớn, nhưng hiện vẫn còn một khoảng trống khó có thể nhanh chóng tiến hành được, đó chính là “kiểm soát” các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản đang hoạt động tại Quảng Nam nhưng lại đăng ký kinh doanh, văn phòng hay đăng ký thuế tại địa phương khác. Nguồn lực địa phương được doanh nghiệp tận dụng nhưng con số thuế thu lại không đáng kể. Cơ quan thuế không thể thanh tra, kiểm tra khi hầu hết doanh nghiệp này đều là ngoại tỉnh. Vì vậy, ngành thuế đề nghị cơ quan quản lý mỗi khi giao dự án hay cấp phép đầu tư có thể nêu ý kiến “đóng thuế tại địa phương” để có thêm nguồn thu ngân sách.
Có thể hiểu là cơ quan quản lý đã tính toán kín kẽ và đưa ra những biện pháp để tăng thu ngân sách, nhưng hiệu quả của thu đúng, thu đủ, chống thất thu khó hay dễ lại không phụ thuộc vào nỗ lực của cơ quan thuế mà chính là sức khỏe của doanh nghiệp. Điều quan trọng hơn cần phải xác lập một cách rõ ràng rằng nếu chỉ một mình cơ quan thuế thì sẽ khó khi họ không thể làm gì được trước các doanh nghiệp hoạt động tại địa phương nhưng kê khai thuế ở một thành phố khác, nếu không có sự hỗ trợ của chính quyền. Nếu không được sự giúp đỡ, lo cùng cái lo của cơ quan này thì kế hoạch tăng thu, cho dù có địa chỉ được đưa ra, nhưng sẽ được dự báo vẫn là sức ép cho ngành thuế khi khó có thể thực hiện tốt như mong muốn.
NHẬT PHONG