Họa sĩ Võ Anh Vũ: Hội họa là một tín ngưỡng…

Một nét cọ lạ lùng

Nhiều năm dài dõi theo Võ Anh Vũ, nghệ danh Vũ Anh, tôi vẫn ngỡ chàng trai này sẽ “yên thân” ở đất Sài Gòn. Rồi một ngày nghe tin chàng trở về đất Tam Kỳ. Hình như cá tính sáng tạo buộc nghệ sĩ phải thiên di, không chừng...

Tranh của Vũ ẩn chứa một tâm hồn tự do, khoáng đạt lẫn nổi loạn. Hơn 17 năm đến với hội họa, Vũ cũng đã trải qua nhiều thăng trầm trong cuộc sống.

Nhiều tác phẩm, phong phú về thể loại cũng như những bứt phá tìm tòi về chất liệu thể hiện đã mang đến cho anh những cuộc triển lãm cá nhân đầy ấn tượng với các dòng tranh vẽ bằng khói, tranh cà phê…

Mỗi tác phẩm hội họa của Vũ là thấp thoáng những hình dung về tự do, thiên di, về những cảm hứng của một kẻ lạ lùng nhưng chưa bao giờ ngừng sáng tạo và dĩ nhiên... luôn nổi loạn.

Người ta có thể thấy dưới làn khói mờ như ảo ảnh sa mạc, thiên nhiên và con người dần hiện lên bình dị đến lạ thường. Hay ở đâu đó trong gam màu nâu của cà phê nguyên chất, chút ánh sáng chiều tà miền sơn cước nhẹ nhàng đến tê tái lòng… Tất cả, đã phản chiếu dấu ấn mạnh mẽ của một chàng trai xứ Quảng thả lòng mình vào “mặt hồ nghệ thuật” giữa chốn thị thành tấp nập.

Võ Anh Vũ sinh năm 1986 tại Quảng Nam, tốt nghiệp Khoa Hội họa, Đại học Mỹ thuật TP.Hồ Chí Minh năm 2011 và Khoa Đạo diễn, Đại học Sân khấu và Điện ảnh TP.Hồ Chí Minh năm 2018. Trong thời gian theo học các đại học, Anh Vũ đã gây tiếng vang với triển lãm cá nhân đầu tiên mang tên “Mùa vàng” vào năm 2015. Bên cạnh đó, anh còn đoạt các giải thưởng về biên kịch cũng như có những tác phẩm hội họa ấn tượng với giới mỹ thuật trong nước và quốc tế.

Vũ cũng đã từng làm phim. Năm 2018, anh là một trong những gương mặt biên kịch trẻ đoạt giải vàng biên kịch được trao từ một tổ chức danh tiếng. Khi ấy, Vũ vẫn đang là sinh viên Trường Sân khấu Điện ảnh, sau một quãng đường dài cầm cọ miệt mài. Thật ra lúc ấy, Vũ vẫn vẽ, bằng ngôn ngữ điện ảnh.

Tôi nhớ lúc ấy, đã chờ Vũ cùng “con đường” - tác phẩm anh dành khá nhiều tâm huyết cho những bước chân đầu tiên ở nghệ thuật thứ 7. Nhưng quãng đó và cả sau này, nghiệp dĩ của chàng họa sĩ này hình như vẫn luôn phải gắn với sắc màu, với toan và giá vẽ, với giấy và bút màu...

Vũ nói, anh vẫn đang ấp ủ làm phim, nếu một ngày có duyên trở lại. Và cả cuộc đời này chỉ cần một bộ phim gắn dấu ấn tuổi tên của mình thôi, không gì nhiều hơn...

“Những khuôn mặt mới”

Ở triển lãm “Những khuôn mặt mới” đang diễn ra ở Sài Gòn cho đến hết ngày 30.6 này, người ta như thấy một Vũ rất khác. Vũ chọn cách vẽ tả thực bằng màu nước trên giấy. Trở về với một chất liệu thuần túy như màu nước vẽ trên giấy, Vũ khiến công chúng đôi lúc không khỏi bất ngờ.

Cùng với Vũ trong triển lãm này, còn có Nguyễn Thị Hoài Thương, Nguyễn Quang Minh - và cả 3 vẫn không là gương mặt mới của nền mỹ thuật đương đại. Nhưng hình như chính dòng tranh hiện nay của Vũ, cho thấy dáng dấp của một cuộc kiếm tìm mới lạ. Trong đó, “Quần tước cao thanh đại đồ” - một bức vẽ khá lớn của Vũ gây không ít ấn tượng với người xem…

Bầy chim sẻ nô đùa ríu rít trên những nhành cây là khoảnh khắc in hằn trong tâm trí anh. “Và như vậy... nó cứ tồn tại mãi trong suy nghĩ của tôi từ thuở thiếu thời cho đến một ngày tôi quyết định thể hiện nó trên tác phẩm của mình.

