Bảo hiểm vật nuôi
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh đang hình thành nhiều mô hình dịch vụ thú y trọn gói. Đây là giải pháp căn cơ giúp cải thiện công tác phòng chống dịch bệnh đối với hình thức chăn nuôi nhỏ lẻ. Loại hình “bảo hiểm” vật nuôi dạng đơn giản này đang từng bước giúp chăn nuôi hộ nâng dần khả năng cạnh tranh.
Mô hình dịch vụ thú y trọn gói đã xuất hiện từ nhiều năm trước tại Quảng Nam nhưng đến năm 2013 mới được nhiều người chăn nuôi biết đến thông qua cơ chế hỗ trợ của Nhà nước (Quyết định số 35/2012/QĐ-UBND ngày 21.12.2012 của UBND tỉnh). Theo mô hình này, một hoặc một nhóm nhân viên thú y đứng ra thành lập tổ dịch vụ, đảm bảo một số công tác thú y cho gia súc. Đổi lại, chủ vật nuôi phải nộp phí dịch vụ theo gói 1 năm hoặc 1 chu kỳ sản xuất (lứa). Do tính mới mẻ của loại hình dịch vụ và sự đa dạng trong sản xuất nên hiện nay mỗi tổ dịch vụ có cách làm riêng.
Đối với xã Bình Tú (Thăng Bình), Tổ dịch vụ thu 130.000 đồng/con heo nái/năm, 20.000 đồng/heo thịt/lứa, 80.000 đồng/trâu, bò/năm. Với mức thu này, Tổ dịch vụ chịu trách nhiệm tiêm vắc xin và điều trị miễn phí các bệnh truyền nhiễm đã tiêm vắc xin. Đối với heo nái còn được đỡ đẻ, tiêm bổ sung sắt cho heo con. Khi gia súc mắc các bệnh khác như tiêu chảy, cảm nóng, bệnh sinh sản… thì người chăn nuôi thanh toán một nửa chi phí. Trường hợp gia súc bệnh chết, hộ chăn nuôi không phải trả tiền thuốc mà còn được hỗ trợ 500.000 đồng/heo nái, 100.000 đồng/heo thịt hoặc 1 triệu đồng/trâu, bò.
 |
| Chị Châu Thị Bông bên đàn gia súc được “bảo hiểm” thú y. |
Ông Võ Văn Sỹ (tổ trưởng tổ 3, thôn Trường An, xã Bình Tú) cho biết, hầu hết các hộ chăn nuôi ở tổ 3 đều tham gia dịch vụ thú y trọn gói. Riêng gia đình ông Sỹ nuôi thường xuyên 4 con heo nái, 6 - 7 con heo thịt và 5 con bò. Từ khi đăng ký tham gia dịch vụ này, ông không phải lo lắng về các bệnh truyền nhiễm trên gia súc. Tùy theo chu kỳ sản xuất của từng con gia súc, cán bộ thú y đến tiêm vắc xin phòng bệnh, đỡ đẻ, tiêm bổ sung... Hộ chăn nuôi chỉ việc chăm sóc theo hướng dẫn, nếu phát hiện gia súc có bệnh thì báo cán bộ thú y đến kiểm tra, xử lý. Theo ông Sỹ, mức phí dịch vụ ở đây là hợp lý và người chăn nuôi sẽ yên tâm khi tổ chức sản xuất.
