Nghĩa tình với liệt sĩ - Kỳ 1: Trách nhiệm thiêng liêng

Hành trình tìm kiếm hài cốt liệt sĩ để đưa về an táng nơi quê cha đất mẹ mà các cựu chiến binh ở thị trấn Tân An (huyện Hiệp Đức) đã và đang thực hiện không chỉ là trách nhiệm, nghĩa vụ thiêng liêng mà còn thể hiện tình đồng đội rất đáng trân trọng.

“Đội tìm kiếm liệt sĩ Tân An” phối hợp tra cứu thông tin liệt sĩ. Ảnh: VÂN HƯƠNG

KỲ 1: TRÁCH NHIỆM THIÊNG LIÊNG

Từng là người lính tham gia chiến đấu ở chiến trường trong những năm tháng ác liệt của cuộc kháng chiến chống Mỹ, bao phen vào sinh ra tử, chứng kiến nhiều đồng đội hy sinh; có được may mắn trở về sau chiến trận, hơn ai hết những cựu chiến binh là người có thể hiểu thấu giá trị của sự sống, cũng như nỗi đau mất mát tột cùng của thân nhân liệt sĩ, nhất là những gia đình đến nay vẫn chưa tìm được hài cốt của con em mình. Chính vì lẽ đó, hành trình tìm kiếm hài cốt liệt sĩ của các cựu chiến binh ở thị trấn Tân An trong những năm qua không chỉ là trách nhiệm, nghĩa vụ thiêng liêng mà còn thể hiện tình đồng đội, đồng chí rất đáng trân trọng.

Từ niềm trăn trở

Ông Đặng Ngọc Nga (thường gọi là Sáu Nga) - cựu chiến binh, cán bộ hưu trí ở thị trấn Tân An, từ khi còn đang công tác tại địa phương đã nung nấu ý định đi tìm đồng đội, những chiến sĩ hy sinh tại địa phương nhưng đến nay vẫn chưa tìm được hài cốt. Trong chuyến đi đầu tiên cùng cơ quan chức năng quy tập 3 hài cốt liệt sĩ hy sinh tại đồi Tranh (Tân An) về nghĩa trang, ông Sáu Nga và đồng đội chỉ xác định được thông tin của 1 liệt sĩ, còn 2 trường hợp vẫn chưa xác định được danh tính. Mặc dù rất ray rứt, nhưng cuối cùng mọi người đành phải ghi trên bia mộ liệt sĩ “chưa rõ họ tên”. Chính điều này khiến ông Sáu Nga không thôi trăn trở và càng thôi thúc quyết tâm tiếp tục hành trình tìm kiếm liệt sĩ, nhất là khi về hưu có nhiều thời gian hơn để toàn tâm, toàn ý cho nghĩa cử này. Dần dần về sau, hành động thiết thực và đầy tính nhân văn của ông Sáu Nga đã thu hút nhiều cựu chiến binh ở Tân An hăng hái đăng ký cùng tham gia, từ đó thành lập nên “Đội tìm kiếm liệt sĩ Tân An”. Hoạt động của đội không chỉ tìm kiếm liệt sĩ hy sinh trên quê hương Hiệp Đức mà còn đi đến nhiều vùng miền khác của Tổ quốc để tìm liệt sĩ của quê hương mình. Và đến nay, “Đội tìm kiếm liệt sĩ Tân An” là một địa chỉ tin cậy cho những thân nhân liệt sĩ từ khắp nơi đến liên hệ để được hỗ trợ tìm kiếm người thân.

Ban đầu, mọi thông tin về liệt sĩ phần lớn trao đổi qua điện thoại và hộp thư điện tử, về sau, ông Sáu Nga lập trang facebook để cập nhật thông tin liệt sĩ và hoạt động tìm kiếm của đội. Thông qua mạng xã hội, việc trao đổi thông tin và tìm kiếm liệt sĩ thuận lợi hơn rất nhiều. Khi nghe bất cứ thông tin gì về liệt sĩ, “Đội tìm kiếm liệt sĩ Tân An” đều ghi chép lại hết sức cẩn thận, sau đó đăng lên trang facebook, đồng thời kết nối với những tổ chức tìm kiếm liệt sĩ khác. Cũng từ những thông tin này, đã có nhiều gia đình tìm được mộ liệt sĩ. Nhiều liệt sĩ ở địa phương khác nhưng hy sinh ở khu vực Hiệp Đức, sau khi thu thập và xử lý các nguồn tin thu được về tên tuổi, địa chỉ mộ, tiến hành phân tích địa hình, địa vật và khảo sát thu hẹp khu vực liên quan, đội mới đề xuất tìm kiếm và quy tập để giảm vất vả cho thân nhân.

