Ồn ào như cái "chợ tin"
Thói quen thời nay của nhiều người là lướt mạng xã hội.
Ở cái chợ tin trên phây (facebook) chỉ cần có kết nối miễn phí là mua chi cũng có, quý ông quý bà hay cà rà cà phê cách gì cũng lướt mạng tìm kiếm đủ thứ trên trời dưới đất.
Cái chợ trên phây rõ là ồn ào. Mà ồn cũng phải, cái chợ mà người Việt có tới khoảng 50 triệu tài khoản, hàng phút hàng giờ tương tác, chia sẻ, bình luận, cười, khóc, buồn, thương, giận dữ... Đặc biệt, chỉ cần 1% số tài khoản vừa kể làm cái việc “người đưa tin” mọi lúc mọi nơi thì gấp 2 lần rưỡi số nhà báo có mặt cả nước này.
Công bằng phải nói cái chợ phây cung cấp tin nhiều và nhanh hơn bất cứ tờ báo nào. Trong đó, có nhiều món rất ngon, hấp dẫn. Những chủ shop – chủ tút sản xuất nhanh nhiều tin độc quyền và có bài bình luận sắc sảo thường hút khách. Những quầy chuyên quảng bá món ăn, du lịch (kèm ảnh đẹp – tự sướng), hoặc các video clip giải trí cũng đông đúc người vào xem. Tuy nhiên, vì cái chợ quá đông, ồn ào nên của thật giả chen nhau xô bồ, những tin độc, tin giả thừa cơ làm rối loạn tâm lý đám đông. Khối thông tin đồ sộ trên chợ phây không có tờ báo nào sánh nổi, và chuyện “bà tám” cũng hơn đứt luôn các tờ báo lá cải.
Chúng tôi đã nhiều lần cảnh báo nạn sản xuất tin giả - fakenews lan tràn trên chợ phây. Như mấy ngày gần đây, từ vụ phá sản của Công ty Cho thuê tài chính II (ALCII), đã xuất hiện tin đồn là Agribank sắp phá sản khiến nhiều người đồng loạt đến ngân hàng này rút tiền. Chưa hết, sau vụ bắt giữ ông Lê Bạch Hồng, nguyên Tổng Giám đốc Bảo hiểm Xã hội (BHXH) Việt Nam, một số tờ báo và trang tin điện tử nêu rằng Agribank bảo lãnh cho ALCII vay vốn của BHXH Việt Nam nên khi ALCII bị phá sản thì Agribank phải có trách nhiệm trả nợ thay. Thế là bồi thêm cú nữa vào lòng tin, khiến nhiều người đổ xô đi rút tiền mà đâu biết là Agribank đạt lợi nhuận tới 6 ngàn tỷ đồng trong 10 tháng qua. Đúng là loạn thiên!
Tin giả không những gây thiệt hại về kinh tế mà còn làm rối loạn trật tự xã hội. Kể chuyện gần như Tam Kỳ vốn yên ắng cũng chợt ồn ào vì tin đồn. Một tài khoản facebook mang tên “Nguyen Hanh” đã tung tin về vụ bắt cóc trẻ em. Thế là nháo nhào. Công an phải tốn công xác minh và cho biết thông tin không có cơ sở, có thể do vợ chồng vừa ly hôn mà bên nội muốn tới đón cháu bé.
Đừng cho rằng “tin thì tin không tin thì thôi” mà đưa đủ thứ lên rao, rồi “tám chuyện”, chia sẻ, bình loạn. Người tiêu dùng thông minh cần có bộ lọc tin và nên nhớ tin tức trên báo chí và mạng xã hội đều phải kiểm chứng.
C.B.L