Vì đất, mất tình
Cũng như các địa phương khác trên cả nước, tại Quảng Nam, lĩnh vực đất đai luôn dẫn đầu về số lượng đơn thư khiếu nại mỗi năm. Chỉ tính riêng trong phạm vi nhỏ là Tòa soạn Báo Quảng Nam, số đơn thư khiếu nại về đất đai nhận được luôn chiếm hơn 50% tổng số đơn thư bạn đọc gửi đến. Dễ hiểu, bởi đất đai đang là lĩnh vực nhạy cảm. Tại Quảng Nam, vấn đề này càng trở nên “nóng” hơn trong thời gian gần đây khi công tác giải phóng mặt bằng công trình đường cao tốc đoạn Đà Nẵng - Quảng Ngãi và dự án mở rộng quốc lộ 1 đoạn qua Quảng Nam đang được triển khai... Đáng nói là phần lớn trong số đó là đơn thư tranh chấp đất giữa những người ruột thịt, hàng xóm láng giềng.
Mới đây, ở Núi Thành xảy ra trường hợp lúc nhận tiền đền bù thiệt hại, người cha ngoài 80 tuổi mới biết là mảnh đất của mình chỉ còn có 1/3 diện tích. Số diện tích kia, theo trình bày của đương sự, đã “được” người con dâu đầu đứng tên trong “bìa đỏ” trong khi ông chưa một lần đồng ý sang nhượng, cho tặng (!). Cầm xấp đơn, ông buồn rầu bảo chẳng ai muốn “vạch áo cho người xem lưng”. Già rồi, lại là người một nhà với nhau mà! Nhưng mấy người con khác hối thúc người cha phải làm rõ trắng đen nên cực chẳng đã ông mới nhờ đến công luận. Hay như vụ tranh chấp đất giữa mẹ chồng, nàng dâu mà Báo Quảng Nam vừa có bài phản ánh. Người viết bài này đã từng chứng kiến nguyên đơn và bị đơn trong một vụ kiện là người trong một gia đình; khiếu kiện về việc chia thừa kế, là miếng đất mà cha mẹ để lại. Họ là anh em ruột nhưng đã không nhìn mặt nhau và tại tòa, ai cũng muốn giành phần hơn về phía mình. Nhiều trường hợp hàng xóm láng giềng tranh chấp ranh giới cũng vì chuyện lấn chiếm đất. Ở cơ sở đã hòa giải không xong, rốt cuộc các bên phải gửi đơn thư đến các cơ quan công quyền cấp trên hoặc kéo nhau ra tòa.
Tòa án sẽ phân xử dựa vào các chứng cứ cụ thể, dẫu có những trường hợp “tình ngay, lý gian”. Ví như khi người ta lợi dụng sự cả tin và sự thiếu hiểu biết của người thân để hợp thức hóa giấy tờ. Trong mỗi vụ tranh chấp, kiện tụng, qua phân xử của các cơ quan công quyền ắt có người được, người thua. Nhưng ngẫm ra, hình như cả hai bên đều mất, tuy không thể lượng hóa bằng cách cân đo đong đếm nhưng lại là cái mất rất lớn, đó là tình cảm - giữa anh em, cha mẹ với con cái hay giữa hàng xóm láng giềng tối lửa tắt đèn có nhau...
THẢO DÂN