Người có duyên với truyện thiếu nhi

Đầu năm 2018, nhà văn Nguyễn Bá Hòa đã xuất bản 2 tập truyện vừa dành cho thiếu nhi là “Bình Minh trên sông Hoài” (NXB Hội nhà văn) và “Mõm đen ngày trở về” (NXB Kim Đồng).

Những tập truyện dành cho thiếu nhi của nhà văn Nguyễn Bá Hòa.

Lâu rồi, văn học thiếu nhi xứ Quảng mới lại có tin vui như thế. Bởi lâu nay, trong văn chương Quảng Nam, mảng sáng tác dành cho trẻ em vẫn ít được cày xới. Chỉ có một số gương mặt như Lê Trâm, Phan Chín, Lê Thị Điểm, Nguyễn Bá Hòa... 

Đây là hai tập truyện rất thú vị và hấp dẫn bởi cách kể chuyện duyên dáng, logic, miêu tả tâm lý phù hợp với trẻ em, nhiều tình tiết sinh động và ấn tượng. Truyện “Bình Minh trên sông Hoài” với 13 chương sách kể về câu chuyện của cậu bé Sơn mồ côi cha mẹ, ở với bà nội và nhóm bạn Lục Phố. Không gian nghệ thuật được nhắc đến ở đây là phố cổ Hội An – vùng sinh quyển nên thơ với dòng sông Hoài, những đêm trăng rực rỡ đèn lồng và hoa đăng, làng biển Bình Minh. Truyện có tác dụng giáo dục và nhân văn sâu sắc. Nhóm bạn bên nhau vừa vui chơi, học tập, làm thiện nguyện. Có nhiều chi tiết hay, làm chúng ta xúc động, như việc Sơn vô tình phát hiện đêm nào nội cũng thả trên sông một chiếc hoa đăng màu hồng với lời khấn nguyện thiêng liêng. Tình yêu thương của hai bà cháu dành cho nhau tràn đầy và đau đáu. Tình yêu của nội lấp đầy tâm hồn Sơn. Hơn nữa, chi tiết hoa hồng trong hộc bàn của Tuyết đều đặn suốt một tuần với diễn biến tâm lý đáng yêu vừa sợ vừa ngơ ngác của bạn nhỏ đã khắc họa được cái nhìn rất trẻ con trong cách viết của tác giả. Nhan đề “Bình Minh trên sông Hoài” có nhiều nghĩa, trước hết đó là tên xã biển bình Minh nơi Sơn được sinh ra. Đồng thời đó cũng là tên nickname của nội do Sơn đặt, bình minh chính là mặt trời. Nội chính là mặt trời là niềm tin yêu hy vọng, là ánh sáng của Sơn. 

Trong khi đó, “Mõm đen ngày trở về” lôi cuốn bạn đọc ở nghệ thuật nhân hóa chú chó tên là Mõm đen. Chuyện kể về quá trình sống và cuộc phiêu lưu của Mõm đen khi bỏ nhà chủ là cô My cậu Tuấn ra đi và sau nhiều lưu lạc đã tự tìm đường trở về. Truyện gồm 13 chương được tổ chức mạch lạc, kết dính với tên gọi các chương: Một gia đình, Tức nước vỡ bờ, Một ngày mưa, Thoát hiểm, Phải nói lời xin lỗi, Lòng tốt bị lợi dụng, Quá nhiều chuyện đã xảy ra, Quà sinh nhật của My, Ông tiên và cây gậy thần, May mắn đã trôi qua, Giận hờn vu vơ, Giấc mơ trưa. Kết cấu truyện chặt chẽ, ngôn ngữ đầy ắp chất trẻ con, ngộ nghĩnh. Mõm đen là chú chó trung thực, tốt bụng nhưng nóng tính. Bên cạnh đó, còn có Mõm hồng là chú chó xấu tính, xấu nết cùng bầy ngỗng, đàn bồ câu trọng nghĩa bạn bè. Ngoài ra, có cô My, cậu Tuấn - những người chủ tình cảm, dễ thương. Đặc biệt, nhân vật ông lão ăn mày đã cưu mang và được Mõm đen gọi một cách trìu mến là ông tiên và cây gậy thần. Các tuyến nhân vật có tốt, xấu, trộn lẫn thiện ác, ví dụ nhân vật Mõm hồng. Giá trị nhân văn của câu chuyện được toát lên bởi lòng trung thành của chú chó dành cho chủ và tình thương của các con vật dành cho nhau. Như chi tiết khi mõm đen bỏ nhà ra đi sau khi bị đánh và bị giam, tất cả loài vật trong nhà như ngỗng, gà, bồ câu... biết đấu tranh bắt đền đòi lại Mõm từ bà chủ. Ngôn ngữ trong truyện phong phú, có sự trộn lẫn của đối thoại và độc thoại của Mõm đen.

Mượn câu chuyện của loài vật, tác giả gửi thông điệp cho bạn đọc nhỏ tuổi là bạn bè phải biết yêu thương nhau, giúp đỡ nhau, không được lợi dụng lòng tốt của người khác, không được đổi trắng thay đen đổ tội hại người.

Cả hai tác phẩm thật sự làm trẻ say mê, yêu thích bởi tài kể chuyện có nghề và giọng văn trong sáng, nhẹ nhàng, đáng yêu của Nguyễn Bá Hòa. Các tác phẩm thể hiện tình yêu trẻ thơ, cái nhìn và tâm hồn rất trẻ của tác giả. Qua đó, góp vào vườn hoa văn học thiếu nhi xứ Quảng một bông hoa đầy sắc hương.

HUỲNH THU HẬU