Những ngày cuối tuần qua trời mưa dầm dề, Tư tôi theo chân anh Chín Phú Nguyên ra cánh đồng rộng mênh mông của xã Quế Xuân 2 thuộc huyện Quế Sơn. Chỉ tay về phía 3 sào lúa đông xuân đang trổ đòng rộ, anh Chín nói: “Nhờ nguồn giống chất lượng, nước tưới dồi dào, ứng dụng hiệu quả các gói kỹ thuật canh tác mới và chủ động phòng trừ sâu bệnh nguy hiểm gây hại nên thời gian qua ruộng lúa của tôi phát triển tốt. Thế nhưng, mấy ngày gần đây, khi số diện tích này đồng loạt trổ đòng thì bỗng dưng xuất hiện nhiều đợt mưa lớn kéo dài khiến quá trình thụ phấn bị ảnh hưởng rất lớn. Tình hình này, nhiều khả năng sẽ bị mất mùa nghiêm trọng như vụ trước”.
Anh Chín Phú Nguyên kể, vụ hè thu 2014, gia đình gieo sạ 3 sào lúa bằng loại giống trung ngày Thiên ưu 8. Giai đoạn đầu, cây lúa sinh trưởng khỏe, đẻ nhánh tập trung nên tin tưởng sẽ bội thu. Nào ngờ, đúng vào thời kỳ lúa trổ đòng rộ lại gặp mưa to khiến tất cả đều bị lem lép (thối hạt), dẫn đến sản lượng tụt giảm không dưới 50%. Anh Chín lo lắng: “Mấy năm nay, dịch bệnh liên tục bùng phát, giá bán sản phẩm lại quá thấp nên tôi bỏ nghề nuôi heo hướng nạc và vịt siêu thịt. Vì thế, chuyện ăn uống, phải không, lo cho tụi nhỏ học hành chỉ biết trông chờ vào mỗi cây lúa, nhưng thời tiết thất thường thế này không biết tính sao…”.
Ngược lên xã Bình Lâm của huyện Hiệp Đức, gặp chị Ba Nhứt Đông đang khoanh tay đứng nhìn 4 sào lúa chìm trong biển nước. “Ruộng lúa đang trổ đòng, ngậm sữa thì mấy ngày ni mưa như cầm chĩnh đổ. Nước dâng cao, lút cả ngọn lúa, vì thế đòng hư thối là điều khó tránh khỏi. Đông xuân năm ngoái, bình quân mỗi sào tôi gặt được 275kg lúa khô, còn vụ này chắc trắng tay”.
Không riêng chị Ba Nhứt Đông, hàng trăm hộ dân khác ở xã Bình Lâm cũng đang rầu lòng trước đợt mưa trái mùa ấy. Trao đổi với Tư Ruộng, ông Lê Tấn Quán - Chủ tịch UBND xã Bình Lâm cho biết, đông xuân năm nay nông dân Bình Lâm gieo sạ tổng cộng 285ha lúa. Hiện giờ, toàn bộ số diện tích đó đang phơi màu rộ. Mưa lũ bất ngờ xuất hiện trong những ngày qua đã nhấn chìm ít nhất 60ha lúa ở các thôn Ngọc Sơn, Nhứt Tây, Lộc An, Nhì Tây… Do vậy, tình trạng mất mùa đang dần hiện hữu trước mắt nhà nông.
Với trận mưa vừa qua, anh Tám Nông Nghiệp nhẩm tính: “Trong vụ đông xuân và hè thu của năm 2014, toàn tỉnh có 348ha lúa bị mất trắng hoàn toàn vì khi bước vào giai đoạn trổ đòng, ngậm sữa gặp mưa kéo dài lúc ban trưa nên xảy ra hiện tượng lem lép hàng loạt. Bây giờ, gần 44.000ha lúa đông xuân chính vụ đang phơi màu đồng loạt thì lại bị dính đợt mưa lũ bất thình lình này. Nguy cơ mất mùa đã treo lơ lửng trên đầu nông dân xứ Quảng mình rồi đó chú Tư”.
Từ kinh nghiệm của thực tế sản xuất lúa, mấy năm gần đây ngành nông nghiệp tỉnh đã nỗ lực thiết lập một khung thời vụ hợp lý để lách tránh các yếu tố bất lợi của thời tiết, nhằm hạn chế đến mức thấp nhất những thiệt hại cho nhà nông. Thế nhưng, xem ra, người tính không bằng… trời tính.
TƯ RUỘNG