"Nếu tăng thuế, chúng tôi càng thêm khó"

TRẦN LỆ (thực hiện)• 20/08/2013 08:15

Bộ Tài chính đang đề nghị tăng mức thuế suất thuế tài nguyên đối với nguyên liệu vàng 15 lên 25% từ ngày 1.1.2014. Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Minh Kha - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Vàng Phước Sơn và Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu (thuộc Tập đoàn Besra) bày tỏ lo ngại về những tác động tiêu cực trên nhiều lĩnh vực, nếu chính sách này được áp dụng.

Besra, thương hiệu về khai khoáng

Mỏ vàng Phước Sơn. (Ảnh tư liệu)

Ông Lê Minh Kha cho rằng, nếu tăng thuế tài nguyên, không chỉ công ty ông đứng trước nguy cơ đóng cửa và 1.600 lao động mất việc làm mà sẽ còn có những ảnh hưởng tiêu cực trực tiếp đến ngân sách nhà nước, tình hình kinh tế - xã hội của Quảng Nam - nơi các doanh nghiệp (DN) của ông cùng 5 công ty khai khoáng lớn khác đang hoạt động.

Thưa ông, là người đứng đầu DN khai thác và chế biến vàng lớn nhất Việt Nam, ông nói gì về đề xuất tăng thuế suất tài nguyên từ ngày 1.1.2014?

Quản lý tài nguyên thiên nhiên nhằm tối ưu hóa các lợi ích kinh tế cho quốc gia là điều mà đất nước nào cũng phải thực hiện. Và chính sách nào cũng phải tính đến việc thu hút, duy trì hoạt động thăm dò và phát triển nguồn vốn nhằm thực hiện việc khai thác có hiệu quả tài nguyên để phục vụ cho lợi ích quốc gia. Tuy nhiên, hiện nay, mức thuế suất tài nguyên (15%) cũng như các loại thuế và phí khác đang áp dụng, thực sự đã gây nhiều khó khăn cho DN khai thác, chế biến nguyên liệu vàng như chúng tôi. Nếu thuế suất tài nguyên tăng lên 25%, những khó khăn của chúng tôi chắc chắn sẽ càng lớn hơn.

Vậy hiện tại 2 DN do ông làm tổng giám đốc đang đóng thuế cho Nhà nước như thế nào, thưa ông?

Tháng 5.2013, Bộ Tài chính đề xuất nâng mức thuế suất đối với nguyên liệu sắt từ 10% lên 15%; titan tăng từ 11% lên 16%; vàng từ 15% lên 25%; vonfram, antimoan tăng từ 10% lên 18%; đồng, niken tăng từ 10% lên 15%.

Hiện tại DN khai thác khoáng sản nước ta đang chịu 12 loại thuế, phí và lệ phí khác nhau và chúng tôi cũng không ngoại lệ. Tính đến tháng 2.2013, cả hai công ty chúng tôi đã đóng góp 731 tỷ đồng cho ngân sách nhà nước. Khi Công ty TNHH Khai thác vàng Phước Sơn được cấp giấy chứng nhận đầu tư vào năm 2003, mức thuế tài nguyên vào thời điểm đó là 6%. Năm 2009, tăng lên 9%, và từ tháng 1.2010 đến nay là 15%. Nếu Chính phủ tăng thuế tài nguyên lên 25%, cả 2 công ty chúng tôi có nguy cơ phải ngừng hoạt động. Do đó, tôi lo ngại rằng tác động tiêu cực và trực tiếp nhất của việc tăng thuế này chính là tỉnh Quảng Nam.

Ông vừa nói là tăng thuế sẽ tác động tiêu cực đến Quảng Nam. Ông có thể chứng minh điều này?

Tôi cho rằng nếu cả Vàng Phước Sơn và Vàng Bồng Miêu (viết tắt tên 2 công ty) đóng cửa, trước hết khoảng 1.600 lao động đang làm việc cho chúng tôi mà đa số là người địa phương sẽ mất việc làm. Thêm nữa, chúng tôi cũng sẽ không thể tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng và phát triển cộng đồng tại Quảng Nam như đã và đang làm. Đến nay, 2 công ty chúng tôi đã đầu tư hơn 45 tỷ đồng (2,3 triệu USD) cho cơ sở hạ tầng từ xây dựng đường sá đến hệ thống xử lý và cung cấp nước sạch, xây dựng phòng học, hỗ trợ xây nhà cho các hộ nghèo, chương trình chăm sóc sức khỏe và các chương trình phát triển kinh tế nông nghiệp của tỉnh.

Ngoài ra, các nhà thầu, nhà cung cấp nguyên, vật liệu địa phương sẽ không thể tiếp tục làm việc cùng với chúng tôi để duy trì nguồn thu cho ngân sách cũng như giải quyết nguồn lao động tại chỗ. Cho đến tháng 2.2013, tổng chi phí mà chúng tôi trả cho nhà cung cấp và nhà thầu địa phương lên đến gần 3.300 tỷ đồng (158 triệu USD). Và chắc chắn là chúng tôi không thể tiếp tục đóng góp cho ngân sách nhà nước. Bên cạnh đó là nguy cơ về suy thoái môi trường nghiêm trọng do khai thác trái phép tài nguyên. Nạn khai thác vàng trái phép sẽ gia tăng ngay sau khi chúng tôi chấm dứt hoạt động và đưa bộ phận an ninh của mình ra khỏi khu vực.

Dự thảo tăng thuế suất tài nguyên đang trong giai đoạn lấy ý kiến nhân dân. Là chủ một DN, ông có đề xuất gì với Chính phủ?

Hiện tại mức thuế suất tài nguyên và thuế thu nhập DN đang áp dụng cho khoáng sản vàng lần lượt là 15% và 40%. Tôi được biết, thuế suất tài nguyên đang được áp dụng tại Việt Nam là cao nhất so với các nước trong khu vực và cao nhất thế giới (mức trung bình thế giới 3 - 5%).

Hơn nữa, theo như chúng tôi hiểu từ những thông tin truyền thông báo chí, Bộ Tài chính đề nghị tăng thuế vì lo ngại công nghệ khai thác, chế biến vàng của các DN trong nước chưa cao, hiệu quả kinh tế đạt thấp, gây lãng phí tài nguyên và phát sinh tác động xấu về môi trường. Nhưng chúng tôi xin cam đoan rằng, điều đó không xảy ra với hoạt động sản xuất của Vàng Phước Sơn và Vàng Bồng Miêu. Nhà máy tuyển luyện quặng của chúng tôi được xây dựng với máy móc tiên tiến nhất hiện nay và những tiêu chuẩn công nghệ hiện đại để đảm bảo hiệu quả. Hoạt động sản xuất của chúng tôi không chỉ tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam về bảo vệ môi trường mà còn tuân theo các tiêu chuẩn quốc tế. Chúng tôi luôn sẵn sàng cung cấp thông tin chi tiết cho các cơ quan chức năng về các phương pháp khai thác và chế biến cũng như những biện pháp bảo vệ môi trường đang được áp dụng tại Vàng Phước Sơn và Vàng Bồng Miêu.

Điều sau cùng quan trọng mà tôi muốn nói, nếu Chính phủ có thể giảm thuế suất tài nguyên từ 15% xuống còn 6%, thuế suất DN từ 40% xuống còn 32%, tôi nghĩ sẽ có tác động tích cực không chỉ với Quảng Nam mà còn đối với cả nước; đồng thời hấp dẫn đầu tư nước ngoài với Việt Nam bởi chính sách thuế hợp lý và ổn định.

Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!

TRẦN LỆ (thực hiện)