Nhuyễn thể chết hàng loạt

Những ngày qua, các loài nhuyễn thể (nghêu, hàu, tu hài...) thả nuôi trên địa bàn tỉnh bị chết hàng loạt, gây thiệt hại lớn cho người dân. Hiện ngành chức năng vẫn chưa vào cuộc xác định nguyên nhân và đưa ra các khuyến cáo hỗ trợ nông dân khắc phục hậu quả.

Chết hàng loạt

Đến vùng nuôi các loài nhuyễn thể có diện tích khoảng 5ha tại khu vực Cửa Lở và cửa An Hòa (Núi Thành) vào những ngày qua, chúng tôi chứng kiến cảnh người dân lo lắng vì các loài nhuyễn thể như hàu, nghêu bị chết hàng loạt. Ông Bùi Ngọc Hoành (thôn Xuân Mỹ, xã Tam Hải, Núi Thành), một trong những hộ nuôi nhuyễn thể có thâm niên tại đây, chia sẻ: “Từ nhiều năm qua, gia đình tôi sinh kế duy nhất bằng nghề nuôi các loài nhuyễn thể tại vùng Cửa Lở. Năm vừa rồi, sau khi được cán bộ Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III, Phòng NN&PTNT huyện Núi Thành cùng Chi cục Nuôi trồng thủy sản Quảng Nam tập huấn kỹ thuật nuôi hàu, chúng tôi triển khai thả nuôi và luôn tuân thủ quy trình nuôi, chăm sóc và đảm bảo tốt các điều kiện để hàu phát triển tốt. Mọi chuyện diễn ra đúng kế hoạch nhưng không hiểu sao thời gian gần đây, hàu chết trắng vùng nuôi”. Đầu năm nay, gia đình ông Hoành thả nuôi gần 50 nghìn con hàu giống Thái Bình Dương. “Nếu hàu phát triển tốt như vụ trước thì gia đình tôi thu được hơn 3 tấn hàu, bán được hơn 60 triệu đồng. Nhưng năm nay, khi chỉ mới thu hoạch được 400kg, bán được 8 triệu đồng, chưa đủ bù lại vốn liếng thì hàu bị chết đồng loạt. Ở vụ này, gia đình tôi thất thu hơn 50 triệu đồng so với vụ trước” - ông Hoành nói.

Nghêu nuôi của gia đình ông Huynh bị chết hàng loạt. Ảnh: N.Q.V

Tại khu vực cửa An Hòa, gia đình ông Bùi Ngọc Huynh (thôn Xuân Mỹ, xã Tam Hải) nuôi 500kg nghêu giống từ đầu năm. Đến thời điểm này, số nghêu gia đình ông Huynh đầu tư đã chết hàng loạt. “Số tiền mua nghêu giống mà gia đình tôi phải đầu tư là 30 triệu đồng. Nếu tính tất cả chi phí để nuôi nghêu từ đầu vụ đến nay thì số vốn đã lên đến hơn 50 triệu đồng. Như vậy là mất trắng” - ông Huynh nói. Giống như 6 hộ khác đầu tư nuôi các loại nhuyễn thể trên diện tích 6ha tại khu vực Cửa Lở và cửa An Hòa, gia đình ông Huynh rất kỳ vọng vào mô hình nuôi nghêu bởi những năm gần đây mô hình nuôi nghêu đã đem lại lợi nhuận tương đối ổn định. “Lỗ 50 triệu đồng tiền đầu tư thì đúng rồi nhưng số tiền thiệt hại đối với gia đình tôi còn lớn hơn rất nhiều. Bởi đến thời điểm này nghêu nuôi đã đến gần kỳ thu hoạch. Với giá bán vào lúc này dao động khoảng 30 nghìn đồng/kg thì với  3 tấn nghêu, gia đình tôi thu được khoảng 90 triệu đồng” - ông Huynh xót xa.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, vào thời điểm này, nhiều hộ nuôi nghêu của xã Tam Hòa (Núi Thành) cũng thua lỗ nặng do số vốn đầu tư vào nuôi nghêu tương đối lớn. Nhiều hộ như gia đình ông Trần Văn Đức (thôn Hòa Bình) lỗ đến 60 triệu đồng. Trước đó, cũng tại khu vực Cửa Lở, mô hình nuôi tu hài thương phẩm trong khay thả đáy của gia đình ông Nguyễn Đức Xuyên (thôn Xuân Mỹ, Tam Hải) cũng thất bại do tu hài bị sốc môi trường, chết hàng loạt.

