Nợ thuế kéo dài

Nợ thuế khó đòi ngày càng tăng, nhưng thiếu cơ chế, biện pháp hữu hiệu để thu hồi nợ.

Nợ tăng

Chuyện hai công ty khai thác và sản xuất vàng của Tập đoàn Besra nợ gần 300 tỷ đồng thuế gây xôn xao dư luận mấy tháng nay cũng chỉ là một “lát cắt” trong việc doanh nghiệp nợ thuế lâu nay ở Quảng Nam. Ông Lương Đình Đường – Phó Cục trưởng Cục Thuế Quảng Nam cho biết, mặc dù đã rất tích cực trong việc quản lý nợ nhưng hầu hết doanh nghiệp đều có số nợ thuế tăng cao. Nếu như thống kê đến ngày 31.12.2012, nợ thuế khoảng 661,6 tỷ đồng (trong đó nợ khó thu hồi khoảng 56,8 tỷ đồng, nợ chờ xử lý 95,6 tỷ đồng và nợ thông thường có khả năng thu hồi khoảng 509,2 tỷ đồng) thì đến cuối tháng 8.2014, nợ thuế đã tăng lên 768 tỷ đồng. Ngoài 80 tỷ đồng nợ khó thu, 60 tỷ đồng của doanh nghiệp phá sản, 40 tỷ đồng của doanh nghiệp khác đang chờ quyết định của tòa án mới có thể công bố xóa nợ thì số nợ còn lại tiếp tục không suy giảm vì lãi suất nợ thuế chậm nộp theo quy định vẫn không hề dừng lại. Nguyên nhân nợ có khá nhiều lý do. Đó là do doanh nghiệp thua lỗ, công trình vốn nhà nước chậm thanh toán hoặc doanh nghiệp chờ xử lý miễn, giảm, xóa nợ tiền thuê đất…

Hướng dẫn tư vấn các chính sách, thủ tục cho người nộp thuế.Ảnh: N.PHONG

Theo Cục Thuế, dù UBND tỉnh đã hủy bỏ cơ chế ưu đãi đầu tư kể từ ngày 8.3.2006, nhưng những giấy phép, chứng nhận ưu đãi đầu tư đã cấp trước ngày 1.1.2006 vẫn được các doanh nghiệp, chủ đầu tư làm căn cứ để kê khai, xác định số thuế, tiền thuê đất được miễn, giảm không nộp vào ngân sách nhà nước nên dẫn đến nợ đọng thuế. Ông Lương Đình Đường nói Cục Thuế đã báo cáo, đề nghị các cấp thẩm quyền thống nhất chủ trương, chỉ đạo ngành thuế xử lý các số liệu nợ thuế theo ưu đãi vượt trội này, nhưng vẫn chưa nhận được ý kiến chỉ đạo cụ thể. Vậy là nợ thuế cứ treo và tiền phạt chậm nộp ngày càng gia tăng. Thực tế, nợ chờ xử lý vẫn là nợ thông thường nên lãi phạt cứ phát sinh vì cơ cơ quan thuế không được quyền đưa vào xử lý.

Thiếu cơ chế và sự phối hợp

Cơ quan thuế nói đã từng kêu gọi các cấp thẩm quyền xử lý dứt điểm các khoản ưu đãi vượt trội về thuế, thuê đất của tỉnh và xử lý việc không chấp hành việc nộp thuế của doanh nghiệp... nhưng thiếu một cơ chế an toàn và biện pháp hữu hiệu nên công tác này lâm vào cảnh khó khăn. Theo ngành thuế, nếu các cấp thẩm quyền không đứng ra giải quyết thì ngành thuế cũng sẽ chẳng làm gì được với số nợ đọng kéo dài ấy. Ông Ngô Bốn – Cục trưởng Cục Thuế nói cơ quan này sẽ kiên quyết cưỡng chế bằng nhiều biện pháp để thu hồi nợ khó thu của các đơn vị chây ì, dây dưa. Các khoản thu liên quan đến nhiều ngành, nhất là tiền sử dụng đất, thuê đất, phí, lệ phí thì đang tìm cách tháo gỡ vướng mắc liên quan đôn đốc thu hồi nợ. Khoản nợ của các doanh nghiệp dừng hoạt động chờ giải thể, phá sản và khoản nợ thuế, tiền thuê đất của các doanh nghiệp do cơ chế ưu đãi vượt trội ngày một tăng nhanh, cơ quan thuế sẽ tiếp tục báo cáo, kiến nghị các cấp thẩm quyền hỗ trợ để có kế hoạch sớm giải quyết.

Vấn đề đặt ra là tại sao khi hết hạn nộp thuế theo luật định, người nộp thuế không nộp mà cơ quan thuế không cưỡng chế thi hành? Biện pháp giản đơn nhất là phong tỏa tài khoản và yêu cầu ngân hàng trích thu. Suy cho cùng, những doanh nghiệp chậm nộp thuế không có lý do hợp pháp là nhằm chiếm dụng tiền thuế phải nộp để hưởng lợi. Chắc chắn, doanh nghiệp sẽ không thể làm như vậy được nếu như các cơ quan thuế làm đúng thẩm quyền theo luật định. Đơn cử như chuyện của Besra, cơ quan thuế công bố cuối năm 2012, hai doanh nghiệp trực thuộc đã nợ thuế đến 120 tỷ không được xử lý để kéo dài và nợ thuế gia tăng nhiều hơn cho đến năm 2014. Một câu hỏi khác cũng cần câu trả lời, phải chăng, những trường hợp vi phạm luật thuế không được cơ quan quản lý thuế công khai nhiều trên các phương tiện thông tin đại chúng theo quy định nên tình trạng chây ì, chậm nộp thuế lâu lộ diện khiến họ ngày càng chây ì hơn? Chuyện nợ thuế, nếu chính quyền, các cơ quan quản lý, xử lý đúng luật, có lẽ sẽ có ý nghĩa rất lớn và nó thể hiện việc thực thi pháp luật hướng tới các giá trị xã hội căn bản ngày càng tốt hơn!

NHẬT PHONG