Cho mượn đất rồi... mất đất?
Cho mượn đất ở tạm, đến khi đòi lại mới biết đất mình đã đứng tên người khác. Đó là trường hợp của ông Lê Xang, trú tại tổ 1, khối An Bàng, phường Cẩm An, TP.Hội An.
Tin người, mất đất
Theo đơn trình bày của ông Lê Xang, sau ngày giải phóng quê hương, gia đình ông khai hoang thửa đất trên 600m2 tại An Bàng, phường Cẩm An, Hội An (nay là khối An Tân, phường Cẩm An, TP.Hội An) để làm nhà ở. Trong quá trình sử dụng, mẹ ông là bà Huỳnh Thị Lang (còn gọi là Huỳnh Thị Hỷ) đã trồng cây dương liễu để chắn gió, chắn sóng bảo vệ thửa đất. Từ năm 1980 - 1982, thực hiện Quyết định 201/CP, mẹ ông đã kê khai đất này với diện tích 608m2, thửa số 39, tờ bản đồ số 02. Năm 1984, ông Lê Xang lập gia đình và chuyển đến xóm Sông, khối An Bàng, Cẩm An sinh sống. Năm 1986, mẹ ông đau yếu không thể sống một mình nên ông đưa mẹ về sống với vợ chồng mình, đồng thời tháo dỡ nhà trên thửa đất. Lúc này, bà Lê Thị Lân đến xin làm nhà ở tạm trên diện tích đất của gia đình ông; nghĩ tình hàng xóm nên ông đã đồng ý. Việc mượn đất không có giấy tờ gì. Cuối năm 2007, mẹ ông mất. Trong quá trình sinh sống, bà Lân đã tự ý phá bỏ tất cả nhà cửa, cây cối trong vườn, làm thay đổi hiện trạng khu đất. Đặc biệt, năm 2008 bà Lân đã tự ý kê khai đăng ký quyền sử dụng thửa đất của mẹ ông theo Nghị định 64/CP của Chính phủ và đã được thành phố cấp sổ đỏ có vị trí thửa đất số 132, tờ bản đồ số 02 phường Cẩm An, diện tích 236m2 (diện tích hơn 370m2 còn lại của 608m2 thuộc phường quản lý).
Sau khi phát hiện sự việc, ông Lê Xang đã gửi đơn khiếu nại đến các cơ quan liên quan của phường và thành phố thì mới “té ngửa” là thửa đất của gia đình ông (thửa số 39, tờ bản đồ số 02, diện tích 608m2) do bà Nguyễn Thị Lan đứng tên kê khai đăng ký tại phường từ năm 1980 chứ không phải là mẹ ông - bà Huỳnh Thị Lang. Vì thế, UBND phường không có căn cứ giải quyết. Ông Xang cho rằng, đã có sự nhầm lẫn của cán bộ địa chính trước đây trong việc ghi họ tên của mẹ ông là Huỳnh Thị Lang thành Nguyễn Thị Lan. Tuy nhiên, qua sao lục hồ sơ nhân khẩu sinh sống tại địa phương từ sau giải phóng đến nay không có ai tên là Nguyễn Thị Lan. Trong Báo cáo số 108/BC-UB của UBND phường Cẩm An gửi UBND TP.Hội An ngày 22.7.2016 cũng thừa nhận: “Không xác định được bà Nguyễn Thị Lan là ai”. Điều này cũng đã được TP.Hội An tái khẳng định trong Văn bản số 2911/UBND ngày 27.7.2016, trả lời ông Lê Xang là “Không xác định được bà Nguyễn Thị Lan là ai”, tuy nhiên văn bản cũng nhấn mạnh bà Nguyễn Thị Lan (người đứng tên kê khai thửa đất số 39, tờ bản đồ số 02 phường Cẩm An, diện tích 608m2) và bà Huỳnh Thị Lang không cùng là một người.
Trước sau bất nhất
Để xác định rõ nguồn gốc thửa đất số 39, tờ bản đồ số 02, diện tích 608m2, ngày 21.7.2016, UBND phường Cẩm An đã mời những người sinh sống lâu năm tại vị trí lân cận thửa đất nhà bà Lê Thị Lân để xác định chủ thể sử dụng thửa đất này vào thời điểm đăng ký đất đai theo Quyết định 201/CP của Chính phủ. Các cá nhân đều xác nhận, trước đây bà Huỳnh Thị Lang có về khai hoang, làm nhà ở tại thửa đất mà hiện nay bà Lê Thi Lân đang sử dụng. Còn việc bà Huỳnh Thị Lang chuyển về sinh sống với con trai thời điểm nào thì không xác định được. Như vậy, một điều chắc chắn là trước năm 1984 mẹ con bà Huỳnh Thị Lang đã từng khai hoang và sinh sống trên mảnh đất này. Thế nhưng, ông Lê Tấn Trung - con bà Lê Thị Lân, đại diện hợp pháp cho bà Lê Thị Lân trong đơn trình bày với các cơ quan liên quan, khẳng định mẹ ông không hề mượn đất của bà Huỳnh Thị Lang. Ông cho biết, năm 1980 gia đình ông đến sống trên mảnh đất hiện nay. Lúc bấy giờ, sau khi làm nhà được 3 tháng, cha ông mất, mẹ con ông vẫn tiếp tục sinh sống ở đó đến khi kê khai đăng ký cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo Nghị định 64/CP. Tuy nhiên, ông Trung lại không lý giải được tại sao đất của gia đình ông khai hoang từ năm 1980 nhưng lại đứng tên kê khai đăng ký sổ địa chính của phường là bà Nguyễn Thị Lan - cái tên không tồn tại ở địa phương.
Theo Luật Đất đai năm 2003, bà Lê Thị Lân không hội đủ điều kiện để được cấp bìa đỏ. Ngày 29.5.2015 ông Lê Xang đã gửi đơn khiếu kiện đến Tòa án nhân dân (TAND) TP.Hội An để giải quyết vụ việc. Tuy nhiên, trong công văn trả lời TAND thành phố do ông Nguyễn Thế Hùng - Phó Chủ tịch UBND TP.Hội An ký, khẳng định việc ông Lê Xang đề nghị TAND TP.Hội An hủy bìa đỏ của hộ bà Lê Thị Lân là không có cơ sở giải quyết: “Theo hồ sơ đăng ký Nghị định 64/CP của Chính phủ thì bà Lê Thị Lân kê khai, đăng ký thửa đất số 132, tờ bản đồ số 02 phường Cẩm An, diện tích 236m2, loại đất thổ cư. Do đó, căn cứ khoản 3, Điều 49 và khoản 1, 2, Điều 50 Luật Đất đai năm 2003, UBND thành phố thực hiện việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (số AM 607219, cấp ngày 21.4.2008) đối với thửa đất số 132, tờ bản đồ số 02 phường Cẩm An, diện tích đất 236m2, loại đất thổ cư cho bà Lê Thị Lân là đúng theo quy định của pháp luật”, văn bản viết.
Vụ việc vẫn đang được ông Lê Xang gửi đơn cầu cứu đến các cơ quan chức năng.
VĨNH LỘC