Trở lại Xơ Rơ

Những mái nhà sàn nằm san sát vắt mình bên sườn đồi quanh năm sương trắng bao phủ. Những năm trước đây Xơ Rơ là nơi “thâm sơn cùng cốc” nhưng lần này cũng với cự ly hơn 25km từ trung tâm thị trấn Trà My đến nóc Xơ Rơ, chúng tôi cảm thấy gần hơn.

Được hình thành vào năm 1983, lúc mới thành lập làng Xơ Rơ chỉ có vài hộ dân, đến nay đã có 140 hộ với hơn 810 khẩu. Theo tương truyền, trước đây có một già làng người Ca Dong thấy phong cảnh quá hữu tình, phía trước là dòng sông Tranh quanh năm xanh trong hiền hòa, sau lưng là đỉnh núi cao, đất đai trù phú nên đã quyết định lập làng tại đây.

Vì đường đi khó khăn, phải băng rừng lội suối, qua những đèo dốc cao hiểm trở nên khi lên tới khu vực được chọn để lập làng, ai nấy đều mệt nhoài và làng Xơ Rơ có tên từ đó.

Đây là ngôi làng mà đồng bào dân tộc thiểu số Ca Dong tập trung đông nhất, được hình thành lâu đời nhất và còn lưu giữ được nét văn hóa truyền thống. Được sự quan tâm của Nhà nước cùng sự chịu thương chịu khó, thời gian qua bà con đã khai hoang được hơn 20ha ruộng nước, mỗi năm sản xuất được hai vụ, năng suất bình quân 70 tạ/ha/vụ.

Ngoài ra người dân còn phát nương làm rẫy được gần 70ha, mỗi năm sản xuất được 1 vụ lúa và 1 vụ bắp, năng suất lúa bình quân 1,4 tấn/ha và bắp đạt hơn 1 tấn/ha.

Là nóc ở nơi xa xôi cách trở nhưng đàn trâu, bò hiện đang đứng đầu xã với gần 100 con trâu, hơn 100 con bò. Để đàn gia súc, gia cầm có nguồn thức ăn ổn định và không gây ô nhiễm trong khu dân cư, bà con đã xây dựng một khu chăn nuôi tập trung cách xa nóc gần 2 giờ đi bộ. Do vậy cảnh quan môi trường của nóc Xơ Rơ tương đối sạch sẽ.

Không chỉ thay đổi nếp nghĩ, cách làm trong lao động sản xuất, trồng trọt, chăn nuôi mà đồng bào ở nóc Xơ Rơ còn quyết tâm xóa bỏ các hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh trong ma chay, cưới hỏi.

Điều đó được chứng minh tại lễ cưới của trai làng Hồ Văn Vinh kết duyên cùng bạn đời Bàn Thị Hoa ở thôn Tân Hiệp, xã Trà Sơn (Bắc Trà My) diễn ra vào lúc 10 giờ ngày 11/7/2023 mà chúng tôi được chứng kiến.

Chú rể ngược xuôi như con thoi để phát hành thiệp mời và tất bật lo hoàn thiện những việc cần thiết khác để tiệc cưới diễn ra đúng thời gian. Hôm chúng tôi đến nóc Xơ Rơ cũng là lúc những người làm dịch vụ tiệc cưới đang hoàn thành công đoạn cuối cùng sẵn sàng cho buổi lễ rước dâu.

Được Nhà nước quan tâm đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, bê tông hóa giao thông nông thôn, trường học, cơ sở y tế..., đời sống người dân Xơ Rơ được cải thiện đáng kể. Tuy còn không ít khó khăn nhưng với tinh thần đùm bọc, chịu thương, chịu khó, dân làng Xơ Rơ đã và đang chung tay góp sức để hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới, góp phần làm cho quê hương ngày càng phát triển.