Zalo Báo Quảng NamGửi bình luận
Bộ Công Thương vừa chính thức có văn bản khẳng định, các nhà máy thủy điện không phải là tác nhân gây ra lũ. Kết luận này chưa làm người dân, một số cơ quan chức năng ở địa phương và chuyên gia đồng tình. Và vấn đề cần xem xét lúc này là tính toán lại toàn bộ quy trình xả lũ.
Do thiên tai lẫn thủy điện
Tuy nhiên, chính quyền một số địa phương trong tỉnh, chuyên gia thủy lợi và cơ quan chức năng tỏ ra khá bất ngờ với khẳng định trên của cơ quan chủ quản. Ông Phan Đức Tính - Phó Chủ tịch UBND huyện Đại Lộc cho rằng, thủy điện có cộng hưởng gây ảnh hưởng, chứ không phải chỉ đổ lỗi do biến đổi khí hậu, thiên tai gây nên. “Tôi đề nghị thủy điện hỗ trợ một phần thiệt hại cho người dân vùng hạ du vì họ gặp khó khăn trong sản xuất khi bị lũ đột ngột dâng cao. Mặt khác, cần phải có cán bộ của địa phương giám sát việc xả lũ của thủy điện, lúc đó mới biết họ xả đúng hay sai quy trình” – ông Tính nói. Sau đợt lũ lịch sử tháng 11.2013, UBND tỉnh đã có văn bản yêu cầu các ngành, chính quyền địa phương kiên quyết xử lý đối với những nhà máy thủy điện không thực hiện đúng quy trình vận hành, song cái khó chính là thủy điện và cơ quan chức năng trung ương khẳng định, thủy điện đã vận hành đúng quy trình.
 |
| Lũ lụt năm 2013 gây thiệt hại nặng cây trái, hoa màu cho người dân vùng hạ du của huyện Đại Lộc. Ảnh: T.H |
Là một trong những vùng bị gánh chịu hậu quả nặng nề nhất do các đợt lũ cuối năm 2013 gây ra, phải mất thời gian dài xã Đại Hưng (Đại Lộc) mới khôi phục sản xuất. Lãnh đạo xã Đại Hưng tỏ ra phản ứng khá gay gắt khi nghe thông tin Bộ Công Thương đã “bênh vực” cho các nhà máy thủy điện. Ông Nguyễn Khắc Xuyên - Bí thư Đảng ủy xã Đại Hưng nói: “Tôi đề nghị ngành chức năng cấp Trung ương phải trực tiếp gặp dân, nghe dân nói, xác minh điều tra cụ thể, cần thiết đối chứng với dân, chứ nói lý luận chung chung thì khó ai chấp nhận được”. Ông Xuyên cho biết thêm, công bằng mà nói, đợt lũ gây thiệt hại cho người dân trong vùng hạ du vừa qua là do thiên tai, đồng thời cũng do thủy điện. Thủy điện tạo ra sự bất thường của thiên tai, cộng với xả lũ quá nhanh khiến người dân trở tay không kịp.
Cần xem xét lại quy trình
Điều mà các ngành chức năng của tỉnh quan tâm bây giờ không phải là các nhà máy có xả đúng hay không đúng quy trình mà ai, cơ quan nào sẽ giám sát quy trình xả lũ của thủy điện. Kỹ sư Nguyễn Minh Tuấn, nguyên Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh khẳng định: “Quy trình điều hành, điều tiết xả lũ đối với các thủy điện còn bất cập. Việc giám sát thủy điện xả lũ, lâu nay cũng chưa có cơ quan nào được giao chức năng rõ ràng và có quyền lực để can thiệp vào việc điều hành của các thủy điện. Trong khi đó, các quy định hiện hành còn khá chung chung. Vậy nên, cần phải đưa ra một quy định cụ thể và có người địa phương giám sát việc xả lũ của tất cả các thủy điện”.
Theo ông Nguyễn Thanh Quang - Giám đốc Sở NN&PTNT, năm 2009 chỉ có nhà máy thủy điện A Vương gây lũ lớn cho vùng hạ du. Còn năm 2013, thủy điện có ảnh hưởng lũ hay không, nói có vẫn đúng, nói không cũng không sai. Thực tế, nếu không có thủy điện, hằng năm phía hạ du vẫn xảy ra lũ lụt. Đợt lũ lớn vừa rồi là do bão kèm mưa lớn nên lũ lên nhanh quá, nước về hồ cao. Nếu các thủy điện không xả lũ nguy cơ sẽ vỡ đập. Thủy điện xả lũ có báo cáo với tỉnh và các địa phương, nhưng báo cáo trong thời gian quá nhanh, cái quy trình đó không phù hợp với thực tiễn nữa. “Tôi đề nghị, phải có báo cáo nước về các hồ thủy điện cụ thể, hạ mực nước của các hồ thủy điện xuống thấp nhất từ tháng 9, 10 để nâng dung tích phòng lũ. Đến tháng 11 mới cho tích nước trở lại. Vào mùa hạn cũng phải có quy trình cụ thể cho các thủy điện, chứ không thể đi xin xả nước cứu vụ mùa. Nếu giải quyết được việc này sẽ ổn vào mùa lũ, không sợ thiếu nước vào mùa khô” – ông Quang đề xuất.
Điều đáng lưu ý, một trong những nội dung kiến nghị của cử tri các địa phương là yêu cầu có sự giám sát cộng đồng, nơi cư trú đối với các nhà máy thủy điện khi đưa vào vận hành phát điện. Tuy nhiên, văn bản trả lời của Bộ Công Thương mới đây không đề cập gì đến đề nghị chính đáng này của người dân.
TRẦN HỮU