Sau tết, ăn bánh tết

Tiếng là làm bánh để đãi khách, nhưng thật ra mẹ làm cho các con ăn thỏa thích, vì khách đến nhà chủ yếu để thăm viếng, chúc tụng. “Làm bánh đãi khách” chỉ là câu nói tỏ ý hiếu khách của mẹ mà thôi!

Nguyên liệu làm bánh từ cây nhà lá vườn. Nhà trồng mía, trồng lúa nên đường, nếp không thiếu. Trứng gà cũng không thiếu, vì mẹ nuôi gà đàn, vừa để ăn, vừa bán lấy tiền. Mẹ chỉ mua đậu xanh về làm nguyên liệu. Giữa tháng chạp, mẹ đi rang nổ. Nhà đông con, chúng tôi xúm lại bóc vỏ nếp bám vào những hạt nổ, chỉ một chốc là xong, rồi phụ mẹ làm bánh khô, bánh nổ. Có thể nói, đây là hai loại bánh chủ đạo, luôn có mặt trên bàn khách trong những cái tết thập niên 80, 90. Bánh in bột nếp và bánh đậu xanh cũng từng “oanh tạc” như thế. Rồi bánh tét, bánh tổ, bánh thuẩn, bánh tráng mẹ cũng làm nhiều.
Mùng 10 tết, trong khi chúng tôi vẫn còn ngất ngây với dư vị ngày xuân thì ba mẹ đã ra đồng cuốc đất trồng mía. Dù mẹ không dặn, nhưng độ 9 giờ sáng, chị hai chiên bánh tét, và mang một ít bánh ngọt ra cho ba mẹ “ăn nửa buổi”. Tôi cũng theo chị hai mang bánh ra ruộng mía. Hình như bánh trái sau tết ngon hơn trong những ngày tết. Có lẽ vì ngày tết đi đâu cũng được mời ăn uống, toàn những loại bánh nhà nào cũng có, nên sẽ không cảm nhận được vị ngon của bánh, thậm chí “ngán” bánh. Sau tết, có thời gian nhâm nhi những chiếc bánh tự làm, mới thấy thật ý vị. Có lẽ bánh ngon là nhờ nguyên liệu “cây nhà lá vườn”, nhờ sự góp sức của cả nhà. Bắt đầu từ khâu chọn giống, vãi giống, chăm sóc, đến khi thu hoạch, phơi phóng, cất giữ. Rồi cách chế biến hợp vệ sinh, mang lại cảm giác an toàn cho người dùng. Mùng 10 rồi mà bánh nhà tôi vơi chưa tới phân nửa, trừ bánh tét phải ăn tranh thủ, kẻo hư. Năm nào cũng vậy, tôi đòi mẹ dành riêng một ít bánh đủ loại.

Nói đến chuyện ẩm thực ngày tết, mới thấy thương mẹ rất nhiều. Mẹ chịu khó, món gì cũng làm, vì muốn các con đủ đầy, thỏa thuê. Mẹ đảm đang, không chỉ bánh trái, mà cả những món nhậu cho ba, mẹ cũng chế biến khéo léo. Thường mùng bảy, mùng tám tết đã đi học trở lại. Những ngày này, không khí tết vẫn còn. Ở trường, thầy cô và học trò thăm hỏi chuyện tết nhứt, rồi được về sớm hơn ngày thường. Chúng tôi tranh thủ rủ nhau đến nhà đứa này đứa nọ, và đều được mời ăn bánh tết. Tháng giêng sắp trôi qua, nhưng bao giờ cũng vậy, ăn bánh tết sau tết luôn cho cảm giác ngon miệng, bởi dư vị ngày xuân vẫn còn, ai cũng muốn níu tết.

Đã gần 20 năm sống xa nhà, nhưng mỗi khi tết đến xuân về, tôi đều nhận được bánh quê mẹ gửi. Dù mẹ biết cuộc sống các con bây giờ đủ đầy đủ hơn xưa, nhưng bánh quê, bánh của tuổi thơ, bánh của ký ức, của kỷ niệm, sẽ mãi là những cái bánh ngon nhất, không bánh thị thành nào so sánh được. Mẹ bao giờ cũng là người hiểu con gái một cách sâu sắc.

Mùng 9 tết, tôi cắt một ổ bánh tổ mẹ gửi, ra chiên. Ngày xuân, khí trời se lạnh, được quây quần bên đĩa bánh nóng hổi, vừa ngon, vừa ấm áp không khí gia đình. Sau tết, ăn bánh tết, cho cảm giác thú vị mà người nhà quê, từ già tới trẻ đều cảm nhận được. Riêng tôi, tôi luôn dành cho mình một góc ký ức để nhớ về những cái bánh tết được ăn trong suốt tháng giêng.

PHI KHANH