Theo nhận định của Chính phủ, cho dù đã đạt được nhiều kết quả trong việc cải thiện môi trường kinh doanh, nhưng xếp hạng của Việt Nam cũng chỉ đạt ở mức trung bình khá trên bình diện quốc tế, vẫn chưa thể gia nhập nhóm 4 nước dẫn đầu khu vực ASEAN khi chỉ đứng thứ 5 về môi trường kinh doanh và thứ 7 năng lực cạnh tranh.
Điểm nghẽn đầu tiên được xác nhận theo đánh giá của doanh nghiệp, khảo sát của các chuyên gia độc lập, thì thực chất mới chỉ cắt giảm được 30% điều kiện kinh doanh, còn 20% vẫn trên lý thuyết. Việc kiểm tra chuyên ngành từ 78.000 nhóm hàng/mặt hàng thuộc diện phải kiểm tra thì thời gian ở khâu hải quan chỉ chiếm 28%, số còn lại 72% liên quan đến 12 bộ, ngành phụ trách. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam than phiền thời gian thông quan của Việt Nam so với các nước trong khu vực đều gấp từ 2 đến 5 lần và chi phí cao hơn 2 lần. Mục tiêu giảm tỷ lệ nhóm/mặt hàng phải kiểm tra chuyên ngành trước khi thông qua xuống 10% nhưng hiện nay mới chỉ được 19% và 57% doanh nghiệp đánh giá thủ tục xuất nhập khẩu chưa cải thiện rõ nét. Phó Thủ tướng yêu cầu kiên quyết một mặt hàng chỉ một cơ quan làm đầu mối kiểm tra chuyên ngành và tăng cường các tổ chức đánh giá phù hợp cả công lẫn tư.
Nghị quyết 19 của Chính phủ về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia có sức lan tỏa rộng lớn, thâm nhập sâu vào nền kinh tế. Quảng Nam đã hiện thực hóa một cách khá tốt khi liên tục ban hành các kế hoạch, buộc các sở, ngành, địa phương thực thi. Quyết tâm hỗ trợ doanh nghiệp được xem như cánh cửa mở để xác lập niềm tin và tái khởi động tinh thần khởi nghiệp đã giúp doanh nghiệp dần ít đến những cuộc tiếp xúc, bởi hầu hết những vướng mắc, kiến nghị của họ đã được tháo gỡ từng ngày, từng tuần thông qua các cuộc điều tra, rà soát của các cơ quan quản lý và địa phương. Chính quyền bảo đảm sự ổn định lâu dài của chính sách, để doanh nghiệp yên tâm bỏ vốn đầu tư. Nhắc lại những điểm nghẽn được Chính phủ thừa nhận để minh định một điều thành bại của công cuộc cải tổ không phải chỉ mỗi một địa phương đơn lẻ có thể thực hiện được. Nghị quyết 02 của Chính phủ về cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia vừa ban hành, điều thực sự quan trọng chính yếu là các bộ, ngành trung ương phải có sổ tay hướng dẫn xuống địa phương, đôn đốc kiểm tra, kết nối các tổ chức quốc tế, hiểu rõ các đánh giá, cung cấp thông tin, số liệu chính xác, kịp thời. Bởi thực tế, 80% chỉ tiêu cụ thể trong nghị quyết ấy đều có tính liên ngành nên cần những động thái kết nối liên tục thông suốt từ bộ, ngành trung ương trong cách thức đổi mới quản lý nhà nước, chấm dứt sự ì ạch chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, quản lý rủi ro. Phải thực sự chủ động vì cộng đồng doanh nghiệp thay vì chỉ tập trung vào các chỉ số nhằm tháo gỡ vướng mắc khi có sức ép từ cộng đồng doanh nghiệp hoặc chỉ đạo trực tiếp từ cấp trên… thì mới thực hiện. Và về phía địa phương nếu cũng áp dụng cách quản lý này thì hiệu lực cải cách sẽ gia tăng!
TÙY PHONG