Mỹ khởi động điều tra thương mại Trung Quốc

Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung lại nóng lên sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cho phép điều tra thương mại Trung Quốc.

Tổng thống Trump ký văn bản cho phép Mỹ điều tra thương mại Trung Quốc. Ảnh: Reuters

Sáng 15.8 (giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Donald Trump ký Bản ghi nhớ giải quyết luật, chính sách, hành động của Trung Quốc liên quan đến tài sản trí tuệ, đổi mới và công nghệ, bắt đầu mở cuộc điều tra thương mại nhắm vào Trung Quốc. Cuộc điều tra dự kiến chính thức tiến hành vào tuần tới và kéo dài trong vòng một năm. Điều này có thể dẫn tới việc Mỹ tăng mạnh thuế quan đánh vào hàng hóa Trung Quốc thâm nhập thị trường Mỹ và một số biện pháp trả đũa khác. Quyết định nêu trên diễn ra khi ông Trump hối thúc Trung Quốc phải làm nhiều hơn nữa để kiềm hãm chương trình tên lửa đạn đạo và hạt nhân của Triều Tiên, đồng thời đe dọa có thể có hành động quân sự chống lại Bình Nhưỡng. Tuy nhiên, một giới chức Chính phủ Mỹ nhấn mạnh rằng, giải pháp ngoại giao đối với vấn đề Triều Tiên và cuộc điều tra về cách làm ăn của Trung Quốc mà phía Mỹ tiến hành là “hoàn toàn không liên hệ gì với nhau” và đây không phải là chiến thuật để tăng sức ép đối với Bắc Kinh.

Kể từ khi nhậm chức vào đầu năm nay, Tổng thống Trump nỗ lực để cân bằng thương mại Mỹ - Trung với chính sách “nước Mỹ trên hết”. Năm 2016, thương mại hai chiều Mỹ - Trung đạt 648 tỷ USD trong khi thâm hụt thương mại Mỹ đối với Trung Quốc là rất lớn, gần 310 tỷ USD. Nhiều thông tin cho rằng Trung Quốc - quốc gia đứng đầu thế giới về sản xuất và buôn bán hàng giả, hàng nhái, đã sao chép các sản phẩm, ý tưởng và xuất khẩu các mặt hàng đó sang Mỹ với giá thấp hơn, cũng như gây khó khăn cho hàng nhập khẩu Mỹ vào thị trường Trung Quốc. Ngoài ra, nhiều công ty Mỹ làm ăn tại Trung Quốc bày tỏ quan ngại về việc họ buộc tuân thủ chính sách, chế tài của chính quyền Trung Quốc dẫn đến phải tiết lộ quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao về ý tưởng.

Ủy ban sở hữu trí tuệ Mỹ ước tính, nền kinh tế Mỹ thiệt hại mỗi năm 225 - 600 tỷ USD từ vấn nạn hàng giả, phần mềm bị đánh cắp, các bí mật thương mại bị tiết lộ. Trung Quốc là nước vi phạm sở hữu trí tuệ nhiều nhất trên thế giới, chiếm 87% các mặt hàng giả đi vào thị trường Mỹ. Không chỉ có Mỹ mà Liên hiệp châu Âu và nhiều nước như Nhật Bản, Đức, Canada cũng bày tỏ quan ngại về vấn nạn đánh cắp quyền sở hữu trí tuệ của các công ty Trung Quốc. Tổng thống Mỹ Trump gọi quyết định trên là bước tiến mới và tiến trình đòi hỏi công bằng thương mại Mỹ - Trung  chỉ ở giai đoạn khởi đầu. Theo CNN, trong cuộc điện đàm tối 11.8 trước đó, ông Trump đã thông báo với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình về bước đi này.

Bộ Thương mại Trung Quốc phản ứng việc Tổng thống Mỹ Trump ra lệnh điều tra cách làm ăn “không công bằng” của Trung Quốc, và cho rằng điều này có thể ảnh hưởng quan hệ song phương. “Nếu phía Mỹ có những hành động làm suy yếu các quan hệ thương mại song phương, bất chấp thực tế và không tôn trọng quy tắc thương mại đa phương, Trung Quốc sẽ không ngồi yên” - tuyên bố của Bộ Thương mại Trung Quốc. Tờ China Daily (Trung Quốc) cho biết, điều quan trọng thiết yếu là chính quyền Trump chớ hành động vội vã để tránh hối tiếc sau này và nên theo đuổi một cách thức khác, chính trị hóa thương mại chỉ gây tổn hại đến nền kinh tế Mỹ và mối quan hệ Mỹ - Trung.

QUỐC HƯNG