Ông Nguyễn Văn Quyền (Trưởng Thú y xã Bình Tú, tổ trưởng dịch vụ thú y trọn gói) chia sẻ, thời gian đầu triển khai có nhiều khó khăn vì người dân chưa hiểu về dịch vụ này. Sau khi được tuyên truyền, vận động và nhờ cơ chế hỗ trợ của Nhà nước, phần lớn hộ chăn nuôi gia súc ở xã Bình Tú đã nhiệt tình hưởng ứng. Hiện nay, toàn xã Bình Tú có hơn 1 nghìn hộ ở 8/8 thôn tham gia thú y trọn gói, chiếm hơn 80% số hộ có chăn nuôi của xã. Tổng số gia súc được tham gia dịch vụ là hơn 1.800 con heo nái, 5 nghìn con heo thịt và 1 nghìn con trâu, bò. Ông Trịnh Xuân A - Phó Chủ tịch UBND xã Bình Tú cho biết, nhờ triển khai tốt dịch vụ thú y trọn gói, hai năm nay xã đã quản lý được tổng đàn và dịch bệnh gia súc. Trước đây, tỷ lệ tiêm phòng định kỳ chỉ đạt 30 - 35% tổng đàn gia súc, dịch bệnh truyền nhiễm xảy ra thường xuyên. Sau khi có thú y trọn gói, hầu hết số gia súc nuôi trên địa bàn xã được lên danh sách theo dõi, tiêm vắc xin đầy đủ nên số trường hợp bệnh và chết giảm đi rất nhiều.
Khác với xã Bình Tú, dịch vụ thú y trọn gói tại xã Tam Xuân 1 (huyện Núi Thành) có mức thu phí cao hơn, đổi lại, trách nhiệm và mức chia sẻ rủi ro của dịch vụ cũng nhiều hơn. Cụ thể, chủ dịch vụ thú y thu 1.098.000 đồng/con heo nái/năm, 69.600 đồng/con heo thịt/lứa, 76.800 đồng/con trâu, bò/năm. Đối với heo nái, chủ dịch vụ thực hiện công tác tiêm vắc xin phòng bệnh định kỳ, phối giống, hộ lý đỡ đẻ, thiến và tiêm bổ sung cho heo con. Trường hợp heo bị bệnh, chủ dịch vụ điều trị không thu tiền bất kể là bệnh gì. Nếu heo nái bị chết, chủ dịch vụ đền bù 35 - 40% giá trị con vật. Đối với heo thịt và trâu bò, dịch vụ cũng thực hiện tiêm vắc xin, điều trị miễn phí các bệnh truyền nhiễm và chia sẻ rủi ro gia súc chết.
Chị Châu Thị Bông (thôn Bích An, xã Tam Xuân 1) tâm sự: “Gia đình tôi nuôi 2 con heo nái, 1 con bò và thường xuyên có trong chuồng khoảng 20 con heo thịt. Ngay từ đầu năm 2013, khi nghe tin có dịch vụ này tôi đã đăng ký tham gia cho tất cả số gia súc đang nuôi. Tôi được nhân viên thú y hướng dẫn cách nuôi dưỡng, chăm sóc, phát hiện bệnh gia súc. Mỗi khi tôi báo có vật nuôi bị bệnh, nhân viên thú y có mặt ngay để xử lý, cho dù là đêm khuya hoặc mưa gió. Kể từ khi có dịch vụ, gia đình tôi không phải lo lắng gì về mặt thú y nữa”. Nói về mức thu phí gói dịch vụ, chị Bông cho rằng ban đầu, chị và nhiều người chăn nuôi thấy hơi cao. Tuy nhiên, sau khi tính toán kỹ các khoản chi phí thú y và rủi ro dịch bệnh qua nhiều năm, họ thấy rằng mức thu trên là phù hợp với mức trách nhiệm cao của chủ dịch vụ.
Trong nhiều năm qua, dịch bệnh là nỗi lo thường trực của ngành chức năng, địa phương và người chăn nuôi. Dịch bệnh làm tăng giá thành sản phẩm và làm giảm tính bền vững trong phát triển chăn nuôi. Hiện nay sản xuất chăn nuôi ở Quảng Nam chủ yếu vẫn theo hình thức nhỏ lẻ và đang gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình hội nhập. Loại hình “bảo hiểm” vật nuôi dạng đơn giản này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro dịch bệnh cho chăn nuôi nhỏ lẻ và cho quần thể vật nuôi trên địa bàn, góp phần làm giảm giá thành sản xuất và tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường.
VĂN HOÀNG