Đội xe máy nghĩa tình

Đặc biệt, từ thực tế rất nhiều gia đình liệt sĩ đến Hiệp Đức tìm kiếm mộ nhưng không rõ đường sá đi lại, phải nhờ xe ôm đưa đón đã bị lấy giá quá cao, ông Sáu Nga đề xuất thành lập “Đội xe máy nghĩa tình” trong hội cựu chiến binh để hỗ trợ miễn phí đưa đón thân nhân liệt sĩ. Người đủ sức khỏe chịu trách nhiệm đưa đón đi lại, những người khác phụ trách hậu cần, lo chỗ ăn ở. Đến nay, đội đã tổ chức cả trăm lượt tiếp đón thân nhân liệt sĩ và giúp đỡ hết sức chu đáo. Nhờ vậy, đến Hiệp Đức, rất nhiều thân nhân liệt sĩ cho dù có tìm được người thân hay không cũng cảm thấy ấm lòng như được sẻ chia sâu sắc.

Mỗi lần tổ chức tìm kiếm, chỉ cần có thông báo là các cựu chiến binh trong “Đội tìm kiếm liệt sĩ Tân An” lập tức sắp xếp công việc riêng để sớm có mặt và tham gia nhiệt tình. Thường trực của đội là các ông Sáu Nga, Lê Thanh Hùng, Đào Bội Thuyên, Lê Minh Thông… Với những hành động, đóng góp thiết thực trong tìm kiếm hài cốt liệt sĩ, ông Sáu Nga đã được kết nạp vào Hội hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam.

Ông Sáu Nga chia sẻ: “Với “Đội tìm kiếm liệt sĩ Tân An”, việc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ là cái nghĩa và là đạo lý tự nhiên của con người, vì thế, trên hành trình đó, có gian khổ, có dãi nắng dầm mưa là chuyện rất thường, quan trọng hơn hết là tìm được liệt sĩ”. Hơn 7 năm trên hành trình tri ân, với hàng trăm hồ sơ đã tiếp nhận và hàng chục đợt tìm kiếm, có 14 hài cốt liệt sĩ được tìm thấy (trong đó 11 liệt sĩ xác định được danh tính, quy tập vào nghĩa trang hoặc đưa về quê an táng, 3 liệt sĩ vẫn chưa rõ họ tên và có 3 trường hợp liệt sĩ được đưa đi giám định AND do chưa đầy đủ thông tin). Con số nêu trên có thể còn khá khiêm tốn nhưng đó là kết quả của một quá trình nỗ lực không ngừng nghỉ của các thành viên “Đội tìm kiếm liệt sĩ Tân An”, nếu không có ý chí kiên định thì không thể nào thực hiện được. Bởi sau chiến tranh, địa giới hành chính một số địa phương bị chia tách, sáp nhập nhiều lần hoặc trong quá trình khai phá đất đai, làm nương rẫy, sinh sống và do tác động của thiên tai nên rất nhiều dấu tích tìm kiếm mộ liệt sĩ bị thay đổi hoặc mất dấu hoàn toàn. Bên cạnh đó, thông tin về liệt sĩ không phải lúc nào cũng rõ ràng, nhiều trường hợp sai lệch, việc xác minh rất vất vả. Có những liệt sĩ đầy đủ thông tin quê quán, ngày sinh, cả nơi mất nhưng không tìm thấy hài cốt, có trường hợp thì tìm ra hài cốt nhưng lại chưa thể xác định danh tính.

------------
Kỳ sau: Trên hành trình tri ân

VÂN HƯƠNG

VÂN HƯƠNG