Để hiện thực hóa khoảnh khắc vàng lên trang giấy trắng không phải là điều dễ dàng. Từ việc sắp xếp bố cục cho đến chọn lựa những con số nhân vật trong tác phẩm của mình. Tôi đi đến quyết định tìm hiểu về những con số trong phong thủy cho tác phẩm riêng biệt này...” - Vũ chia sẻ.

“Quần tước cao thanh đại đồ” là một tác phẩm lớn và độc nhất của Vũ miêu tả sắc sảo chi tiết về thần thái an vui, líu lo của 29 chú chim sẻ đậu trên nhành hồng trĩu quả gồm 99 quả hồng chín mọng ngọt ngào. “Tôi chọn hai con số đẹp nhất này tượng trưng cho “sự trường tồn vĩnh cửu” và “mãi phát tài lộc” cho gia chủ nào có duyên được sở hữu tác phẩm.

Mỗi chân dung của một chú chim sẻ là một câu chuyện riêng biệt tạo nên tổng thể an yên, hạnh phúc lan tỏa trong toàn bộ tác phẩm và những cảm xúc ấy sẽ miên man đến với người xem khi họ được nhìn ngắm tác phẩm trong một không gian hoành tráng dành riêng cho nó.

“Quần tước” là bầy chim sẻ lớn hội tụ. “Cao thanh” là cây hồng mọc dại bên triền núi. “Đại đồ” là một bức tranh lớn. Tổng thể tên gọi là một bức tranh lớn miêu tả về sự hội tụ quây quần vui vẻ của một bầy chim sẻ lớn trên nhành cây hồng trĩu quả vào mùa chín mọng mọc nơi triền núi” - Vũ sẻ chia.

Những bức vẽ khiến người xem rơi vào trạng thái hư mộng, vì cảnh thì tả thực nhưng nét cọ, cách phối màu lại hư ảo. Vũ nói rằng, hiện thực trong đời sống và hiện thực trong tác phẩm là hai phạm trù khác nhau mặc dù từ hiện thực đời sống gợi lên cảm xúc sáng tạo cho người họa sĩ.

“Hiện thực đi vào tranh là một hiện thực lãng mạn, pha trộn nhiều vị cảm xúc khác nhau mà họa sĩ muốn lồng ghép vào bên trong tác phẩm. Sự hoàn thiện của một tác phẩm không nằm ở cái đích cuối cùng mà tác phẩm cần phải diễn tả đến, với tôi sự hoàn thiện ở tác phẩm đôi khi là sự dừng lại đúng lúc ở một thời điểm đúng nghĩa. Đôi khi một tác phẩm dở dang cũng chính là một tác phẩm hoàn thiện nhất. Và với tôi một tác phẩm đẹp chính là một tác phẩm khơi dậy được cảm xúc thật sự sâu lắng bên trong người xem” - Vũ nói.

Lớp vẽ Cá Rô…

Quay lại chuyện Vũ trở về quê nhà. Những biến cố đời sống khiến anh lựa chọn trở về, để bên mẹ. Cùng những cảm xúc của câu chuyện lao động nghệ thuật không ngừng nghỉ, Vũ mở một lớp dạy vẽ mang tên Cá Rô Art.

Chỉ cần bước qua cánh cửa ngăn cách giữa không gian lớp học và những chuyển động của đời sống bên ngoài, một thế giới sắc màu lại mở ra. Những đứa trẻ chuyên tâm trong mạch suy tư của mình và chọn cách biểu hiện nó bằng sắc màu. Thầy Vũ Anh - một định vị mới của Võ Anh Vũ, ngay tại đất quê nhà.

Mỗi đứa trẻ đều mang trong mình bản năng của họa sĩ với mắt nhìn thế giới vô cùng sống động, độc đáo và trí tưởng tượng vô hạn... Ở lớp vẽ Cá Rô, nhiều nhất vẫn là những đứa trẻ.

Dù thiên hướng khi mở Cá Rô Art, Vũ mong sẽ truyền tải được đầu tiên là lòng yêu sắc màu, những mắt nhìn trước đời sống của một người yêu nghệ thuật đến cả người lớn và trẻ em.

Vũ đang bắt đầu có những lứa học trò mới lớn đầu tiên, là những cô cậu sắp thi đại học khối ngành kiến trúc, mỹ thuật. Thật ra, Võ Anh Vũ đã từng là thầy giáo dạy vẽ luyện thi có tiếng tại Sài Gòn. Lần về ở hẳn, hoặc ở lâu với quê nhà đận này, có lẽ Võ Anh Vũ mong muốn sẽ truyền cảm hứng nhiều hơn cho nhiều tâm hồn mê say hội họa như mình, được học hành bài bản.

Một nghệ thuật được nâng thành tín ngưỡng với tín đồ hội họa như Võ Anh Vũ, thì buộc lòng phải có những lớp người đi sau và đi cùng...