Nhật - Mỹ: Nỗ lực khắc phục những bất đồng
Nhật Bản và Mỹ đang nỗ lực khắc phục những bất đồng liên quan đến thuế nông nghiệp và những vấn đề khác trước thềm hội nghị cấp bộ trưởng về Hiệp định Đối tác Kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP) vào ngày 22.2 tới tại Singapore.
Việc thông qua Hiệp định đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP) trong năm 2014 được xem là mối quan tâm hàng đầu của tất cả các thành viên tham gia, trong đó có cả Nhật Bản và Mỹ. TPP là hiệp định thương mại tự do giữa 12 nước (Việt Nam, Brunei, Singapore, Malaysia, Chile, Úc, New Zealand, Peru, Mexico, Canada, Nhật Bản và Mỹ) nhằm thiết lập mặt bằng thương mại tự do chung cho các nước thành viên tham gia. Được xem là một “bộ quy tắc tham vọng của thế kỷ XXI”, các thành viên tham gia đang kỳ vọng TPP được thỏa thuận sẽ đem lại tiềm năng to lớn về thương mại cho mỗi nước, giúp xóa bỏ phần lớn các rào cản thương mại, bảo đảm quyền của người lao động, bảo vệ môi trường và quyền sở hữu trí tuệ.
 |
| Cuộc đàm phán trước thềm Hội nghị giữa Mỹ và Nhật Bản được phát trên kênh truyền hình quốc gia NHK. |
Tuy nhiên, cuối năm 2013, bộ trưởng thương mại 12 nước tham gia đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế xuyên Thái Bình Dương đã kết thúc hội nghị kéo dài 4 ngày tại Singapore mà chưa đạt được một thỏa thuận TPP đầy đủ. Sự cứng rắn và quyết tâm của Tokyo “không thể nhượng bộ thêm với Washington” trong việc bảo vệ thị trường nông sản trong nước đã khiến Nhật Bản và Mỹ không tìm được tiếng nói chung trong các cuộc đàm phán được xem là nguyên nhân chính dẫn đến việc “lỡ hẹn” TPP. Những bất đồng gay gắt về mức thuế quan với nông sản và buôn bán ô tô đã gây khó khăn cho cuộc đàm phán này. Trong khi Mỹ muốn bãi bỏ tất cả các loại thuế thì Nhật Bản muốn duy trì việc áp thuế đối với 5 loại sản phẩm nông nghiệp gồm gạo, lúa mỳ, thịt bò/thịt heo, các sản phẩm sữa và đường. Mỹ và các nước tham gia đàm phán TPP khác đang gây sức ép mạnh mẽ yêu cầu Nhật Bản mở cửa hơn nữa thị trường nông nghiệp của nước này. Đại diện Thương mại Mỹ Michael Froman cho rằng, “giải quyết những khúc mắc về tiếp cận thị trường Mỹ - Nhật sẽ đóng vai trò quyết định thành công của TPP”.
Mới đây, Đài Truyền hình Quốc gia Nhật Bản đưa tin Bộ trưởng Tái thiết kinh tế Nhật Bản Amari Akira, người phụ trách vấn đề liên quan về TPP của Nhật đã có cuộc hội đàm với Đại diện Thương mại Mỹ Michael Froman tại thủ đô Washington, nhằm xóa bỏ dần những khoảng cách bất đồng, tìm kiếm một thỏa thuận chung. Phát biểu với báo giới, ông Amari nói, cả hai bên đang cố gắng đẩy nhanh nỗ lực khắc phục những bất đồng và tiếp tục hợp tác tiến tới một thỏa thuận TPP toàn diện, tiêu chuẩn cao được ký kết. Đại sứ Nhật Bản tại Mỹ, ông Kenichiro Sasea, cho biết dù Mỹ và Nhật Bản gặp trở ngại lớn trong đàm phán song phương về TPP nhưng đây được xem như một tín hiệu khả quan khi cuộc đàm phán đang đi vào giai đoạn cuối với những vấn đề khó khăn nhất đã được giải quyết.
Với nỗ lực khắc phục những khó khăn trong việc tìm kiếm nhiều giải pháp để xử lý những quy định gây bất đồng trong thỏa thuận của các nước thành viên tham gia đàm phán TPP, trong đó có 2 đối tác lớn là Nhật và Mỹ, liệu rằng TPP có thể kết thúc hành trình dài hơn 3 năm của mình như kỳ vọng của các nước hay không đang là một câu hỏi lớn.
HẠNH LÊ