Chưa vào cuộc

Thời gian qua, đã có 2 mô hình nuôi các loài nhuyễn thể được triển khai trên địa bàn tỉnh. Đầu tiên là đề tài nuôi hàu và tu hài do Phòng NN&PTNT huyện Núi Thành phối hợp với Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III (Bộ NN&PTNT) làm chủ đề tài. Thứ 2 là đề tài nuôi hàu thương phẩm do Chi cục Nuôi trồng thủy sản làm chủ đề tài. Cả 2 mô hình đều được triển khai tại hộ ông Bùi Ngọc Hoành (thôn Xuân Mỹ, xã Tam Hải). Khi được nghiệm thu đề tài, cả 2 đơn vị chủ quản đều đưa ra các đánh giá khả quan về sự thành công. Thế nhưng, những ngày qua khi các loài nhuyễn thể có hiện tượng chết hàng loạt, ngành chức năng vẫn chưa tìm hiểu nguyên nhân và giúp người dân khắc phục. “Đến thời điểm này, đề tài nuôi hàu của chúng tôi đã được tổ chức hội thảo đầu bờ nên dự án đã kết thúc. Còn việc nuôi các loài nhuyễn thể nói chung đều nằm trên địa bàn huyện Núi Thành do địa phương quản lý. Chỉ khi nào huyện Núi Thành yêu cầu chúng tôi lấy mẫu xét nghiệm hay bằng cách thức cụ thể nào đó để tìm hiểu, xác định nguyên nhân các loài nhuyễn thể bị chết thì chúng tôi mới vào cuộc. Đến thời điểm này, địa phương chưa đặt vấn đề nên chúng tôi chưa vào cuộc” - bà Phạm Thị Hoàng Tâm, Chi cục trưởng Chi cục Nuôi trồng thủy sản Quảng Nam nói.

Trong khi đó, trước tình trạng các loài nhuyễn thể bị chết hàng loạt trên địa bàn huyện Núi Thành trong thời gian qua, chúng tôi đã liên hệ với Phòng NN&PTNT huyện Núi Thành. Khi chúng tôi đặt câu hỏi về nguyên nhân xảy ra hiện tượng các loài nhuyễn thể được nuôi tại khu vực Cửa Lở và cửa An Hòa chết hàng loạt và ngành nông nghiệp huyện có khuyến cáo hay hướng dẫn, trợ giúp gì người nuôi không thì được ông Ngô Văn Hiệp, cán bộ phụ trách nuôi trồng thủy sản của huyện Núi Thành trả lời rằng việc nuôi các loài nhuyễn thể ở Cửa Lở và cửa An Hòa vào lúc này do Chi cục Nuôi trồng thủy sản Quảng Nam quản lý, địa phương không rõ. Trong khi đó, ông Bùi Ngọc Hoành thì xót xa: “Khi hàu bị chết chúng tôi có liên hệ với các ngành, các cấp cầu cứu nhưng không hề được trợ giúp. Khi người ta mời chúng tôi tham gia dự án thì hứa hẹn sẽ giúp đỡ cặn kẽ về quy trình kỹ thuật nuôi nhưng khi dự án chưa kết thúc, hàu chưa được thu hoạch mà bị chết hàng loạt thì các cấp đều dửng dưng như sự việc không liên quan gì đến trách nhiệm của họ”.

NGUYỄN QUANG VIỆT