Phố của trẻ

Sáng kiến thành phố thân thiện với trẻ em là một khái niệm còn tương đối lạ lẫm ở nước ta nhưng rất cần thiết trong bối cảnh trẻ em ở phố ngày càng đối diện với nhiều nguy cơ xâm hại đến tuổi thơ an lành.

Trẻ em tại các đô thị cần nhiều hơn những không gian vui chơi. Ảnh: Q.T

Trẻ em sống tại các đô thị lâu nay luôn được quan niệm sẽ có một cuộc sống đầy đủ với nhiều điều kiện đáng mơ ước so với trẻ em nông thôn. Tuy nhiên, mặt trái của tiến trình đô thị hóa cũng dẫn đến nhiều nguy cơ gây xáo trộn và ảnh hưởng nhiều mặt đến đời sống của nhóm đối tượng này. Mỗi ngày ra đường, trẻ em ở nhiều đô thị nhất là các đô thị lớn đối diện với vấn nạn ô nhiễm không khí và ùn tắc giao thông. Chất lượng cuộc sống giảm sút còn biểu hiện qua việc phần lớn trẻ em sống tại đô thị thiếu các không gian xanh, không gian vui chơi giải trí lành mạnh. Tại hội thảo giới thiệu và tham vấn sáng kiến thành phố thân thiện với trẻ em vừa tổ chức ở Đà Nẵng, bà Lesley Miller - Quyền Trưởng đại diện UNICEF tại Việt Nam đánh giá cao cam kết của Đà Nẵng trong việc thực hiện Quyền trẻ em và cần những can thiệp cụ thể đối với trẻ khuyết tật, trẻ em con công nhân lao động tại các khu công nghiệp, trang bị kỹ năng cho thanh niên ở thế kỷ 21 để giải quyết các thách thức cộng đồng.

Ở đô thị, với sự phát triển mạnh mẽ của các loại hình dịch vụ, giải trí trẻ em là đối tượng dễ sa vào các cạm bẫy bị bóc lột, mua bán, xâm hại tình dục cũng như tai nạn thương tích. Theo số liệu thống kê, hàng năm ở nước ta có khoảng 4 nghìn trẻ em tử vong do đuối nước và tai nạn giao thông. Ông Đặng Hoa Nam - Cục trưởng Cục Trẻ em (Bộ LĐ-TB&XH) cho rằng: “Trong nhóm các đối tượng trẻ em tại đô thị, trẻ nhập cư dễ rơi vào tình trạng nghèo đa chiều do không được thực hiện các quyền trẻ em, không có cơ hội tiếp cận các dịch vụ đặc biệt là trong 8 năm đầu đời của trẻ”. Ngoài ra ông Đặng Hoa Nam cũng khuyến cáo các bậc phụ huynh cần cẩn trọng trong việc cho trẻ em tiếp cận sớm với mạng xã hội bởi nhiều nguy cơ tiềm ẩn từ loại hình dịch vụ này. Hiện nay, vấn đề trẻ em tại các đô thị gia tăng vi phạm pháp luật, nghiện ma túy, nhiễm và ảnh hưởng bởi HIV/AIDS cũng là thách thức lớn trong cộng đồng.

Hiện nay, TP.Hồ Chí Minh là đô thị duy nhất ở nước ta đã có hoạt động khởi động về sáng kiến thành phố thân thiện với trẻ em từ năm 2015 và đang triển khai thực hiện sáng kiến với sự hỗ trợ của UNICEF trong giai đoạn 2017 - 2021. Vừa qua, TP.Đà Nẵng cũng đang bước đầu tham vấn ý kiến để triển khai sáng kiến này. Để trẻ em tại đô thị có được cuộc sống chất lượng rất cần một khung chính sách ưu tiên cho trẻ em từ việc phân bổ ngân sách, phòng ngừa tai nạn thương tích, trợ giúp trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt đến phát hiện, đào tạo năng khiếu, tài năng của trẻ. Theo ông Đặng Hoa Nam, cần thiết phải lồng ghép các mục tiêu, chỉ tiêu bảo vệ quyền trẻ em vào các quy hoạch của đô thị. Ngoài ra, cần khuyến khích tư nhân, các loại hình hợp tác công tư đầu tư vào dịch vụ phục vụ trẻ em cũng như phải dựa vào các tổ chức xã hội để chung tay giải quyết vấn đề này.

Thời gian qua, Đà Nẵng đã có trung tâm công tác xã hội dịch vụ đặt tổng đài vùng bảo vệ quyền trẻ em và là một trong 3 tổng đài vùng của cả nước. Theo ông Lê Trung Chinh - Phó Chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng: “Đà Nẵng hiện có 3 nghìn trẻ có hoàn cảnh đặc biệt và đang đối mặt với các thách thức của quá trình đô thị hóa nên thời gian qua đã triển khai nhiều chương trình, kế hoạch bảo vệ trẻ em khỏi xâm hại, bạo lực và phòng chống suy dinh dưỡng, thúc đẩy quyền trẻ em”. Trẻ em đô thị cũng cần được tạo điều kiện tham gia xây dựng chính sách, quy hoạch về những vấn đề liên quan đến trẻ em cũng như được tham dự các diễn đàn trẻ em, dự án do trẻ em khởi xướng…

QUỐC TUẤN