Zalo Báo Quảng NamGửi bình luận
Hơn 5 năm nay, dù chính quyền tỉnh đã có nhiều văn bản hối thúc nhưng Bộ Tài nguyên - môi trường (TN-MT) trong thẩm quyền của mình vẫn chưa phê duyệt đề án đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu (xã Tam Lãnh, Phú Ninh). Chính điều này làm phát sinh “điểm nóng” khai thác trái phép gây hệ lụy tàn phá môi trường, và hậu quả nhãn tiền là tiếp tục xảy ra nhiều cái chết do sập hầm vàng.
Dai dẳng với “vàng tặc”
Bất chấp tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, “vàng tặc” vẫn đổ xô về khu vực mỏ vàng Bồng Miêu tận thu vàng trái phép. Các phu vàng tụ tập đông người đào bới, vận chuyển và sàng tuyển quặng.
Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (Công an tỉnh) vừa bất ngờ đột kích các khu vực đập thải, Đồi Sim, Lò 10, bãi Thầu Đâu, Hố Lò 6 (thuộc khu vực mỏ vàng Bồng Miêu). Theo đó, tiêu hủy, làm mất tác dụng hàng chục máy móc, dụng cụ, thiết bị đào đãi vàng, đẩy đuổi hơn 100 phu vàng.
Dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021, riêng lực lượng Công an xã Tam Lãnh tổ chức 7 đợt truy quét tại Bồng Miêu đã phá hủy 10 máy nổ, 27 lán trại, 61 hồ hóa chất, hơn 30 bao đá quặng…
Ông Huỳnh Xuân Chính - Chủ tịch UBND huyện Phú Ninh cho hay, lực lượng chức năng và các cấp chính quyền tổ chức truy quét thường xuyên nhưng không thể ngăn chặn triệt để nạn khai thác vàng trái phép tại đây. Đơn giản vì địa phương không đủ lực lượng lẫn kinh phí để truy quét 24/24 giờ tại các địa hình hầm lò hiểm trở, với nhiều ngóc ngách.
Trong khi đó, bất chấp hiểm nguy treo lơ lửng, các “vàng tặc” vẫn ngoan cố bám trụ tìm kiếm kế sinh nhai ở mỏ vàng Bồng Miêu. Do khu vực này bị khai thác nham nhở, các sườn đồi đã bắt đầu có nguy cơ sạt lở nên tiềm ẩn rất nhiều rủi ro khi đào khoét lòng núi.
Năm năm qua, mỏ vàng Bồng Miêu không được quản lý chặt chẽ nên người dân tứ phương kéo về tận thu. Nhiều đối tượng sử dụng hóa chất vào quy trình tuyển quặng vàng, vì thế bùn thải trực tiếp xả ra sông suối đe dọa môi trường sinh thái. Lo lắng nhất là tình hình mất an ninh trật tự do tranh giành bãi khai thác và xảy ra tai nạn chết người.
Vụ việc điển hình gần nhất là sáng 4.5.2021, tại khu vực Đồi Sim thuộc bãi vàng Bồng Miêu (thôn 2, xã Tam Lãnh), người dân phát hiện H.V.Đ (24 tuổi, ở xã Trà Cang, huyện Nam Trà My) bị đá đè và tử vong trên đường đi cấp cứu.
Hệ lụy được báo trước
Ông Phan Hà - Trường phòng Khoáng sản thuộc Sở TN-MT nhận định, nếu một ngày chậm đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu thì hiểm họa tai nạn còn luôn rình rập.
Tỉnh đã trình Bộ TN-MT phê duyệt đề án đóng cửa mỏ, bố trí từ ngân sách tỉnh số tiền 12,6 tỷ đồng cùng số tiền ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường do doanh nghiệp nộp để thực hiện đề án. Thế nhưng gần 5 năm nay Bộ TN-MT viện nhiều lý do chậm đóng cửa mỏ.
“Bộ TN-MT có trách nhiệm, thẩm quyền phê duyệt đề án đóng cửa mỏ Bồng Miêu; sau đó mới thuộc thẩm quyền của tỉnh về tổ chức đấu thầu lựa chọn đơn vị thực hiện đề án đóng cửa mỏ theo quy định của pháp luật” - ông Hà nói.
Cần nhắc lại, từ năm 2016, Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu không còn hoạt động tại mỏ vàng Bồng Miêu. Sau đó, Quảng Nam có nhiều văn bản kiến nghị Bộ TN-MT, Thủ tướng Chính phủ về việc đóng cửa mỏ.
Gần đây nhất, tháng 9.2020, UBND tỉnh có công văn gửi Bộ TN-MT về việc đề nghị lựa chọn nhà đầu tư thăm dò, khai thác khoáng sản tại mỏ vàng Bồng Miêu. Theo đó, đề nghị bộ này xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép lựa chọn nhà đầu tư mới để thực hiện việc thăm dò, đánh giá trữ lượng còn lại, làm cơ sở cấp phép khai thác khoáng sản tại mỏ vàng Bồng Miêu thay vì quyết định đóng cửa mỏ.
Ngày 23.10.2020, Bộ TN-MT có Công văn (số 5936) trả lời rằng, việc lựa chọn nhà đầu tư thăm dò khai thác tại mỏ vàng Bồng Miêu sẽ được xem xét sau khi hoàn thành đóng cửa mỏ theo quy định. Trong khi đó, đề án đóng cửa mỏ thuộc thẩm quyền trách nhiệm của Bộ TN-MT.
Sau đó, ngày 19.11.2020, UBND tỉnh tiếp tục có Công văn (số 6802) gửi Bộ TN-MT đề nghị đẩy nhanh tiến độ thực hiện nhiệm vụ đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu. Phía Quảng Nam đề nghị Bộ TN-MT sớm ban hành quy định nội dung, thủ tục phê duyệt, nghiệm thu kết quả thực hiện đề án đóng cửa mỏ theo thẩm quyền. Đồng thời xem xét, quyết định lựa chọn tổ chức, cá nhân có đủ năng lực thực hiện Đề án đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng. Tuy nhiên, Sở TN-MT khẳng định, tại thời điểm này, Bộ TN-MT vẫn chưa có quyết định chính thức về việc đóng mỏ vàng Bồng Miêu.