Tìm nguồn lực cho vùng đông

Chủ tịch UBND tỉnh Đinh Văn Thu: Những việc cần lo gấp

Trong bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế, Chính phủ buộc phải cắt giảm đầu tư công, nên Quảng Nam cũng bị ảnh hưởng. Bắt đầu từ năm 2017, Trung ương giao chỉ tiêu thu ngân sách cao gần gấp đôi năm nay, trong khi đó hiện nay nợ tồn đọng lên đến 1.000 tỷ đồng. Hai năm 2017 - 2018, tính toán trả cho xong nợ, rồi huy động vốn không phải là chuyện dễ. Ở vùng đông, tình trạng lấn chiếm đất, chậm đo đạc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân, quản lý hiện trạng đất đai rất hạn chế. Nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật chưa đồng bộ; công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng chậm ảnh hưởng đến tiến độ thi công, khiến doanh nghiệp “ngại” vào đầu tư.  Cho nên, dứt khoát từ nay đến cuối năm các địa phương vùng đông phải hoàn thành việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, không thể chậm trễ hơn được nữa.

Riêng dự án Nam Hội An, đầu năm 2017 Ban Quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai phải bàn giao ít nhất 200ha mặt bằng sạch cho nhà đầu tư. Nhóm dự án khí - điện, tin vui là Bộ Công Thương đã chính thức quy hoạch trung tâm khí - điện ở Núi Thành - Chu Lai. Về cơ khí ô tô, thì đầu tháng 8 sẽ có tàu chở hàng trực tiếp từ Hàn Quốc cập cảng Tam Hiệp. Quan điểm của tỉnh là hỗ trợ mạnh mẽ doanh nghiệp vượt qua khó khăn, tháo gỡ những ách tắc về đất đai. Trong 6 nhóm dự án trọng điểm vùng đông, sẽ bàn bạc, thảo luận chi tiết từng dự án; tiếp tục kêu gọi nhà đầu tư có uy tín, làm ăn hiệu quả. Chỉ đạo chính quyền cấp huyện, xã quản lý chặt chẽ hiện trạng, tập trung ưu tiên giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất sạch để kêu gọi thu hút đầu tư. Huy động vốn cho công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, lựa chọn các hình thức đầu tư phù hợp. Tóm lại ở vùng đông, trọng tâm là lo giải quyết 4 việc. Đó là triển khai sắp xếp dân cư khu vực ven biển; quy hoạch, quản lý hiện trạng đất đai; giải phóng mặt bằng sạch và huy động vốn đầu tư.

Ông Võ Hồng - Phó Chủ tịch HĐND tỉnh: Huy động “nguồn lực mềm”

Năm 2016, vùng đông khởi công dự án Nam Hội An và mở rộng nhà máy sản xuất, lắp ráp ô tô Trường Hải. Và dự án sản xuất khí - điện Chính phủ sắp thông qua. Thuận lợi của tỉnh trong huy động nguồn lực là nhà đầu tư đã ứng trước tiền để giải tỏa mặt bằng, ứng trước tiền sử dụng đất. Ngoài ra còn vay ưu đãi nguồn vốn ODA, tồn ngân trong kho bạc. Theo Luật Ngân sách, có thể sử dụng nguồn ngân sách địa phương cho xây dựng kết cấu hạ tầng, lấy nguồn khai thác quỹ đất. Thời gian qua, trong vùng dự án đã có nhà đầu tư lo các khâu giải phóng mặt bằng, tái định cư cho gần 1.000 hộ dân. Chủ đầu tư đã nỗ lực xây dựng hạ tầng thiết yếu vừa phục vụ mục tiêu nông thôn mới, đồng thời đáp ứng chức năng phát triển đô thị. Tính chất đô thị hóa phải thể hiện rõ trong quy hoạch. Vùng đông bước đầu chuyển động tích cực, nhưng phải nhìn nhận rằng có một số dự án tỉnh không theo kịp tiến độ giải phóng mặt bằng, theo yêu cầu của nhà đầu tư. Quản lý hiện trạng đất đai quá lỏng lẻo, nhất là chính quyền cấp xã nên đẻ ra hệ lụy không quản lý được quy hoạch. Đội ngũ cán bộ còn yếu và thiếu, không bắt kịp với áp lực công việc. Cho nên, thời gian đến phải huy động mạnh “nguồn lực mềm”, bổ sung thêm cán bộ giỏi để “tiêu hóa” thực thi nhiệm vụ trôi chảy.

