Mùi nhớ

(QNO) - Cảm giác đợi mẹ đi chợ về vẫn còn mới nguyên, để thấy mình luôn là trẻ nhỏ mỗi khi ngược miền ký ức.

Ngày xưa, mẹ hay đi chợ bằng cái rổ tre, sau này chuyển sang giỏ nhựa cho tiện dụng. Mẹ không biết đi xe đạp, nên dù xa gần thế nào cũng trung thành với đôi chân chai sạn của mình. Đoán mẹ gần về, chúng tôi chạy ra đầu làng đón mẹ, xách phụ mẹ một tay.

Ký ức tuổi thơ đầy ắp từ chiếc giỏ đi chợ của mẹ. Ảnh: Internt.

Đợi mẹ đi chợ về là niềm háo hức không chỉ của riêng tôi. Vì không muốn xa mẹ lâu hơn nữa, đặc biệt mong mẹ về để có món đồ chơi hay chút quà ăn vặt, nên bọn trẻ con nhà quê thời đó luôn tranh nhau “lục giỏ”. Quà quê đơn giản chỉ là vài củ khoai lang luộc, trái bắp, mấy quả sim, quả na hay chùm mận đỏ au. Hiểu ý các con, mẹ không quên dành chút ít tiền để mua quà vặt. Tuy nhiên không phải hôm nào cũng có quà, vì đồng tiền thời bao cấp khó khăn, việc quà cáp cho con, dù bà mẹ nào cũng muốn, nhưng đôi khi cũng đành “lực bất tòng tâm”. Tôi nhớ có những hôm “đào xới” khắp giỏ mà không thấy quà đâu cả, chị em tôi mặt mày ủ rũ như cái bánh bao chiều, lại quay sang xem hôm nay mẹ cho ăn những gì.

Đến tận bây giờ, tôi vẫn nhớ như in cái mùi vị “tổng hợp” toát ra từ chiếc giỏ đi chợ của mẹ. Đó là mùi hương dễ chịu của mớ chanh giấy, vị thơm nồng của mớ ớt xanh, mùi đặc trưng khó cưỡng của các loại rau, nhất là rau gia vị, hòa lẫn với mùi tanh khi thì của cá, khi của thịt, tạo nên một mùi vị đặc biệt. Tất cả những món mẹ mua, được các cô bán hàng gói ghém cẩn thận. Các loại gia vị như ớt bột, bột nghệ, hành, tỏi, tiêu xay, bột ngọt được gói bằng những tờ giấy báo cũ. Con cá, miếng thịt hay rau sống được gói bằng lá chuối xanh… Cái mùi tổng hợp đó, chị em tôi thường đùa là “mùi thân thương”, từng nâng đỡ chúng tôi trong suốt thời kỳ gian khó.

Thời ấy, mọi loại gia vị đều mua lẻ, kể cả dầu ăn, nước mắm đều đong đo vào chai. Có khi cầm cả chai to nhưng chỉ mua được một ít dưới đáy chai. Cá thì chỉ là những con cá biển quen thuộc như cá nục, cá liệt, cá cơm. Hôm nào mẹ đi chợ về, có con vịt hay con gà thò đầu ra ngoài giỏ, tôi biết hôm nay nhà mình “ăn sướng”. Nhưng dù mua gì đi nữa, mẹ không quên dành tiền quà vặt cho các con. Mùa hè, mẹ hay mua lòn bon, hạt chà là, chè xu xoa; mùa lạnh thì chè nóng. Mỗi lần mẹ đi chợ về, tôi luôn dành phần ra giếng xách một gàu nước tạt vào giỏ, rồi cẩn thận treo lên hàng rào cho mẹ.

Thời tôi bây giờ, ít ai đi chợ bằng giỏ. Tan sở, chúng tôi ghé chợ mua các món ăn trong ngày. Cuối tuần thì ghé siêu thị. Lâu lắm rồi, tôi chưa thấy cô hàng xén hay bà bán cá nào sử dụng lá hay giấy để gói nữa, nên ký ức đợi mẹ đi chợ về vẫn tinh tươm và chị em tôi gọi đó là mùi nhớ…

KHÁNH THI