Khơi mạch sáng tạo
Sau 15 ngày tổ chức (từ 1 đến 15.4), Trại sáng tác năm 2017 của Hội VHNT Quảng Nam tại Tam Đảo, với sự tham gia của 14 văn nghệ sĩ là hội viên, đã khép lại với nhiều dư vang.
 |
| Họa sĩTrần Văn Binh sáng tác tại Tam Đảo. Ảnh: B.ANH |
Khơi mạch sáng tạo
Trại sáng tác năm 2017 (sau đây gọi tắt là trại) của Hội VHNT Quảng Nam tại Tam Đảo được tổ chức theo mô hình hoàn toàn “mở”. Trại không ràng buộc, không “khoanh vùng” chủ đề, đề tài và thể loại; cũng không có chuyên gia “lên lớp” về nghiệp vụ, phương pháp sáng tác. Thay vào đó là các sinh hoạt nội bộ định kỳ để các thành viên dự trại cùng bình phẩm, góp ý, nhận xét tác phẩm cho nhau; những chuyến đi thực tế, các buổi sinh hoạt giao lưu, trao đổi kinh nghiệm sáng tác với văn nghệ sĩ và hội VHNT một số tỉnh lân cận. Cá biệt, một số văn nghệ sĩ còn tự mình vượt qua quãng đường 300 - 400km, đến tận các tỉnh biên giới phía Bắc để tìm cảm hứng.
Theo nhà thơ Nguyễn Tấn Sĩ, từ cách tổ chức trại thoáng mở như vậy, anh đã được đi, được nghe, được thấy, được học rất nhiều điều hay; qua đó cảm xúc sáng tạo được khơi mở một cách tối đa. Và cũng không riêng gì anh mà hầu hết văn nghệ sĩ dự trại lần này đều có được tâm thế phấn chấn, thoải mái và tự tin. Điều này được thể hiện khá rõ qua các sinh hoạt hàng ngày của mỗi người trong thời gian ở trại, trong những chuyến đi thực tế đây đó. Năng lượng cảm xúc theo đó cũng đầy lên; năng lực sáng tác cũng được khơi mở tối đa. Số lượng tác phẩm mà các văn nghệ sĩ có được trong đợt trại này là khá lớn, với gần 85 bài thơ, truyện ngắn, ghi chép; 6 ca khúc; 3 tiểu luận văn học, 2 bài nghiên cứu văn nghệ dân gian; 1 kịch bản phim tài liệu; 30 tác phẩm ảnh đơn và trên 3.000 tấm ảnh chưa xử lý; 3 bức tranh sơn dầu, 2 bức tranh acrylic và 6 bức ký họa. Theo ông Trần Ngọc Khởi - Giám đốc Nhà sáng tác Tam Đảo, nếu không khơi được mạch cảm xúc, tình yêu và đam mê sáng tạo của các văn nghệ sĩ thì một đợt trại 15 ngày rất khó có được số lượng tác phẩm đáng mơ ước như thế.
Kết nối cảm xúc
Không chỉ có được số lượng lớn, chất lượng tác phẩm tại Trại sáng tác 2017 của Hội VHNT Quảng Nam tại Tam Đảo cũng khá tốt. Theo đánh giá của ban tổ chức trại, các văn nghệ sĩ có ý thức rất rõ trong việc sáng tác, từ chọn đề tài đến cách thể hiện; có nỗ lực thực sự trong việc khai thác, đánh thức năng lực sáng tác của bản thân. Hầu hết tác phẩm trong đợt trại này có cảm xúc thật, chân thành; bộc lộ được cá tính của từng người, làm cho mỗi tác phẩm có một nét riêng khó lẫn. Như với họa sĩ Trần Văn Binh, tranh của anh vẫn cứ trừu tượng mà trăn trở, đa đoan trong từng vệt màu. Như với Lê Trâm, vẫn một giọng văn chậm rãi, hiền lành mà gợi ra không ít những va vấp, gãy đổ. Như với Lê Văn Ánh, Võ Văn Phi Long, ở đâu, chỗ nào ống kính của các anh cũng đều quay về phía nhịp sống đời thường bình dị...
Sống và sáng tác tại Tam Đảo, trong đợt trại này hầu như ai cũng có một số tác phẩm về Tam Đảo và các vùng đất phía Bắc vừa được đi qua. Đó là điều đương nhiên. Nhưng quan trọng hơn là, trong số gần 100 tác phẩm mới ra đời tại trại lần này, không ít tác phẩm có sự kết nối cảm xúc rất rõ. Đó là tình yêu quê xứ sâu đằm, đậm vị quê Quảng được gắn kết, hòa quyện với những cảm nhận tinh tế, tươi mới trước cảnh sắc, con người tại các vùng quê phương Bắc. Cả 6 ca khúc của Huỳnh Ngọc Hải và Lý Như Sanh được viết ở Tam Đảo đều phảng phất âm điệu dân ca xứ Quảng hoặc âm điệu dân ca Bắc bộ, khéo léo và duyên dáng. Mấy bức tranh sơn dầu và ký họa của Hà Châu “trực họa” cảnh sắc Tam Đảo nhưng thoạt trông vẫn thấy dường như thấp thoáng cảnh sắc quê nhà. Vẫn giọng điệu và cách gieo vần tung tẩy như chơi nhưng thơ Nguyễn Tấn Sĩ cứ thấm thía, sâu đằm, da diết: “Tôi từ quê mẹ Quảng Nam/ khói hương giỗ Tổ câu xoan theo cùng/ tháng ba đứng giữa đền Hùng/ bao la đất nước vẫn chung đường về...” (Từ Quảng Nam ra nghe xoan Phú Thọ).
Bây giờ, trại sáng tác năm 2017 của Hội VHNT Quảng Nam tại Tam Đảo đã kết thúc. Tuy nhiên, cảm hứng từ Tam Đảo, với Tam Đảo trong mỗi người thì vẫn chưa dứt khi mà những ngày này, họ lại tiếp tục có thêm nhiều tác phẩm mới gửi về cho ban tổ chức. Và những tín hiệu vui về chất lượng trại cũng đã xuất hiện: Đã có 4 bài thơ của các thành viên dự trại được các báo, tạp chí ở Phú Thọ, Vĩnh Phúc chọn đăng; 18 tác phẩm khác đã được Tạp chí Đất Quảng chọn in cho số phát hành vào tháng 5 tới.
BẢO ANH