Từ niềm đam mê sưu tầm, suốt hơn 40 năm qua nhà báo Trần Thanh Phương đã tạo nên các bộ sưu tập tư liệu giá trị về đất nước, con người Việt Nam. Ông từng được Trung tâm Sách kỷ lục Việt Nam (Vietbooks) vinh danh là “Kỷ lục gia về lĩnh vực sưu tầm báo chí” (2008).
Là người sinh ra ở mảnh đất tận cùng của Tổ quốc - tỉnh Cà Mau nhưng năm 15 tuổi, Trần Thanh Phương đã tập kết ra miền Bắc. Sau khi tốt nghiệp đại học vào năm 1967, được phân về Ban miền Nam báo Nhân dân, để phục vụ công việc làm báo của mình, phóng viên trẻ Trần Thanh Phương đã cất công sưu tầm mọi bài báo viết về miền Nam thân yêu của các đồng nghiệp đi trước.
Vợ chồng nhà báo Trần Thanh Phương (trái).Ảnh: N.T.B |
Càng thu thập, Trần Thanh Phương càng say mê, thích thú. Ông nhận thấy đây chính là những trang tư liệu sống động giúp người đọc, người viết có thể hình dung về những vùng, miền chưa đặt chân tới. Mỗi đề tài sau khi cắt ra từ báo, ông để chung vào tập bìa tự tay đóng với tâm niệm “kiến tha lâu đầy tổ”. Niềm say mê của ông đã gặp một “tâm hồn đồng điệu” của cô bạn sinh viên cùng khoa ngữ văn trường Đại học Sư phạm Hà Nội tên Phan Thu Hương. Sau này, ra dạy văn ở một trường THPT, cô giáo trẻ Phan Thu Phương vẫn miệt mài tìm cắt những bài báo hay mà mình đọc được, cẩn thận dán vào những trang vở và trở thành bạn đời của Thanh Phương... Suốt 40 năm qua, hai vợ chồng đã sưu tầm hơn 200 tập đủ các thể loại báo chí, kích thước bình quân 30-40cm. Tất cả đều được phân thành từng chủ đề riêng biệt. Từ chủ đề danh nhân như: Bác Hồ của chúng ta, Ông Sáu Dân, Đại tướng Võ Nguyên Giáp... đến các chuyên đề về văn hóa nghệ thuật, các sự kiện kinh tế, chính trị - xã hội...
Đặc biệt, những tháng ngày làm báo và thu thập tư liệu đã giúp cho ông viết và biên khảo trên 20 tác phẩm có giá trị như: “Chân dung và bút tích các nhà văn Việt Nam” (tập 1 và tập 2), “San hô đỏ”, “Địa chí Cửu Long”, “Quán Phương Đông”, “Những người còn sống mãi”... Chính vì vậy, mà nhà báo Trần Thanh Phương đã được Trung tâm Sách kỷ lục Việt Nam (Vietbooks) xác lập 3 kỷ lục: “Người có bộ sưu tập bài báo nhiều nhất Việt Nam” (2005), “Người có quyển sách sưu tập các bài báo có kích thước lớn nhất Việt Nam” (2006) và “Kỷ lục gia về sưu tầm báo chí Việt Nam” (2008).
Trần Thanh Phương từng tâm sự: “Vợ chồng tôi đều đã già yếu lại chẳng có con, lỡ khi mất đi không ai bảo quản bộ sưu tập dẫn đến hư hỏng thì thật uổng phí, tôi sẽ dành tặng phần lớn số tiền bán được từ các bộ sưu tập này cho quỹ từ thiện nhằm giúp đỡ những mảnh đời bất hạnh”. Tâm nguyện ấy của ông đã thành hiện thực khi bán được bộ sưu tập “Đất nước tôi” vào năm 2009 với giá 500 triệu đồng và trích ủng hộ cho Quỹ từ thiện-xã hội báo Công an TP.Hồ Chí Minh 100 triệu đồng.
Mới đây, ngày 15.3.2013 lần đầu tiên sau 16 năm chia tách, 2 Hội đồng hương tỉnh Quảng Nam và Đà Nẵng tại TP.Hồ Chí Minh đồng tổ chức Ngày hội Đồng hương Quảng Nam-Đà Nẵng. Dịp này, vợ chồng nhà báo Trần Thanh Phương đã tặng Tập sách “Hoàng Sa-Trường Sa là của Việt Nam” sưu tầm trong 35 năm qua với hơn 2.000 bài báo viết về Hoàng Sa và Trường Sa, để tổ chức đấu giá gây quỹ từ thiện. Chủ nhân Tập sách trên đã thuộc về ông Nguyễn Quang Hòa, quê Quế Sơn - Chủ tịch HĐQT Công ty Điện máy - nội thất Thiên Hòa (TP.Hồ Chí Minh) với giá 500 triệu đồng. Ông Hòa cho hay tập sách trên sẽ được trưng bày qua các hệ thống điện máy của Công ty Thiên Hòa và sau đó sẽ tặng cho UBND huyện Hoàng Sa - TP.Đà Nẵng lưu giữ cho thế hệ mai sau.
NGUYỄN THANH BÌNH