Thu hồi đất nhưng không bồi thường
Để giải phóng mặt bằng dự án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, huyện Phú Ninh ra quyết định thu hồi đất ông Trực nhưng không bồi thường theo đúng quy định.
Khiếu nại đòi quyền lợi
Trong đơn gửi Báo Quảng Nam, ông Nguyễn Trực trú tại thôn 7, xã Tam Thành (Phú Ninh) trình bày: Năm 1989, UBND thị xã Tam Kỳ (cũ) đã cấp đất làm nhà ở cho ông với diện tích 200m2. Tuy vậy, do hoàn cảnh gia đình, ông Trực chưa thể làm nhà ở. Trên mảnh đất này, có ông Nguyễn Công và Ông Từ Thắng (người hàng xóm với ông Trực) đã canh tác hoa màu đến nay. Vì cứ nghĩ đất mình được Nhà nước cấp bìa đỏ cho các cá nhân trên mượn tạm canh tác nên ông Trực cũng chẳng đòi lại. Rắc rối bắt đầu khi địa phương triển khai giải phóng mặt bằng để xây dựng đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi. Sau nhiều lần kiểm kê hiện trạng và hồ sơ giấy tờ, ngày 25.2.2014, ông Đặng Bá Dự - Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Ninh ký quyết định thu hồi đất với hộ bị ảnh hưởng. Theo đó, Nhà nước thu hồi đất ông Nguyễn Trực với diện tích 278,2m2, thửa số 420/1, tờ bản đồ số 7, loại đất trồng cây hàng năm và diện tích 324m2 tại thửa số 358, tờ bản đồ số 7, loại đất lúa. Phần đất lúa 324m2 đã bồi thường xong. Riêng diện tích 278,3m2 bao trùm lên cả 200m2 đất ở của ông Trực thì không áp giá bồi thường. Đây là nguyên nhân khiến gia đình ông khiếu nại. Ông Trực nói: “Tại sao Nhà nước đã ra quyết định thu hồi đất của tôi nhưng lại không bồi thường? Vì điều kiện tôi chưa làm nhà ở, chứ tôi vẫn có người canh tác mấy chục năm nay rồi. Ngày trước, nơi đây sình lầy, trũng thấp, gia đình phải bỏ tiền của, công sức ra đắp lên cao ráo, bằng phẳng như hôm nay. Tôi khiếu nại nhiều lần thì UBND huyện trong vòng 3 ngày lại ban hành hai quyết định giải quyết đơn thư đều chối bỏ quyền lợi hợp pháp của gia đình”.
 |
| Ông Trực chỉ vào thửa đất đã thu hồi nhưng chưa bồi thường. Ảnh: T.H |
Theo ông Trực, nguồn gốc đất, hồ sơ giấy tờ rõ ràng, gia đình có quyền cho bất kỳ ai mượn đất canh tác, miễn là sử dụng liên tục không bỏ hoang. Các hộ ông Công, ông Thắng nhận tiền bồi thường hoa màu cây cối gia đình không ý kiến gì, nhưng đất thì phải bồi thường. Vì sao chính quyền lại từ chối quyền lợi của người dân? Trả lời câu hỏi này, ông Tôn Liệu – Chủ tịch UBND xã Tam Thành cho biết: “UBND xã đã có 2 đợt chỉnh lý biến động ruộng đất vào năm 1993 và 2003 nhưng ông Trực không đăng ký kê khai, không làm nghĩa vụ tài chính. Xã 3 lần mời ông Trực, ông Công, ông Thắng lên giải quyết, nhưng bên nào cũng muốn giành quyền lợi về mình. Diện tích đất đã thu hồi không thuộc diện dồn điền đổi thửa. Trong bản đồ đo 2 lần để đất hoang!”. Chúng tôi đặt câu hỏi: “Sao biết người dân sử dụng không đúng mục đích đất, chính quyền không xử lý ngay mà để kéo dài đến mấy chục năm?”. Ông Liệu trả lời: “Khi dự án đi qua, đụng đến giải phóng mặt bằng, ông Trực mới đem giấy tờ đất ở ra làm chứng cứ. Cấp huyện ra quyết định thu hồi đất của ông đã mặc nhiên công nhận quyền sử dụng. Cái sai này do hiểu nhầm kiến nghị thu hồi đất của địa phương. Quan điểm của địa phương là không đền bù”.
Thu hồi nhưng không bồi thường
Điều đáng nói ở đây là chính quyền huyện Phú Ninh thể hiện quan điểm bất nhất trong giải quyết vụ việc. Lúc thì ra quyết định thu hồi đất, công nhận đất ông Trực (đồng nghĩa với bồi thường), khi thì không đồng ý giải quyết khi ông đi đòi quyền lợi. Lý do chính quyền đưa ra cũng thiếu thuyết phục khi cho rằng, nguồn gốc 278,3m2 trên đã được UBND xã Tam Thành đăng ký là loại đất màu, tại thửa 1038, tờ số 1 bản đồ địa chính 64/CP. Tại Quyết định số 48/QĐ-UBND, ngày 13.1.2015, Chủ tịch UBND huyện Phú Ninh – ông Nguyễn Phi Thạnh cho rằng, quyết định thu hồi diện tích 278,2m2, thửa số 420/1, tờ bản đồ số 7, loại đất trồng cây hàng năm khác của hộ ông Trực chưa phù hợp với quy định pháp luật vì ông đã từ bỏ quyền sử dụng đất từ năm 1990; UBND huyện xem xét điều chỉnh đối tượng bị thu hồi.
Căn cứ các quy định pháp luật về đất đai trước đây và Luật Đất đai hiện hành, có thể khẳng định, cái sai của ông Trực là không chuyển đổi mục đích sử dụng đất, hành vi này lẽ ra địa phương phải xử lý ngay từ đầu (bây giờ hết thời hạn xử lý). Thế nhưng, nguồn gốc đất thì đã quá rõ, sử dụng liên tục. Đối chiếu theo Điều 50 của Luật Đất đai cũ năm 2003 (thời điểm UBND huyện thu hồi đất 2.2014) và theo quy định của UBND tỉnh về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất, thì loại đất trên phải bồi thường vì sử dụng liên tục. Nếu phát sinh tranh chấp giữa các hộ dân thì các ngành chức năng của huyện Phú Ninh và chính quyền xã Tam Thành có trách nhiệm hướng dẫn họ ra tòa án xử lý.
TRẦN HỮU