Lỏng lẻo quản lý đất rừng

Kết luận thanh tra của Thanh tra tỉnh mới đây đã chỉ ra nhiều bất cập trong việc quản lý và sử dụng đất có nguồn gốc từ nông - lâm trường quốc doanh theo Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 4.4.2016 của Thủ tướng Chính phủ.

Lâm phận thuộc Ban Quản lý rừng phòng hộ Sông Tranh quản lý. Ảnh: T.H

Sai quy định

Diện tích đất rừng thuộc Ban Quản lý (BQL) rừng phòng hộ Sông Tranh đang quản lý, sử dụng hơn 17.838ha tại các xã Trà Bui, Trà Giác, Trà Tân, Trà Đốc (Bắc Trà My). Diện tích đất Lâm trường Trà My (cũ) giao cho đơn vị là 10.161ha. Tại phần diện tích 10.143ha, trong khi bàn giao giữa Lâm trường Trà My và BQL rừng phòng hộ Sông Tranh có 153ha đất nông nghiệp và 159ha đất khác do BQL rừng phòng hộ Sông Tranh đang quản lý nhưng không rõ sử dụng vào mục đích gì. Đáng lưu ý, chuyển mục đích sử dụng đất và đất rừng để xây dựng khu tái định cư công trình thủy điện Sông Tranh 2 là 7,5ha không đủ điều kiện pháp lý để giao đất theo quy định, không có văn bản chỉ đạo của cấp có thẩm quyền. Còn đối với diện tích 17ha tại xã Trà Giác do BQL rừng phòng hộ Sông Tranh đang quản lý, được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho chủ rừng này nhưng thực tế có 22 hộ dân lấn chiếm để trồng keo và có 0,72ha tại xã Trà Giang không sử dụng đã bỏ hoang hơn 24 tháng. Tại địa phương này, có hơn 16ha đất rừng phòng hộ và sản xuất thuộc quản lý của BQL rừng phòng hộ Sông Tranh bị xâm hại trái phép. Ở hạng mục chi trả dịch vụ môi trường rừng, tại BQL rừng phòng hộ Sông Tranh việc sử dụng tài khoản để ghi nhận doanh thu từ chi trả dịch vụ môi trường rừng chưa có sự thống nhất. Cụ thể năm 2014, phần doanh thu từ dịch vụ môi trường rừng được hạch toán vào tài khoản 531, các năm sau được hạch toán vào tài khoản 511. Việc hạch toán doanh thu cũng không thực hiện theo đúng niên độ, doanh thu năm trước được hạch toán vào năm sau. Năm 2016 hạch toán doanh thu của năm 2014, 2015; còn năm 2016 không có doanh thu. Việc ghi nhận toàn bộ doanh thu kể cả phần giao khoán vào tài khoản doanh thu của BQL rừng phòng hộ Sông Tranh là không đúng theo quy định.

Trong khi đó, thanh tra BQL rừng phòng hộ Đăk Mi, Thanh tra tỉnh kết luận, một số diện tích có dây leo bụi rậm, nương rẫy cũ của người dân bỏ hoang nằm trong khu vực lòng hồ thủy điện và tại khu vực tiểu khu 666 (xã Phước Hòa, Phước Sơn) đã bị người dân địa phương xâm canh để làm nương rẫy và trồng keo. Trong đó có 85,7ha rừng trồng thuộc dự án bảo vệ và phát triển rừng, loài cây trồng sao đen và keo tai tượng không thành rừng. Hiện nay có khoảng 15 hộ thuộc xã Phước Hòa đang xâm canh tại khu vực này. Tại BQL rừng phòng hộ Đăk Mi, hồ sơ chi trả có sửa chữa, tẩy xóa chứng từ kế toán và có một số phiếu chi không có ngày tháng là không đúng quy định về Luật Kế toán. Thời gian qua, BQL rừng phòng hộ Đăk Mi xử lý một vụ phá rừng diện tích 1.440m2 do Công ty TNHH MTV Xây lắp công vụ 2 làm đường trái phép tại tiểu khu 661, xã Phước Hòa (Phước Sơn) và lực lượng chức năng đã xử phạt doanh nghiệp này.

Xử lý kiên quyết

Thanh tra tỉnh kiến nghị BQL rừng phòng hộ Sông Tranh phối hợp với cơ quan chức năng làm rõ diện tích rừng 10.143ha khi bàn giao giữa Lâm trường Trà My và BQL rừng phòng hộ  Sông Tranh, trong đó có diện tích 153ha đất nông nghiệp và 159ha đất khác (diện tích này BQL rừng phòng hộ Sông Tranh đang quản lý nhưng không rõ sử dụng vào mục đích gì). Trong trường hợp nếu không xác định được thì yêu cầu đơn vị loại bỏ diện tích trên khỏi lâm phận mà BQL rừng phòng hộ Sông Tranh đang quản lý, sử dụng và điều chỉnh giảm diện tích ghi trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số CH 733607 ngày 23.5.2017. Lập các thủ tục theo quy định trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định về chuyển mục đích sử dụng đất và đất rừng để xây dựng khu tái định cư công trình thủy điện Sông Tranh 2 là 7,5ha vì không đủ điều kiện pháp lý để giao đất theo quy định. Ngoài ra, lập thủ tục đối với diện tích 17ha tại xã Trà Giác để quản lý chặt chẽ quỹ đất, đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất riêng cho các công trình này. Phối hợp với cơ quan chức năng lập thủ tục theo quy định bàn giao về cho địa phương quản lý và sử dụng diện tích 0,72ha tại xã Trà Giang hiện tại đơn vị không sử dụng, bỏ hoang. Thanh tra tỉnh cũng kiến nghị chính quyền huyện Phước Sơn, Bắc Trà My chỉ đạo các cơ quan chuyên môn của huyện và UBND xã có đất thuộc lâm phận phối hợp với các BQL rừng phòng hộ tiến hành rà soát cụ thể các trường hợp sử dụng đất làm nương rẫy của các hộ dân, có biện pháp điều chỉnh quy hoạch, điều chỉnh giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho phù hợp với thực tế.

Ở phần kiến nghị các nội dung xử lý, Chánh Thanh tra tỉnh Đặng Phong cũng yêu cầu BQL rừng phòng hộ Đăk Mi và Sông Tranh tăng cường công tác kiểm tra, giám sát chặt chẽ đối với diện tích đất nương rẫy của người dân trong lâm phận, không để tình trạng lấn chiếm xâm phạm đến diện tích đất rừng xung quanh, đảm bảo việc sử dụng có hiệu quả đối với diện tích đất có nguồn gốc từ đất nông lâm trường quốc doanh. Phối hợp với UBND các xã có đất rừng thuộc lâm phận BQL rừng phòng hộ và các cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện Bắc Trà My, Phước Sơn thường xuyên kiểm tra theo dõi và tham mưu xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất và bảo vệ rừng trên diện tích được giao quản lý sử dụng.

TRẦN HỮU