Thâm hụt thương mại Nhật - Trung tăng cao

Những tranh cãi thường xuyên về chủ quyền và chính trị khiến quan hệ Nhật Bản - Trung Quốc dường như lúc nào cũng căng thẳng. Đây là một trong những nguyên nhân tác động lên cán cân thương mại giữa hai nước.

Tuần vừa qua, Cơ quan Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) đã công bố những số liệu chính thức cho thấy thâm hụt thương mại của Nhật Bản với Trung Quốc đã ở mức kỷ lục mới là 52,2 tỷ USD, tăng 17.8% so với cùng kỳ. Đây là năm thứ 2 liên tiếp mức thâm hụt thương mại giữa Nhật Bản với Trung Quốc gia tăng do xuất khẩu của Nhật Bản sang Trung Quốc giảm.

Kinh tế Nhật Bản được dự báo đang trên đà hồi phục. (Ảnh NHK)

Từ năm 2012, căng thẳng quan hệ song phương đã đẩy kim ngạch thương mại Nhật - Trung giảm 3,9% so với năm 2011. Việc Chính phủ Nhật Bản quốc hữu hóa một phần quần đảo Senkaku mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền và gọi là Điếu Ngư đã làm bùng phát các cuộc biểu tình chống Nhật và tẩy chay hàng hóa Nhật Bản chưa từng có tại 85 tỉnh thành của Trung Quốc. Tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đầu tư và thương mại của Nhật Bản lẫn Trung Quốc. Tuy nhiên, căng thẳng kéo dài cùng với những hình thức tẩy chay hàng hóa không phải là biện pháp tốt nhất cho nền kinh tế Trung Quốc, nhất là trong bối cảnh Chính phủ Trung Quốc đang nỗ lực tìm các biện pháp để vực dậy nền kinh tế đang trên đà giảm tốc. Shen Danyang, phát ngôn viên của Bộ Thương mại Trung Quốc đã từng phát biểu “đó là điều chúng ta không mong xảy ra”.

Năm 2013, mặc dù các mối quan hệ kinh tế song phương được cải thiện hơn nhưng thương mại Nhật - Trung vẫn ảm đạm do kinh tế thế giới suy thoái và bản thân kinh tế Trung Quốc, Nhật Bản gặp nhiều khó khăn. Theo tin từ NHK (Đài Truyền hình quốc gia Nhật Bản), nước Nhật đánh dấu mức thâm hụt thương mại kỷ lục là 11,47 nghìn tỷ yên, tương đương 112 tỷ USD, đã vượt qua mức thâm hụt cao kỷ lục trước đó là 68 tỷ USD. Theo các chuyên gia kinh tế, nguyên nhân chủ yếu của tăng kim ngạch nhập khẩu gây thâm hụt thương mại Nhật Bản là sự gia tăng chi tiêu nhiều hơn cho khí đốt tự nhiên hóa lỏng và dầu thô dùng cho cho sản xuất nhiệt điện vì tất cả các nhà máy điện hạt nhân ở nước này đang ngừng hoạt động, đồng thời là sự suy yếu của đồng yên. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu của Nhật Bản sang Trung Quốc đạt 129,9 tỷ USD, giảm 10,2%; kim ngạch nhập khẩu từ Trung Quốc là 182,1 tỷ USD, giảm 3,7% so với năm trước đó. Tình hình xuất khẩu các thiết bị điện tử như mạch vi xử lý, máy quay kỹ thuật số và thiết bị sản xuất điện thoại di động thấp hơn trước

Theo dự báo của Chính phủ Nhật Bản, năm 2014, kinh tế Nhật Bản sẽ có những bước phục hồi nhờ nhu cầu trong nước tăng mạnh. Xuất khẩu dự kiến của Nhật Bản sẽ tăng 5,4% nhờ phục hồi kinh tế toàn cầu. Mặt khác, nhập khẩu dự kiến sẽ tăng 3,5%, giảm so với mức 4,2%  trong năm 2013. Điều này có nghĩa là cán cân thương mại của Nhật Bản sẽ được cải thiện đôi chút trong năm 2014.

 HẠNH LÊ (theo NHK)