Ở các vị trí cửa ngõ ven biển, chủ trương của tỉnh là đa dạng hóa nhà đầu tư gốc gác châu Âu lẫn châu Á, chứ không ưu ái “độc quyền” cho nước nào, đề phòng nguy cơ mất an ninh trật tự sau này. Tiêu chí chọn nhà đầu tư vào vùng đông nam là phải có uy tín, đáp ứng yêu cầu của dự án đã hoạch định sẵn, phù hợp với định hướng quy hoạch dài hơi. Thu hút dự án ven biển nhưng phải có hành lang pháp lý để kiểm soát tốt môi trường, cảnh quan biển. Phát triển kinh tế gắn kết với đảm bảo quốc phòng, an ninh quốc gia khu vực ven biển, trên biển. Rút kinh nghiệm từ sự “bội ước” của các doanh nghiệp có vốn đầu tư FDI, lần này chúng ta yêu cầu tất cả nhà đầu tư phải cam kết sử dụng lực lượng lao động tại chỗ ở những lĩnh vực phù hợp. Thêm vào đó, chăm lo công tác an sinh xã hội cho người dân vùng dự án, quy hoạch sắp xếp dân cư ven biển theo lộ trình hợp lý.

Ông Đỗ Xuân Diện - Trưởng ban Quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai: Tạo quỹ đất sạch

Đến nay, mối quan tâm của đơn vị là tiếp tục dành vốn cho công tác giải phóng mặt bằng, tranh thủ sự hỗ trợ của Trung ương để bổ sung nguồn vốn đầu tư; cân đối hợp lý vốn ngân sách tỉnh để ưu tiên phát triển hạ tầng, bồi thường giải tỏa để tạo mặt bằng sạch. Nguồn lực đầu tư vào vùng đông không thể ngồi đợi vào ngân sách nhà nước mà hướng đến huy động từ chương trình tăng thu, vượt thu các năm, vốn ODA, trái phiếu Chính phủ hay thực hiện đầu tư hạ tầng theo hình thức đối tác công tư (PPP). Tận dụng các khu tái định cư để sắp xếp dân cư. Chỉ tiêu đưa ra giai đoạn đầu là nắm giữ mặt bằng sạch ít nhất 2.000ha. 

Ông Đỗ Xuân Diện - Trưởng ban Quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai (bên trái) tại lễ ký kết hợp tác giữa đơn vị với Ngân hàng TNCP Công thương Việt Nam.

Rào cản lớn hiện nay nằm ở chỗ vướng mắc mặt bằng, chính quyền địa phương lúng túng xác định nguồn gốc đất, quản lý đất đai lỏng lẻo đã làm chậm tiến độ bàn giao mặt bằng cho nhà đầu tư. Tại vùng dự án, hiện công ty đã mở thầu các hợp phần xây lắp, sắp xếp dân cư. Riêng dự án khí - điện tại xã Tam Quang (Núi Thành), vừa qua Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã về khảo sát và quyết định chốt vị trí đầu tư, xây dựng nhà máy khí - điện, dự kiến giai đoạn 2020 - 2025 sẽ đưa vào hoạt động. Phần việc của năm 2016 là hoàn tất các thủ tục, hồ sơ liên quan đến đầu tư, đàm phán với đối tác để hợp tác làm ăn lâu dài.

Ông Nguyễn Công Dũng - Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Duy Xuyên: Kiểm soát hiện trạng

Tại các xã Duy Nghĩa, Duy Hải, sau “cơn sốt” xây dựng, cơi nới nhà cửa trái phép trong vùng bị ảnh hưởng dự án Nam Hội An, đến nay chính quyền cơ bản quản lý được hiện trạng xây dựng, ổn định an ninh trật tự, tạo đồng thuận cao từ phía người dân. Các ngành chức năng đang rà soát, hoàn thiện quy hoạch chi tiết tại xã Duy Nghĩa. Vùng đông chủ yếu tập trung ưu tiên cho công nghiệp sạch, gắn với phát triển du lịch sinh thái. Quy hoạch phát triển nuôi trồng thủy sản đi đôi với bảo vệ môi trường, kết hợp với phục vụ phát triển du lịch. Để huy động nguồn lực xây dựng kết cấu hạ tầng, địa phương sử dụng nguồn ngân sách cấp trên, ngân sách huyện, từ nguồn khai thác quỹ đất.

Nhiệm vụ chỉ đạo xuyên suốt là tháo gỡ khó khăn về thu hồi đất, bồi thường, giải tỏa để bàn giao mặt bằng sạch cho nhà đầu tư. Mục tiêu xây dựng các xã Duy Hải, Duy Nghĩa đảm bảo các tiêu chí của đô thị loại 5 vào năm 2025. Để triển khai quy hoạch xây dựng đô thị vùng đông, địa phương đã, đang sử dụng nhiều hình thức đầu tư, xã hội hóa đầu tư về kết cấu hạ tầng giao thông, hạ tầng thiết yếu, quản lý chặt chẽ hiện trạng đất đai. Chính quyền thành lập tổ công tác giải quyết vướng mắc về đất đai, xử lý nghiêm khắc các trường hợp chây ì, cố tình vi phạm, cản trở việc triển khai dự án, không để phát sinh “điểm nóng” khiếu nại, khiếu kiện.